Điều này đã được cảnh báo ngay từ kết quả tổng điều tra dân số năm 1999, vì lúc đó dấu hiệu mất cân đối giới tính đã có (106 nam/100 nữ). Gần đây nhất, kết quả điều tra tại 24 xã của 6 tỉnh, thành: Bình Định, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế, Ninh Bình, Đồng Nai và Cần Thơ cho thấy số trẻ em trai sinh ra nhiều hơn trẻ em gái với tỷ lệ 115 nam/100 nữ.

Trường hợp chị Nguyễn Thị T., ở Thái Bình, gia đình chị đã có hai cô gái mà ông chồng vẫn kiên quyết bắt vợ phải tiếp tục đẻ con trai. Khi chị mang thai đứa thứ ba được 4 tháng thì gia đình phát hiện lại thêm một tố nữ. Thế là, chị phải lặn lội lên tận Hà Nội để bỏ cái thai.

Tiến sĩ Quan Lệ Nga, giám đốc Trung tâm Phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng, thừa nhận đây không phải là những trường hợp hiếm gặp bởi vẫn còn không ít gia đình mang nặng tư tưởng “trọng nam khinh nữ”. Có những gia đình bằng phương pháp này hay phương pháp nọ cố gắng sinh đứa trẻ như mong muốn. Nhưng cũng có gia đình không ngại ngần nhờ các kỹ thuật hiện đại để lựa chọn giới tính cho đứa trẻ.

Việc lựa chọn giới tính thai nhi đã được cảnh báo có thể dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Pháp lệnh Dân số cũng quy định rất rõ nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, thế nhưng xem ra chỉ những người trong ngành mới biết đến quy định này. Với kỹ thuật hiện đại như hiện nay, chỉ cần mang thai vài tháng là các ông bố, bà mẹ đã biết đứa trẻ trong bụng là trai hay gái.

Ông Nguyễn Viết Tiến, giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho rằng những năm gần đây, các dịch vụ khám chữa bệnh sản phụ khoa gia tăng mạnh, đặc biệt là dịch vụ siêu âm sản khoa với những loại máy siêu âm 3 chiều, 4 chiều. Để sống được bằng dịch vụ này, các cơ sở đã “lách luật” bằng cách thông báo kết quả giới tính bằng miệng, trong khi đó thanh tra y tế chỉ có thể xử lý khi kết quả siêu âm có ghi rõ kết quả giới tính.

Điều đáng nói còn ở chỗ cùng với những kỹ thuật cao để phát hiện giới tính thai nhi, có tới hàng trăm “cẩm nang” dạy chọn giới tính thai nhi.

Bác sĩ Dương Phương Mai, trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình bệnh viện Từ Dũ (TP Hồ Chí Minh), cho biết hiện nay ngành y tế không cấm việc tư vấn sinh con theo ý muốn dựa theo chu kỳ kinh nguyệt và chế độ ăn uống, chế độ sinh hoạt. Tuy nhiên, các bác sĩ tại bệnh viện không thể tư vấn cho thai phụ vì rất tốn thời gian và rất tỉ mỉ. Mặt khác, tỷ lệ thành công của việc chọn giới tính trước khi mang thai thật ra không cao vì rất khó áp dụng.

Bên cạnh hiện tượng nhiều người muốn chọn giới tính cho con trước khi mang thai, cũng có không ít người đã mang thai nhiều tháng nhưng lại muốn bỏ vì giới tính thai nhi không theo ý muốn. Bộ Y tế đã có pháp lệnh cấm việc chẩn đoán giới tính thai nhi và can thiệp đến giới tính thai nhi. Vì vậy, hiện nay các bệnh viện chỉ thực hiện siêu âm nhưng không ghi kết quả giới tính. Thế nhưng chuyện biết giới tính con thật dễ dàng, sản phụ chỉ cần hỏi người thực hiện siêu âm là trai hay gái sẽ được trả lời.

Ông Nguyễn Thiện Trưởng nhận định, một xã hội thừa nam, thiếu nữ sẽ dẫn đến sự mất cân bằng trong đời sống tâm lý, tình cảm của mỗi gia đình, xã hội, đồng thời ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của toàn xã hội. Hậu quả tất yếu sẽ dẫn đến tình trạng mất quyền làm chồng của nhiều nam giới và làm nảy sinh một số tệ nạn xã hội. Trên thực tế, ở một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc đã xảy ra tình trạng này.

Ông Trưởng cho biết sắp tới Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em sẽ cùng với Tổng cục Thống kê tiến hành một cuộc khảo sát trên quy mô rộng để làm rõ vấn đề này đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu rõ vai trò bình đẳng giới cũng như sẽ có những biện pháp quyết liệt nhằm thực hiện mục tiêu cân bằng giới tính.