Đích danh Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân tới chúc mừng 2 chủ nhân của tấm huy chương vàng danh giá. Ý - Anh là 2 trong số 6 thí sinh của Việt Nam tham dự kỳ thi này và đoạt giải cao nhất, ngoài ra đoàn còn giành được 2 huy chương bạc, 2 huy chương đồng, xếp thứ 12/97 quốc gia, vùng lãnh thổ tham gia IMO 49. Điều trùng hợp ở đây là cả 2 cậu trò tài năng này đều sinh ra trong những gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn nhưng đã nỗ lực vươn lên vượt khó học giỏi.

Em xúc động khi khoác cờ tổ quốc

11 giờ ngày 23.7, khi Anh và Ý bước vào hội trường trụ sở UBND tỉnh Thanh Hoá, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cùng rất nhiều quan chức địa phương đã đứng cả dậy mừng đón 2 chàng trai trẻ mang niềm vinh quang về cho đất nước. Ý - Anh đeo lủng lẳng trước ngực tấm huy chương vàng Olympic Toán quốc tế lần thứ 49 từ từ bước vào khán phòng với niềm kiêu hãnh hiện rõ qua ánh mắt ngời sáng.

Lê Ngọc Anh tâm sự rằng, trước thời điểm tham gia kỳ thi này, em đã được nghe nói nhiều về giải IMO 49. Song, lúc đến Madrid, Anh vẫn cảm thấy ngỡ ngàng khi tiếp xúc với đông đảo bạn bè quốc tế. Cách tổ chức của nước bạn tạo nên không khí hòa nhập thực sự, xoá nhòa đi ranh giới về khoảng cách không gian cũng như màu cờ sắc áo. Trong 10 ngày ở Spain, hơn 500 thí sinh đến từ 97 nước, vùng lãnh thổ đã thoải mái giao lưu, tặng quà lưu niệm, thăm các thành phố lớn của xứ sở bò tót. Bước vào thời khắc quan trọng để so tài cùng chúng bạn năm châu, Anh cảm thấy mọi chuyện nhẹ nhàng như chẳng có điều gì đè nặng lên đôi vai mình cả. "Chính điều đó đã mang đến cho em thành công lớn.

Bởi nếu cứ suy nghĩ rằng mình phải đạt bằng được cái này hay cái khác thì đó sẽ là một áp lực rất lớn cản trở chính khả năng của bản thân mình"- Anh nói. Và rồi, Ban tổ chức cuộc thi đã xướng tên em là một trong những thí sinh đạt số điểm cao nhất, tấm huy chương vàng chắc chắn thuộc về cậu học trò cao, to điển trai này. Ngọc Anh tâm sự: "Em thực sự xúc động khi khoác lên mình lá cờ tổ quốc. Đứng bên cạnh Anh là một thí sinh đến từ nước Mỹ cùng đoạt huy chương vàng nhưng thấp điểm hơn Anh. Lúc này Ngọc Anh mới cảm nhận được niềm vinh dự lớn lao mà thầy cô đã gửi gắm vào bản thân mình. Ngọc Anh thực sự thấy được ý nghĩa, giá trị của kỳ thi, em xúc động và cảm thấy rất tự hào".

Hoàng Đức Ý có thân hình nhỏ bé, nhưng tôi nhận thấy trong đôi mắt em chứa đựng sự tinh anh khác lạ, lòng vị tha và sự khiêm tốn. Trước khi sang nước bạn tham dự kỳ thi IMO 49, ba Ý đã chuẩn bị hơn 50 chiếc vòng làm bằng ốc biển cho anh mang sang làm quà tặng các bạn. Ông Hoàng Văn Mãi (ba Ý) nào biết được đó lại là món quà được nhiều người yêu thích nhất. Ý kể rằng, bạn bè quốc tế thích những chiếc vòng đó lắm, tiếc là em không thể mang nhiều hơn. Trong 2 ngày thi, Ý đã làm việc hết mình. Ơ ngày thi đầu tiên, Ý cảm thấy mệt mỏi một chút, đầu óc ong ong, em đã nằm ngủ thiếp đi đến 20 phút. Thế nhưng khi chợt giật mình tỉnh dậy, em nghĩ về sự kỳ vọng của những người thân, sự mong đợi của nhà trường ở quê hương là em lại cố gắng tự động viên mình phải vượt lên. Đức Ý đã bỏ, không làm bài thi số 5, song em lại làm bài thi khó số 6. Kết quả, Ý đạt 34/42 điểm, giành 1 trong 47 tấm huy chương vàng do Ban tổ chức trao. 

Gia đình là nền tảng

Gia đình Đức Ý sống trong căn nhà cấp 4 nằm nép mình ở cuối một ngõ sâu bên cạnh sông cầu Hạc thuộc TP.Thanh Hoá. Ba Ý trước làm nghề xây dựng nhưng nay đã nghỉ hưu. Người đàn ông 58 tuổi này đã rơm rớm nước mắt khi nói về cậu con trai út của mình. Ông Mai cho biết, thời khắc Ý cất tiếng khóc chào đời, có một người bác họ buột miệng nói rằng "thằng này sinh trùng 4 chữ canh, năm canh, tháng canh, ngày canh và giờ canh, sau này sẽ khá lắm đây!". Điều đó giờ đã được kiểm nghiệm, nhưng theo ông Mai thì điều quan trọng hơn chính là sự chăm bẵm của ba mẹ, yếu tố quyết định giúp Ý có được thành công như ngày hôm nay.

Ông Mai kể: "Năm 1990, vợ tôi, bà Thiều Thị Dung có mang cu Ý ngoài mong muốn. Thời điểm đó bà ấy đang công tác tại một xí nghiệp in. Lãnh đạo cơ quan yêu cầu nếu muốn tiếp tục được làm việc thì bà Dung phải đi làm "kế hoạch", trộm vía con tôi. Cái thai 7 tháng tuổi rồi mà họ vẫn khăng khăng yêu cầu vợ chồng tôi phải làm điều vô đạo đức, ông trời trừng phạt chết mất thôi. Vậy là bà ấy phải chấp nhận quyết định về "176" để gìn giữ giọt máu của mình". Do mưu sinh nên ông bà Mai không có thời gian chăm sóc  2 anh, chị trên Ý. Rút kinh nghiệm, ông Mai lam lũ kiếm việc làm thêm, vợ chạy chợ rau cháo qua ngày nhưng kiên quyết phải kèm cặp con nên người. Hàng đêm, khi Ý ngồi vào bàn học là ông Mai cũng cùng "ngồi học" với con. Được cái Ý chăm ngoan và có ý thức tự lập từ nhỏ nên khi con bước vào THCS, ông bà Mai chỉ ngồi "giám sát" từ xa. Bà Dung kể trong nước mắt: "Điều kiện kinh tế gia đình khó khăn, nên việc đóng tiền học cho cháu thường xuyên bị chậm so với quy định. Mỗi sáng, tôi đưa cháu đến trường trên chiếc xe đạp gỉ sét. Có lần tôi hỏi: Con có thẹn với bạn bè không? Cháu trả lời rằng, nếu con học hành kém các bạn thì con mới cảm thấy hổ thẹn. Còn chiếc xe đạp chỉ là phương tiện thôi mà mẹ. Tôi ngờ đâu, chiếc xe cũ kỹ đó đã chở đầy những ước mơ mà giờ đây cháu đang dần biến thành hiện thực".

Ngọc Anh may mắn hơn do điều kiện kinh tế gia đình tạm ổn. Em sinh năm 1990 trong một gia đình mà có cả cha và mẹ đều là công nhân, viên chức nhà nước. Mẹ làm y tá tại Bệnh viện Đa khoa huyện, bố làm cán bộ nông vụ Nhà máy đường Việt Nam - Đài Loan. Tôi hỏi em: Lúc Ngọc Anh bước lên bục nhận giải, em nghĩ tới điều gì? Anh đáp ngay: "Đó là bà nội em". Bà đã chăm bẵm em từ khi em lên 3 tuổi. Rồi sau đó mẹ sinh thêm em bé bà tiếp tục nhận nốt phần việc tắm rửa, cơm nước cho 2 cháu nội yêu của bà. Bà nội Ngọc Anh năm nay đã bước sang tuổi 70 nhưng vẫn theo xuống tận thành phố ở để lo từng miếng ăn, giấc ngủ, giặt từng cái quần đùi cho 2 đứa cháu. Ngọc Anh nói: "Gia đình quyết định gần như tất cả sự thành công của em. Bố mẹ, bà luôn ở bên em, luôn là động lực tạo ra niềm tin giúp em cố gắng vươn lên. Sự chăm sóc của gia đình là điều rất quan trọng và em nghĩ em phải đền đáp lại điều đó bằng cách chăm chỉ học tập".

Tương lai rạng ngời phía trước

Niềm vinh dự lớn nhất đối với Ngọc Anh và Đức Ý sau khi đoạt huy chương vàng Olympic Toán quốc tế lần thứ 49 trở về đó là được đích danh Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân đến chúc mừng, trao quà và trò chuyện động viên khích lệ. Phó Thủ tướng đã biết tin 2 em Anh - Ý đoạt huy chương vàng IMO 49 từ tối ngày 22.7.  Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nói: "Rất mừng, mừng cho Việt Nam, mừng cho Thanh Hoá. Đoàn chúng ta chỉ giành được 2 vàng, song cả 2 vàng đều tập trung về người xứ Thanh cả. Năm trước, Olympic Toán quốc tế lần thứ 48 tổ chức tại Việt Nam và nước chủ nhà đứng thứ 3 toàn đoàn. Năm nay chúng ta tiếp tục đoạt 2 huy chương vàng tại IMO 49. Tôi biểu dương thành tích đó, các em đã đóng góp phần quan trọng vào thành tích chung của đội tuyển".

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đánh giá cao sự nỗ lực của thầy và trò Trường THPT chuyên Lam Sơn, đánh giá cao trình độ chuyên môn của thầy giáo chủ nhiệm Trịnh Văn Hoa, người trực tiếp dạy môn toán cho 2 em Ý - Anh. Anh và Ý sẽ ghi tên vào lịch sử của trường để học sinh lớp sau phấn đấu. Không phải cứ Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh mới có thí sinh đoạt huy chương vàng quốc tế. Thanh Hoá có thu nhập bình quân đầu người thấp hơn bình quân cả nước nhưng vẫn có thể bồi dưỡng học tập tốt. Không phải điều kiện kinh tế mới quyết định trực tiếp chất lượng giáo dục, còn do cách làm của mỗi địa phương.

Năm học mới sắp bắt đầu, Lê Ngọc Anh sẽ được tuyển thẳng vào Khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Bách Khoa, Hoàng Đức Ý được tuyển thẳng vào Khoa toán, Trường ĐH khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội. Thế nhưng còn hơn thế, chân trời tri thức đang mở rộng trước mắt các em, Ngọc Anh - Đức Ý sẽ được cử đi du học. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh: "Theo quy định chung, Ý - Anh sẽ được tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhận phần thưởng 15 triệu đồng/em. Đặc biệt, Bộ GDĐT đã quyết định cho 2 em Anh - Ý trong năm tới sẽ được cử đi du học ở nước ngoài. Các em được tự do chọn ngành học miễn là phát huy tốt khả năng. Sau khi hoàn thành khoá học trở về, Nhà nước sẽ tiếp tục quan tâm sử dụng nhân tài. Vấn đề là các em phải chú ý rèn luyện thể lực, giỏi về tri thức phục vụ cho đất nước và phải có lòng yêu nước thật là mạnh mẽ".