Chiều 15/12, Tổng cục Hải quan triệu tập 15 doanh nghiệp nằm trong danh sách đen trốn thuế để nói "lời cuối cùng" trước khi hải quan quyết định có chuyển hồ sơ truy tố sang cơ quan công an hay không.

Kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu. Ảnh: Tiền Phong

Sau gần 1 năm xảy ra tranh chấp trị giá tính thuế theo GATT giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp nhập khẩu ôtô, cả hai bên đều cảm thấy quá mệt mỏi. Hải quan mong giải quyết cho nhanh còn doanh nghiệp cũng không muốn "câu giờ" thêm nữa.

15 doanh nghiệp bị "triệu tập" dường như đã biết rõ kết cục của mình không sớm thì muộn họ cũng phải chấp nhận sự thật hoặc bị truy thu toàn bộ số thuế, chịu xử phạt hành chính hay chấp nhận chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.

Theo ông Nguyễn Khánh Quang, Phó cục trưởng Cục Điều tra Chống buôn lậu, hải quan không muốn hình sự hóa vấn đề, không muốn luân chuyển hồ sơ gây phiền hà cho doanh nghiệp. “Chúng tôi có tài liệu chứng minh nhiều doanh nghiệp vi phạm và đã hỏi ý kiến của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và Viện đã trả lời với tài liệu đó có thể khởi tố. Tuy nhiên, với thiện chí, chúng tôi thấy rằng dùng biện pháp hành chính thì tốt hơn để doanh nghiệp khắc phục”, ông nói.

Phó vụ trưởng Vụ Kiểm tra Thu thuế Xuất nhập khẩu Lê Mạnh Hùng cho rằng, doanh nghiệp đang ngộ nhận về cách thức tính thuế dù hải quan đã có rất nhiều văn bản hướng dẫn. Theo ông, áp dụng trị giá tính thuế theo GATT, doanh nghiệp được tự do khai báo giá song không có nghĩ họ muốn khai giá bao nhiêu cũng được.

Ông cho biết, qua điều tra, hải quan đã phát hiện, cùng một dòng xe, số khung, thiết bị, phụ tùng... như nhau nhưng các doanh nghiệp khai báo giá lại thấp hơn rất nhiều so với giá mà nhà sản xuất bán ra. Để doanh nghiệp phải "tâm phục khẩu phục", ông Hùng quyết "lật ngửa ván bài" bằng việc đưa ra một loạt các chứng cớ liên quan đến hành vi trốn thuế mà 15 doanh nghiệp được triệu tập ít nhiều có liên quan.

“Chúng tôi không nghi vấn nữa mà khẳng định chắc chắn các anh đã vi phạm và với những chứng cứ thu được nếu xét theo quy định hiện hành các doanh nghiệp đều thuộc diện bị xử lý thậm chí bị truy tố. Tuy nhiên với thiện chí, chúng tôi thấy rằng dùng biện pháp hành chính thì tốt hơn”, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh nhấn mạnh.

Khốn khổ vì bị nhiều lần cưỡng chế, hầu hết các doanh nghiệp đều mong muốn mọi việc được giải quyết cho nhanh. Ông Đặng Phi Hải, Giám đốc Công ty TNHH Hải Sơn đề xuất, doanh nghiệp sẽ nộp một phần lãi từ số hàng nhập khẩu.

Một số doanh nghiệp khác thừa nhận, có thể nhiều chính sách mới doanh nghiệp chưa nắm hết được, do vậy, cơ quan hải quan nên có giải pháp hài hòa: thu một phần lãi của doanh nghiệp hoặc xử phạt hành chính. Đại diện Công ty Cung ứng Nhân lực Quốc tế đề xuất, hải quan nên tính 50%, 60% hay 70% (số lãi của doanh nghiệp) sao cho có tình có lý.

Giám đốc Chi nhánh Hải Phòng, Công ty Xuất nhập khẩu Thiết bị toàn bộ và kỹ thuật (Technoimport) Bùi Huy Thức cũng hăng hái: “Chúng tôi xin xung phong nộp lãi, nộp ngay một lần dù tính ra số tiền này cũng tương đối lớn". Tuy nhiên, ông Thức còn băn khoăn, nộp tiền rồi, doanh nghiệp có được yên ổn làm ăn hay vẫn bị số tiền truy thu thuế kia đeo bám.

Phó tổng cục trưởng Vũ Ngọc Anh hứa sẽ nghiên cứu và báo cáo những giải pháp này với lãnh đạo Bộ Tài chính. Một thời gian ngắn nữa nếu các doanh nghiệp không có phương án cụ thể hoặc nộp lại số tiền truy thu, hải quan sẽ tự động chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.

Kết luận cuối cùng sẽ chính thức được phán quyết vào tuần sau.

Minh Khuyên