Các bộ ngành đã thống nhất phương án, tạm thời vẫn áp dụng thuế suất 150% với ôtô nhập khẩu. Đồng thời, tiếp tục tính toán phương án tính thuế tuyệt đối và sử dụng một loạt hàng rào kỹ thuật khác nhằm hạn chế nhập khẩu để không biến VN thành bãi rác công nghiệp.

Trao đổi với VnExpress chiều 2/3, lãnh đạo Bộ Tài chính khẳng định, đến thời điểm này, Bộ vẫn chưa nhận được bất kỳ phương án nào mới liên quan đến chính sách thuế đối với ôtô đã qua sử dụng. Trong khi đó, thời điểm Nghị định 12 có hiệu lực (1/5) không còn xa, do vậy, tạm thời, mặt hàng ôtô cũ vẫn áp dụng mức thuế theo tỷ lệ là 150%.

Ngoài ra, để hạn chế tình trạng gian lận về giá, phương án tính thuế tuyệt đối vẫn tiếp tục được các bộ ngành liên quan nghiên cứu. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, đây mới chỉ là ý tưởng và đang lấy ý kiến các bộ ngành chứ chưa phải là phương án thống nhất. Cách làm này có vẻ đơn giản, hạn chế được gian lận giá mà hải quan cũng dễ kiểm soát, phù hợp với cam kết quốc tế mà nhiều nước như Thái Lan, Singapore... đã áp dụng rất thành công. Có điều, để xác định chủng loại xe, ngày sản xuất, chất lượng, mẫu mã... để đánh thuế không phải là chuyện đơn giản, nó cần rất nhiều thời gian, nhân lực.

Thuế có thể còn cao hơn 150%

Trong hàng trăm lá thư độc giả gửi về VnExpress, nhiều ý kiến cũng đồng tình với mức thuế 150%, thậm chí theo họ có thể đánh cao hơn nữa để bảo hộ sản xuất trong nước và hạn chế nhập khẩu trong bối cảnh cơ sở hạ tầng của VN chưa thể chấp nhận. Song không ít ý kiến phản đối, và cho rằng nếu cho phép nhập khẩu mà đánh thuế cao, cách làm này chẳng khác nào kiểu "chưa mở cửa đã đòi đóng".

Theo một chuyên gia đàm phán WTO, trong các vòng đa phương cũng như nhiều phiên song phương, các đối tác luôn yêu cầu VN phải bỏ quy định cấm nhập khẩu hàng đã qua sử dụng, trong đó có cả ôtô second hand. Tuy nhiên, họ không đưa ra yêu cầu cụ thể về mức thuế mà VN hoàn toàn có quyền áp dụng các biện pháp thuế quan để hạn chế việc nhập khẩu xe cũ. Theo vị chuyên gia này, thuế suất 150% vẫn còn quá thấp để thực hiện mục tiêu đó.

Khảo sát mới đây của Bộ Công nghiệp cũng cho thấy, hầu hết các nước đều khó tính với xe cũ. Chỉ những nước ngành công nghiệp ôtô yếu như Philippines, Czech, Ba Lan, Indonesia mới cho nhập, tuy vậy họ đánh thuế cao và áp dụng hàng rào kỹ thuật rất nghiêm ngặt để hạn chế. Ở một số nước, họ cho phép nhập khẩu ôtô nhưng lại đánh thuế rất cao, khoảng 200-300%, thậm chí có nước lên tới 400%.

Thứ trưởng Bộ Công nghiệp Đỗ Hữu Hào không mấy ủng hộ phương án cho nhập khẩu ôtô cũ. Tuy đã "nhấc rào" song theo Thứ trưởng, VN có thể áp dụng các biện pháp kỹ thuật như yêu cầu 3 tháng đăng kiểm xe một lần, kiểm tra nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn, khí xả nhằm hạn chế tối đa xe gian lận kỹ thuật hoặc thương mại vào VN. Ông Hào cũng tỏ ra lo lắng cho ngành sản xuất xe hơi non trẻ trong nước. "Sản lượng lắp ráp xe tại một nhà máy ở VN trong cả năm chỉ bằng một nhà máy ở Hàn Quốc làm trong 1 tuần, yêu cầu nội địa hóa do đó cũng khó khăn. Nay thị trường tiếp tục thu nhỏ thì sẽ khó thực hiện quy hoạch phát triển công nghiệp ôtô", ông Hào nhấn mạnh.

Theo Bộ Tài chính, cho phép nhập khẩu ôtô cũ không phải là chính sách mới mà trước đó, nhiều loại xe tải, xe con đã qua sử dụng theo con đường chính ngạch hoặc tiểu ngạch cũng đã vào VN. Theo thống kê của ngành hải quan, trong năm 2005, đã có tới 1.700 xe đã qua sử dụng vào thị trường VN thông qua các hình thức ngoại giao, xuất nhập cảnh...

Nhóm phóng viên