Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa có kết luận điều tra bổ sung về hành vi buôn bán trái phép ma túy, vũ khí quân dụng, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới và sửa chữa, sử dụng giấy tờ chứng nhận và các tài liệu của cơ quan, tổ chức của Nguyễn Minh Tuấn và đồng bọn trong đó người nắm vai trò chủ đạo là Nguyễn Văn Cẩn, kết thúc hành trình tội lỗi của tên trùm ma túy 73 tuổi này.

Vốn là một trùm buôn lậu ma túy có biệt danh "bố già", có lệnh truy nã của Công an Việt Nam, Công an nước CHDCND Lào và lệnh truy nã của Cảnh sát Interpol quốc tế, Cẩn tỏ ra rất cao thủ trong việc che giấu thân phận của mình. Không chỉ mang cái tên rất Lào: Vi Xay Sắp Pả Xô, Cẩn còn lấy vợ Lào, nhập quốc tịch Lào và xây cất tới ba dinh thự lớn ở thủ đô Viêng Chăn làm nơi ẩn nấp và hầu như trong các cuộc thương lượng buôn bán chẳng khi nào hắn "xuất đầu lộ diện".

Vẫn quen ở trong nhà điều khiển đám tay chân, song chẳng hiểu sao trưa ngày 18-12-2005, Cẩn tự dưng thấy buồn vu vơ liền lững thững đi ra khỏi nhà mà không có đàn em đi theo hộ tống. Đang ngơ ngẩn cách nhà khoảng vài trăm mét, bỗng Cẩn giật mình khi thấy có người gọi tên mình và xung quanh mình xuất hiện lực lượng Công an Việt Nam. Cố vớt vát, Cẩn nói: "Các anh bắt nhầm người rồi, tôi là người Lào" song tất cả đã muộn. Cẩn nhanh chóng được đẩy lên ô-tô đưa về Cục Cảnh sát Phòng chống ma túy của Công an nước CHDCND Lào để phối hợp làm thủ tục bắt giữ.

Sau đó, lực lượng truy bắt đã dẫn giải "bố già" ma túy từ Viêng Chăn về đến cửa khẩu Cầu Treo. Cũng ngay ngày hôm đó, Cẩn được chuyển đến Trại giam T16 Bộ Công an. Tại đây, hành vi phạm tội của Cẩn dần được "bộc lộ".

Sinh ra ở Thái-lan nhưng khi biết mặt chữ, biết thưởng thức thuốc phiện, Cẩn đã trở về Việt Nam, cùng gia đình định cư tại Nông trường Đông Hiếu, xã Nghĩa Thuận, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An. Không bỏ được hơi thuốc phiện, Cẩn thường trốn gia đình bầu bạn với những người dân vùng hẻo lánh hay hút thuốc phiện để "hưởng sái" và đã biết đi mua thuê thuốc phiện cho các nhà giàu, hào lý trong vùng để "kiếm" chút ma túy bỏ bụng. Việc buôn bán ma túy mỗi ngày một rõ nét trong đầu Cẩn qua những chuyến sang Lào lấy ma túy. Lấy vợ khi mới tuổi đôi mươi, Cẩn chẳng làm gì cho gia đình ngoài những lần lên rừng hái củi song thực chất là để che đậy những chuyến vượt biên sang Lào mua thuốc phiện về Nghĩa Đàn bán. Dần dần Cẩn tạo được một đường dây khép kín trong đó hắn là người cung cấp chính.

Năm 1970, Cẩn bỏ vợ, bỏ bốn đứa con nheo nhóc, bỏ Nông trường Đông Hiếu về xã Nam Cường, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An sống với bà Trần Thị Hồng và luôn tỏ ra là một người chồng chịu khó, suốt ngày ngoài ruộng, ngoài vườn. Nằm im cho đến năm 1977, khi bà Hồng chuyển vào TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Cẩn cũng vào theo và hắn bắt đầu hoạt động. Cẩn đã thực hiện trót lọt nhiều phi vụ mua bán ma túy và chỉ một lần bị bắt về tội buôn bán hàng cấm, bị TAND tỉnh Khánh Hòa xử 4 năm tù về tội buôn bán hàng cấm. Vào tù, Cẩn tỏ ra ăn năn, hối cải nên sau 2 năm cải tạo, năm 1980 Cẩn được đặc xá trở về.

Cảm thấy không thể ở lại quê nhà tiếp tục con đường buôn bán ma túy, vài tháng sau Cẩn bỏ người vợ thứ cùng ba đứa con trốn sang Lào với hy vọng tìm được đất dụng võ. Tại đây, để có được chỗ đứng", Cẩn tìm đủ cách "mồi chài" và được cô Hoàng Thị Lý - con một gia đình có thế lực ở Lào đồng ý làm vợ Cẩn. Có bình phong mới, Cẩn muốn rũ bỏ quá khứ của mình nên sau khi được nhập quốc tịch Lào đã đổi tên là Vi Xay Sắp Pả Xô.

Cẩn gây dựng "sự nghiệp" của mình bằng cách không tiếc tiền, thủ đoạn tạo một vị trí đáng nể trong giới xã hội đen, trở thành ông trùm ma túy lừng danh, có quan hệ mật thiết với nguồn cung cấp ma túy cho các đường dây buôn bán ma túy, vận chuyển vào Việt Nam mà còn thâu tóm trong tay hàng chục đường dây buôn bán ma túy ở nhiều nước trong khu vực Đông - Nam Á.

Gần nửa cuộc đời ở nước ngoài chỉ đạo các đường dây buôn bán ma túy vào Việt Nam và đi các nước trong khu vực, Nguyễn Văn Cẩn rất cáo già trong các mối làm ăn. Chẳng tên nào ngay buổi đầu tiên gia nhập làng ma túy được diện kiến hắn mà không phải trải qua nhiều cuộc thử thách của đám đàn em của Cẩn.

Trong vụ án Nguyễn Minh Tuấn và đồng bọn vận chuyển 199 bánh heroin vào Việt Nam bị bắt tại cửa khẩu Cha Lo, Quảng Bình, tài liệu về Cẩn rất mờ nhạt, có nhiều chi tiết không rõ ràng. Phải mất rất nhiều công sức đi lại, xác minh, chắp nối các thông tin, các trinh sát Cục CSĐT tội phạm về ma túy - Bộ Công an mới có được đầu mối về tên trùm này khi biết hắn đã một vài lần xuất cảnh từ Lào vào Việt Nam qua cửa khẩu Cầu Treo với cái tên Vi Xay Sắp Pả Xô và từ đó đã lần ra dấu vết của hắn. Đến thời điểm này, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã làm rõ được phần liên quan của Cẩn trong đường dây buôn bán ma túy của hắn với Nguyễn Minh Tuấn và đồng bọn. Được biết, các đối tượng đều là người Việt Nam, nhiều tên là Việt kiều, có nhiều án tích ở nước sở tại.

Điển hình như Phạm Thị Thanh (SN 1962 quê ở Kiến An, Hải Phòng) hiện vẫn chưa bắt được. Năm 1989, Thanh vượt biên sang Hồng Công bắt liên lạc với người yêu cũ là Lê Mạnh Lương SN 1960 cũng quê ở Hải Phòng, đối tượng đã vượt biên sang Hồng Công từ năm 1983.

Đầu năm 2004, chúng bàn nhau thiết lập đường dây buôn bán ma túy từ Lào vào Việt Nam đưa sang Trung Quốc bán. Lương đưa cho Nguyễn Đình Hưng - một đối tượng đang có lệnh truy nã về tội mua bán ma túy - 35.000 USD đặt cọc để Hưng dẫn Lương và đối tượng khác là Hiền sang Lào gặp Trần Văn Hợi, Nguyễn Minh Tuấn tức Tuấn "bum" thỏa thuận mua 30 bánh heroin với giá 4.300 USD/bánh, nhận tại Việt Nam. Nhưng do chất lượng hàng kém, Lương, Hiền đã trừ tiền của Hưng và bắt phải giới thiệu đến đại lý khác với số lượng có bao nhiêu mua bấy nhiêu, Hưng đã dẫn Lương đến gặp Cẩn và cùng thỏa thuận giá cả, cách thức giao hàng như đã làm trước đó.

Đầu tháng 4-2004, Cẩn đưa cho Hưng 48 bánh heroin chuyển cho Tuấn vận chuyển về Việt Nam giao cho Hiền tại Khách sạn Lê Thanh - Hải Phòng. Tháng sau, Cẩn chuyển tiếp cho Lương, Hiền 78 bánh heroin, giao tại Mỹ Hào - Hưng Yên. Tháng 6-2004, Cẩn gửi cho Hiền 162 bánh heroin và số hàng này được Tuấn đóng gói cùng với 37 bánh heroin của Hưng, Hợi vận chuyển về Việt Nam cho Hiền, Lương nhưng khi qua cửa khẩu Cha Lo thì bị phát hiện. Tuấn, Lương, Hiền bị bắt giữ cùng với 199 bánh heroin. Hưng, Hợi sau đó cũng sa lưới pháp luật. Vài tháng sau, dù đã giấu mình khá kỹ, song Nguyễn Văn Cẩn cũng bị tóm gọn.