TS. Khuất Thu Hồng, Viện trưởng ISDS phát biểu tại Lễ Khai trương Dự án Tư vấn và Xét nghiệm HIV tại cộng đồng- Ảnh: Thùy Chi

Dưới sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ Quỹ Chăm sóc sức khỏe AIDS Hoa Kỳ - AIDS Heatlhcare Foundation tại Việt Nam (AHF), ISDS chính thức khai trương Dự án Tư vấn và Xét nghiệm HIV tại cộng đồng cho nhóm người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, bao gồm: người tiêm chích ma túy, phụ nữ bán dâm, nam quan hệ tình dục đồng giới, bạn tình của người tiêm chích ma túy và người nhiễm HIV, và một số nhóm khác trong cộng đồng có hành vi gây nguy cơ lây nhiễm HIV cao.

Việt Nam là một trong những nước đã và đang áp dụng những cách tiếp cận mới, trong đó có hoạt động xét nghiệm HIV không chuyên tại cộng đồng và tự xét nghiệm, góp phần đạt được mục tiêu chiến lược 90-90-90 (90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm của mình -  90% người biết tình trạng dương tính với HIV được điều trị - 90% người điều trị HIV tuân thủ điều trị và giảm tải lượng virus xuống dưới ngưỡng ức chế), tiến tới loại trừ HIV vào năm 2030 theo Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030.

Hiện nay, ngoài các cơ sở y tế thực hiện xét nghiệm sàng lọc và xét nghiệm khẳng định HIV, hoạt động xét nghiệm sàng lọc HIV tại cộng đồng do chính các thành viên cộng đồng thực hiện nhằm thúc đẩy người có nguy cơ cao lây nhiễm HIV được tiếp cận với các dịch vụ xét nghiệm HIV thân thiện.

Hoạt động tư vấn và xét nghiệm HIV miễn phí tại cộng đồng thuộc dự án do 13 nhóm tự lực của những người tiêm chích ma túy, phụ nữ mại dâm và nam có quan hệ đồng tính thực hiện trên địa bàn Hà Nội. Những thành viên này được các cán bộ y tế tập huấn kỹ lưỡng và thực hành xét nghiệm sàng lọc HIV thành thục, giúp họ trở thành những nhân viên xét nghiệm cộng đồng.

Dịch vụ bao gồm cả tư vấn, chia sẻ trước và sau xét nghiệm được thực hiện một cách linh hoạt về thời gian, địa điểm, thân thiện với cộng đồng (có thể thực hiện ngoài giờ hành chính hoặc vào các ngày nghỉ cuối tuần) và cho kết quả xét nghiệm sàng lọc nhanh trong vòng 20 phút. Đồng thời, bảo đảm tính bảo mật, riêng tư và đáp ứng các yêu cầu về điều kiện đối với các cơ sở thực hiện xét nghiệm sàng lọc theo qui định tại Điều 4 của Nghị định số 75/2016/NĐ-CP do Bộ Y tế ban hành ngày 01/7/2016.

Dịch vụ này được các cán bộ của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội giám sát và hỗ trợ kỹ thuật định kỳ. Tổ chức AHF và Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội bảo đảm cung cấp đủ số lượng sinh phẩm cho hoạt động xét nghiệm này.

Thành viên cộng đồng thực hiện tư vấn, xét nghiệm HIV "thân thiện" cho người nguy cơ cao - Ảnh: Thùy Chi

Bà Nguyễn Thu Hằng, Giám đốc chương trình của AHF tại Việt Nam cho biết, AHF đã triển khai hoạt động này tại nhiều nước trên thế giới từ 10 năm trước. Tại Mỹ, dịch vụ này đã được triển khai ở các bang. Mô hình có xe ô tô lưu động với nhiều khoang chức năng khác nhau, linh hoạt bằng việc đón khách hàng ở phía trước và trả khách hàng ra phía sau, giúp bảo đảm độ bảo mật cao cho người xét nghiệm.

TS. Khuất Thu Hồng, Viện trưởng ISDS cho hay, triển khai hoạt động xét nghiệm miễn phí tại cộng đồng, ISDS mong muốn góp phần làm tăng hiệu quả cho công tác dự phòng lây nhiễm HIV, đóng góp vào thực hiện hai mục tiêu 90 đầu tiên, đó là 90% người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao biết được tình trạng nhiễm HIV của mình và 90% người biết tình trạng dương tính với HIV được điều trị.