Nếu có một chuyện mà người ta thường nhắc đi nhắc lại trong cuộc sống thì đó chính là stress. Ðây là biểu hiện của sự rối loạn hoạt động xuất phát từ việc thay đổi cách sống. Tiến sĩ Philippe Loron, nhà thần kinh học người Pháp giải thích: "Stress là một phần của cuộc sống. Ðó là phản ứng thích nghi của cơ thể chúng ta với những ràng buộc bên ngoài. Nó cho phép tái lập sự cân bằng nội tại hoặc đảm bảo sự sinh tồn. Trong suốt một ngày, chúng ta thường chịu những thay đổi đột ngột và bất ngờ mà chúng ta có khả năng tự nhiên để phản ứng lại, thông qua cơ thể và cảm xúc". Ðịnh nghĩa trên là rất quan trọng, bởi nó cho phép tái lập ý nghĩa của một cách gọi không được thân thiện lắm: bị stress không có nghĩa chỉ có hại!

Báo chí cũng có lý do khi nhắc nhiều đến hiện tượng stress trong thời gian gần đây. Ngày nay, chúng ta không được quyền thất bại trong cuộc sống cá nhân cũng như công việc. Chúng ta thường được đòi hỏi phải vượt quá những khả năng của mình mà không có thời gian để thích nghi. Chúng ta phải chịu một áp lực mà rất nhiều người đã phát triển thành một dạng stress mãn tính để tự bảo vệ trước một môi trường cảm thấy có hại. Trong trường hợp này, những áp lực bên ngoài đã làm cạn nguồn dự kháng trong cơ thể và cuối cùng chúng ta bị stress.

Thật khó giải thích một cách chính xác tại sao có người chế ngự stress dễ dàng, trong khi số khác thì không được như vậy. Theo tiến sĩ Loron, nền giáo dục mà chúng ta thừa hưởng không cho phép phát triển những khả năng đề kháng. Người ta cũng có thể gặp thất bại hoặc thiếu động cơ. Ngay khi stress tăng cường độ và nhất là lặp đi lặp lại, nó trở thành nỗi lo duy nhất của chúng ta. Chúng ta nghĩ rằng thật khó sống khác đi và quên bù đắp những tác động có hại của nó. Một cách giải thích khác: cơ thể chúng ta hoạt động như một tài khoản ngân hàng, nếu chúng ta không nạp tiền thường xuyên thì nó sẽ cạn. Khi lâm vào tình trạng stress cấp tính này, chúng ta phải nhanh chóng xác định đâu là những yếu tố gây stress.

Khi những áp lực dồn nén

Dù người ta thường nhấn mạnh đến yếu tố công việc, nhưng cũng có rất nhiều sự kiện trong cuộc sống hằng ngày có thể làm phát sinh những tình huống stress: mất khả năng đáp ứng những nhu cầu cơ bản, tang tóc, hục hặc vợ chồng thường xuyên, sự bất an, nỗi lo tiền bạc, bệnh tật, cô đơn, chuyện đi lại, bị đuổi việc… Ðó là chưa kể những điều kiện như tiếng ồn hoặc thời tiết. Tùy theo đặc điểm, cơ thể chúng ta phản ứng ít nhiều trước những sự kiện này, nhất là khi chúng tích tụ. Khi xác định được vấn đề và đánh giá được tầm quan trọng của nó, chúng ta có thể thực hiện được bước đầu tiên tiến tới làm chủ stress.

Thế nhưng, thay vì xác định các nguyên nhân của nó, chúng ta thường thích tấn công vào những hậu quả. Nó giống như trong tình huống sau đây: chúng ta đang ở trong một hành lang có rất nhiều cửa. Ðằng sau một cánh cửa, chúng ta nghe có tiếng động lạ. Có hai chuyện xảy ra: mở cửa và phát hiện một con mèo đang đùa với cuộn len và chúng ta cảm thấy an tâm; hoặc chúng ta phát hiện một con quái vật và dù rất sợ hãi, nó cho phép cơ thể chúng ta tận dụng hết nguồn dự trữ sẵn có để thích nghi với tình huống. Nhưng chúng ta cũng có thể quyết định không mở cửa và tiếp tục sợ hãi bằng cách nghĩ ra những chuyện kinh khủng. Ðó chính là tâm lý sợ đối đầu với những xung đột.

(Theo CNTD)