John A. Wheeler (phải) tại Nhật năm 1953

(Dân trí) - Nhà khoa học John Archibald Wheeler từng đóng vai trò quyết định trong ứng dụng bom nguyên tử cùng với Albert Einstein và được xem là cha đẻ của khái niệm “hố đen” đã qua đời ngày 13/4, thọ 96 tuổi.

Ngày 13/4, bà Alison Wheeler Lahnston thông báo với tờ New York Times, cha bà - nhà vật lý học John Wheeler đã qua đời ngày 13/4 tại bang New Jersey, sau khi bị viêm phổi nặng.

John Wheeler được xem như một trong những nhà vật lý học lớn của Mỹ trong thế kỷ 20 có khả năng dự báo trước các vấn đề. Giữa những năm 1930-1940, John Wheeler có quan hệ khá thân thiết với nhiều nhà khoa học lớn của thế giới, đặc biệt là Albert Einstein.

Sinh năm 1911 ở bang Florida, ông tốt nghiệp tiến sĩ vật lý của trường đại học Johns Hopkins khi mới 21 tuổi. Sau đó, ông từng làm việc cùng với Niels Bohr, người đoạt giải Nobel Vật lý năm 1922 trước khi tham gia vào dự án Manhattan của Nhà Trắng trong Thế chiến thứ hai với mục đích tạo ra ít nhất 3 quả bom nguyên tử cùng với nhiều tên tuổi khoa học lớn như Enrico Fermi, Arthur Compton, Ernest Lawrence và Robert Oppenheimer.

Ông cũng là người có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của thuyết tương đối. Năm 1939, Wheeler và Bohr đưa vào ứng dụng một mô hình giải thích sự phân hạch của nguyên tử. Tên tuổi của John Archibald Wheeler trở nên nổi tiếng khi ông dùng từ “hố đen” để chỉ các vật thể sau khi bị suy sập đến mật độ vô hạn.

Ông từng tham gia giảng dạy tại đại học Princeton, sau đó là Đại học bang Texas và có rất nhiều học trò là các nhà khoa học có uy tín của thế giới như Richard Feynman, nhà vật lý người Mỹ gốc Do thái nhận giải Nobel vật lý năm 1965.

Ngọc Nhàn