Mang bao cao su trong người là đủ lý do để người hành nghề mại dâm bị cảnh sát bắt - Ảnh: HSW

Để không bị các cơ quan chức năng bắt giữ, đa số gái mại dâm Trung Quốc đã không sử dụng bao cao su, vì sợ nếu bị cảnh sát bắt, công cụ phòng tránh bệnh lây nhiễm này sẽ là bằng chứng chống lại họ.

Với dân số khoảng 1,4 tỷ người, trong đó gần nửa triệu người được xác nhận sống chung với HIV/AIDS, tính đến cuối năm 2014, Trung Quốc được đánh giá là nước có tỷ lệ nhiễm HIV tương đối thấp so với nhiều quốc gia khác trên thế giới. Mặc dù vậy, báo cáo của Chính phủ Trung Quốc xác nhận đại dịch HIV tập trung vào các nhóm nguy cơ cao, bao gồm người quan hệ đồng tính nam và phụ nữ bán dâm, với phương thức lây truyền HIV chính thông qua quan hệ tình dục.

Nghiên cứu công bố năm 2015 của Asia Catalyst, một tổ chức thúc đẩy quyền sức khỏe của các nhóm yếu thế trong khu vực xác nhận, có đến 92% trong số 104.000 ca chẩn đoán dương tính với HIV trong năm 2014 ở Trung Quốc là kết quả của quan hệ tình dục.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và tổ chức phi chính phủ Quan sát nhân quyền (HRW) đưa ra con số từ bố, đến 6 triệu người hoạt động mại dâm bất hợp pháp ở Trung Quốc vào năm 2012.

Nhật báo South China Morning Post xuất bản ở Hồng Kông căn cứ theo nhiều nguồn, đã ước đoán khoảng 20 triệu người ở Trung Quốc hoạt động mại dâm và lực lượng này đóng góp đến 6% tổng thu nhập quốc dân GDP của nước này.

Trung Quốc có chính sách cung cấp bao cao su miễn phí cho những người nhiễm HIV và phân bổ kinh phí mỗi năm để mua bao cao su cho các nhóm nguy cơ cao, trong đó có gái mại dâm.

Trong khi đó, cảnh sát vẫn có thẩm quyền truy quét quan hệ mại dâm và việc tịch thu bao cao su là chính của cơ quan an ninh.

Trao đổi về vấn đề “chiến thuật” bằng chứng bao cao su đối với gái mại dâm, ông Tingting Shen, Giám đốc tuyên truyền, chính sách và nghiên cứu của Asia Catalyst cho rằng, khi cảnh sát bắt giữ gái mại dâm, họ sẽ lục tìm bao cao su để tìm chứng cứ. Việc này khiến gái mại dâm đối phó bằng cách tránh mang theo bao cao su, dẫn đến hậu quả là hoạt động mua bán dâm ít sử dụng bao cao su. Đồng nghĩa với nguy cơ lây nhiễm bệnh theo đường tình dục cao hơn.

Ông Shen cho biết: “Năm 2015, tỷ lệ sử dụng bao cao su trong số những người bị cảnh sát thẩm vấn thấp hơn nhiều so với trước”. Vướng mắc trong vấn đề sử dụng bao cao su ở Trung Quốc đầu tiên được đặt ra bởi pro bono - một chương trình nghiên cứu và tư vấn pháp lý miễn phí do Reuters tiến hành, dựa trên phỏng vấn người bán dâm nam giới, phụ nữ và người chuyển giới; chuyên gia y tế; cảnh sát; người quản lý các địa điểm nhạy cảm về hoạt động mại dâm (như điểm du lịch, cơ sở xông hơi, massage, bar, phòng karaoke, khách sạn).

Khảo sát cho thấy, 68% gái mại dâm nói rằng, họ luôn luôn dùng bao cao su, con số này ở những người bị thẩm vấn trong năm 2015 chỉ là 48%. Cũng thông qua nghiên cứu được công bố, người ta biết rằng, cảnh sát sử dụng hai biện pháp để xử lý các trường hợp mại dâm, đó là bắt quả tang mua bán dâm và kiểm tra, lục soát bao cao su các phụ nữ xuất hiện tại “điểm nóng” hoạt động mại dâm. Việc sở hữu bao cao su là bằng chứng quyết định để cảnh sát đưa nghi phạm bán dâm về đồn thẩm vấn.

Trong khi đó, Chương trình phòng chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS) cho biết, việc tịch thu bao cao su và chứng cứ sử dụng bao cao su làm bằng chứng pháp lý trong các trường hợp xử lý gái mại dâm là vấn đề khá phổ biến. Tuy nhiên, ở một nước đông dân như Trung Quốc, vấn đề này thực sự trở nên cấp thiết.