Không phải bãi rác
Lưu Quang

Suốt mấy tháng nay, các cơ quan quản lý nhà nước đang hết sức lúng túng, không biết xử lý thế nào với hơn 100 container (tương đương hơn 300.000 tấn ắcquy chì) đã nhập khẩu vào cảng Quảng Ninh và Hải Phòng.

Theo các quy định của Nhà nước ta cũng như theo luật pháp quốc tế, ắcquy chì có chứa những chất độc hại, có thể gây thiệt hại tới môi trường và sức khoẻ con người. Việc nhập khẩu những lô hàng này là phạm pháp. Tuy vậy, cái khó là giờ đây chúng ta hầu như đang bó tay với việc xử lý chúng: Tái chế không được (không đủ công nghệ, tiền bạc...), tái xuất cũng không xong (bởi chẳng nước nào dại gì nhận lại những thứ rác thải mà họ đã may mắn rũ bỏ được).

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang được toàn cầu hoá với tốc độ rất nhanh hiện nay, vấn đề môi trường cực kỳ nhạy cảm. Những tập đoàn đa quốc gia sản xuất từ tàu bè đến máy vi tính, từ sắt thép tới đồ ăn uống..., nhưng chỗ để chứa chất thải của những sản phẩm công nghiệp này ngày càng hiếm hoi. Nhiều khi tiền để sản xuất ra một sản phẩm không đắt bằng tiền để xử lý chất thải của sản phẩm đó. Chính vì vậy, lợi dụng sự thiếu hiểu biết và thiếu tiền của các nước nghèo, những nước giàu có sẵn sàng đổ lên đầu các nước này các loại chất thải công nghiệp...

Nước ta cũng đã hơn một lần trở thành nạn nhân, phải hứng chịu những trận bão "rác thải công nghiệp". Dư luận hẳn còn nhớ những vụ nhập khẩu "thép phế liệu", "nhựa phế liệu", "máy tính phế liệu"... thực chất là rác thải không hơn không kém.

Nguy cơ phải hứng "rác" càng ngày càng thường xuyên hơn, nghiêm trọng hơn, mà vụ nhập ắcquy chì nói trên là một ví dụ điển hình.

Từ 1.5 tới, nhằm thực hiện các cam kết hợp tác kinh tế quốc tế - cũng là đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước - Chính phủ cho phép nhập khẩu ôtô cũ. Tất nhiên, ôtô thì không phải là rác. Nhưng nếu không cẩn thận thì những chiếc xe "bãi rác" này cũng sẽ gây ra nhiều hậu quả.

Theo thông tin của nhiều cán bộ các thương vụ VN ở nước ngoài, từ mấy tháng nay, đang có một phong trào thu gom các loại xe cũ để nhập về VN. Nhiều biểu hiện gian lận (như nâng đời, mông má lốp, màu sơn, thay số khung...) đã xuất hiện. Và chỉ cần chờ tới thời điểm 1.5 là xe ôtô "bãi rác" sẽ tràn ngập thị trường nội địa, không những bóp chết nền công nghiệp ôtô trong nước, gây thất thu thuế, mà sẽ còn làm ô nhiễm môi trường nước ta.

Chúng ta đang còn nghèo, nhưng chúng ta nhất quyết không chịu trở thành bãi chứa rác thải công nghiệp cho bất kỳ ai. Hãy cảnh giác với các loại rác thải công nghiệp, dù chúng ẩn náu dưới bất kỳ chiếc áo khoác mỹ miều nào.