Kiều bào cũng cần đất nước
Đình Chúc

Đó là câu nói của doanh nhân Phan Thành (Việt kiều Canada) - một trong 15 Việt kiều được trao danh hiệu "Vinh danh nước Việt" 2005 tối qua tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám, HN. Thực ra thì đó mới là vế thứ hai trong câu nói của ông Thành, câu đầy đủ của nó phải là: "Đất nước cần kiều bào, nhưng rõ ràng kiều bào cũng cần đất nước". Quả là một suy nghĩ công bằng và đầy trách nhiệm của một người con xa xứ.

Đây là lần thứ hai, những Việt kiều ưu tú nhất trong số 3 triệu người VN sinh sống ở nước ngoài được nhận vinh dự - một vinh dự mang nặng ý nghĩa tinh thần, tình cảm của đất mẹ với những người con khi sống xa tổ quốc.

Có thể trong số 34 gương mặt "Vinh danh nước Việt" được tôn vinh trong 2 năm qua, không phải ai cũng có những đóng góp cho đất nước như nhau, nhưng họ đều giống nhau ở chỗ: Nặng lòng với nước. Dù là nhà kinh doanh có cả triệu đôla hay những nhà khoa học lừng danh, song họ luôn có một khắc khoải trước câu hỏi: Làm gì để giúp nước đây?

GS-TS Nguyễn Lân Tuất - một người đã có ngót nửa thế kỷ sống ở nước Nga - chỉ có một ước nguyện: "Cả đời tôi dành cho tình hữu nghị Việt - Nga" - nghe giản dị, nhưng sao cao cả quá. PGS-TS Nguyễn Lương Dũng - với kinh nghiệm gần 30 năm sinh sống ở CHLB Đức - thì cụ thể hơn:

"Tôi luôn sống thật tốt để có được thiện cảm của người Đức với người VN". Còn ông Phan Thành thì có suy nghĩ thiết thực của một doanh nhân: "Hãy quay về sớm để có cơ hội, chỗ đứng vững vàng trước khi nước mình chính thức gia nhập WTO"...

Cũng có thể có người tính toán rằng, mỗi năm hơn 3 triệu người Việt ở nước ngoài gửi về nước một khoản ngoại tệ tương đương với nguồn viện trợ ODA, thậm chí bằng cả nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)... Hàng tỉ đôla đó tất nhiên sẽ tạo ra nhiều tỉ, chục tỉ đôla khác khi được đầu tư vào những dự án dài hơi và có ích...

Tuy nhiên, kinh nghiệm của nhiều quốc gia có đông kiều bào, thì nguồn đóng góp to lớn cho đất mẹ không chỉ là tiền bạc. Trung Quốc, Ấn Độ đã từng tự hào có những chuyên gia hàng đầu về công nghệ phần mềm thế giới. Họ cũng không giấu giếm khi có những công dân nắm giữ những vị trí chủ chốt trong cả các ngành hàng không vũ trụ, sinh học, công nghệ... ở những cường quốc hàng đầu thế giới. Và chất xám quý giá ấy sớm muộn đều quay về phục vụ cho đất mẹ.

Chỉ có điều muốn được như họ, xin được lật lại hai vế trong câu nói của doanh nhân Phan Thành rằng: "Kiều bào cần đất nước, nhưng đất nước cũng rất cần kiều bào". Muốn thế, cũng lại xin dẫn một câu nói khác của ông Phan Thành: "Muốn gọi chim về phải trồng tràm trước đã...". Và đất mẹ đang ngày đêm trồng tràm đó!