SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN
"Nghiêm cấm" thì phải nghiêm!

Đình Chúc
Hai từ "nghiêm cấm" đã được Thủ tướng Chính phủ nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong công điện khẩn gửi các cấp, các ngành và địa phương, trong đó có việc nghiêm cấm mang hoa, quà, tiền tặng cho cấp trên trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới. Thực ra đây không phải là lần đầu Thủ tướng nghiêm cấm hành vi hối lộ, đút lót trá hình này, mà từ nhiều năm nay, cứ khi Tết đến, người đứng đầu Chính phủ lại phải ra cái lệnh cấm - mà lẽ ra nó phải ăn sâu vào nếp nghĩ, hành động thường nhật của các quan chức. Nhưng xem ra, tiền lệ không đẹp mắt này vẫn chưa có hồi kết, thậm chí đâu đó còn bùng phát dữ dội hơn.

Còn nhớ Tết năm ngoái, Chủ tịch QH Nguyễn Văn An đã đi đầu về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong dịp Tết, khi ông yêu cầu tất cả cán bộ, công chức trong Văn phòng QH hãy làm gương không mang quà cáp, hiện vật đến biếu xén cấp trên trong dịp Tết. Năm nay, ông Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Sinh Hùng và một ông chủ tịch một tỉnh miền Trung (không đợi lệnh của Thủ tướng) cũng đã tuyên bố không tiếp bất cứ ai đến nhà chúc Tết mang theo quà cáp. Tuy nhiên, những hành động này (dù là mới tuyên bố trên lời nói) vẫn hiếm hoi, tới mức như một vài người nghĩ, nó là một hành động lẻ loi, đơn độc!

Cận Tết năm ngoái, người viết bài này đã có bài bình luận "Bớt đi một việc cực chẳng đã", nhằm cổ suý cho chủ trương của Quốc hội, Chính phủ cấm cán bộ, công chức mang quà cáp đến biếu xén cấp trên trong dịp Tết. Và cũng ngỡ tưởng sẽ bớt đi một việc "cực chẳng đã" thật, song ra sau Tết, thăm dò dư luận thì mọi việc "nguyễn như vân" không khác gì các tết trước, thậm chí ở một số nơi tình trạng còn tệ hại hơn.

Thực ra thì ngày Tết, nhân viên đến nhà thủ trưởng thăm hỏi kèm theo chút quà mọn thì cũng là việc làm hợp đạo lý với truyền thống dân tộc. Nhưng "chút quà cáp" này ngày nay không còn mang tính tình cảm và đạo hiếu truyền thống nữa, mà nó trở thành thước đo để người ta thăng quan tiến chức và làm ăn chia chác. Ơ đây, lỗi không chỉ thuộc về lãnh đạo, cấp trên, mà nó xuất phát cả từ động cơ vụ lợi của cấp dưới. Nếu vị thủ trưởng công minh và trong sạch, chắc chắn sẽ không có đất cho những kẻ cơ hội "thể hiện". Ngược lại, những bậc công chức trung lương, tạo dựng sự nghiệp bằng tài năng và đức độ thực sự của mình, chắc chắn sẽ không có chuyện chạy chọt bằng biếu xén, hối lộ trong dịp Tết.

Bởi thế, hưởng ứng chỉ thị của Chính phủ không chỉ bằng những tuyên bố, mà phải bằng hành động. Đã gọi là nghiêm cấm mang quà cáp đến nhà thủ trưởng thì không chỉ nghiêm với người mang quà, mà trước tiên thủ trưởng phải nghiêm - và cũng không chỉ nghiêm trong chuyện nhận quà cáp - mà phải nghiêm khi hành sự công việc, tức là phải công tâm trọng dụng người tài năng, đức độ thực sự chứ không phải căn cứ vào độ nặng, nhẹ của quà cáp.