Soi người, ngẫm ta!
Hà Văn Thịnh

Ngày 12.2.2006, chiếc chuyên cơ "Blair Force 1" của Thủ tướng Anh Tony Blair đã bị nổ một động cơ, khi đang lướt nhanh để cất cánh khỏi đường băng ở sân bay Pretoria (Nam Phi). 16 ngày sau, ngày 1.3.2006, công nhân ngành đường sắt Hàn Quốc đình công. Thủ tướng Lee Hae Chan cho rằng đó là ngày lễ, nên ông vẫn tiếp tục đến sân golf để chơi golf. Việc chơi golf vào thời điểm đó của ông Lee làm cả nước Hàn nổi giận. Họ đòi ông phải từ chức, cho dù ông đã nói "chân thành xin lỗi".

Hai câu chuyện ở cách xa nhau nửa vòng trái đất, cách Việt Nam hàng ngàn dặm, nhưng có nhiều điều đáng phải băn khoăn.

Ông Lee đi chơi trong ngày nghỉ lễ Kỷ niệm khởi nghĩa chống Nhật (1919). Về lý, ông hoàn toàn đúng. Nhưng người dân lại cho rằng bậc phụ mẫu của mình nếu không biết "hy sinh", không nghĩ đến dân thì dù lý có đúng mười mươi, xét về khía cạnh đạo lý nhất định không thể được.

Chiếc máy bay của Thủ tướng Anh có "tuổi đời" gần 36 năm. Nó cũng đã từng bị sét đánh hồi năm ngoái khi đang bay từ Bolton về London. Ông Tony Blair đã đề nghị quốc hội không ít hơn 3 lần rằng cấp cho ông một chiếc máy bay mới vì chuyên cơ đang sử dụng đã cũ và nguy hiểm. Các đề nghị này đã bị Bộ trưởng Tài chính Gordon Brown từ chối với lý do "không có tiền".

Phải hiểu điều này là dù là thủ tướng cũng phải tiết kiệm ngân sách. Chuyện của các quốc gia cùng thời mà nghe cứ như chuyện ở hành tinh khác. Ở ta, nhiều cán bộ làm sai rành rành cũng cứ mặc sức đổ tội vòng vo. Khi làm sai nhưng cãi được, thì cuối cùng chẳng sao!

PMU18 có sai phạm thì đó là do bên dưới, chứ không phải do lãnh đạo cấp trên, nên "Ai sai người đó chịu"? Ông chủ tịch kiêm phó bí thư một tỉnh cho khoan thăm dò, khoan xong đúng "kế hoạch" 8 mũi khoan để cố xây dựng một khách sạn thế là tập thể lãnh đạo ra yêu cầu tạm dừng. Khoan xong rồi chẳng lẽ không dừng? Cái lý nghe chừng có vẻ "tiếp thu ý kiến", nhưng cái tâm thì ai biết cho đây?

Một thủ tướng đương quyền, nhưng nếu ngân sách không có tiền thì cũng biết chấp nhận, cho dù nước Anh là một trong 8 cường quốc kinh tế. Ta chỉ mới có hơn 50 tỉ USD GDP để lo cho cả nền kinh tế và 83 triệu con người, nhưng xe ôtô công thì "xịn" và "ngon" hết biết. Cơ quan nào cũng xài xe sang. Đó là chưa kể có thể "tặng" cho nhau hàng chục chiếc ôtô mà dân không biết, quan trên chẳng hay. Và điều này thì nữa: Ông Tony Blair chắc không bao giờ biết ở Việt Nam thay xe công nhanh lắm, chứ không đến nỗi như ông: Lạc mốt, cứ xài máy bay già, cũ đến 36 tuổi đời đâu!