Vụ Tiền công và Tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, so với năm ngoái, năm nay thu nhập bình quân của người lao động tăng 7-10%. Theo đó, thưởng Tết cũng có thể sẽ tăng với mức tương ứng. Thưởng Tết 2005 của ngành CNTT, Tài chính Ngân hàng cao nhất - lên tới 100 triệu đồng; còn thấp nhất là ngành thép, 200.000 đồng.

Năm nay cán bộ, nhân viên ngân hàng được hưởng mức thưởng Tết cao

Thấp nhất: ngành thép

Theo chuyên gia Bộ LĐ-TB&XH, thưởng Tết được hiểu như sau: Từ tháng 1 đến tháng 12, người lao động (NLĐ) được nhận lương đều đặn, nhưng thực chất chỉ nhận 80% lương, còn 20% doanh nghiệp (DN) đưa vào quỹ dự phòng rủi ro.

Cuối năm, NLĐ được nhận lại 20% lương hằng tháng của mình và gọi đó là tháng lương thứ 13. Cũng có thể hiểu, tiền thưởng cuối năm là tiền góp 20% lương hằng tháng mà NLĐ được nhận lại từ DN.

Theo đó, hằng năm, cơ quan quản lý chỉ quy định mức thưởng Tết không được thấp hơn tháng lương thứ 13, chứ không hạn chế mức tối đa. DN có thể thưởng Tết cho NLĐ dựa vào hiệu quả sản xuất kinh doanh và thành tích thực tế của NLĐ.

Bộ LĐ-TB&XH cho biết, năm 2005, thu nhập bình quân NLĐ trong DNNN do TƯ quản lý khoảng 1,2 triệu đồng/tháng; DNNN địa phương quản lý 700 - 800.000 đồng/ tháng (các DN đóng trên địa bàn TP HCM thường cao hơn các địa phương khác).

Theo đánh giá của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, thưởng Tết năm nay có xu hướng vận động theo hai chiều: DN Nhà nước cố gắng tăng; DN tư nhân, liên doanh, có vốn đầu tư nước ngoài tìm cách giảm.

Tổng Liên đoàn sẽ chỉ đạo các liên đoàn cơ sở giám sát việc thưởng Tết của các DN, nhằm bảo vệ quyền lợi NLĐ.

Theo phân tích của các chuyên gia, bức tranh toàn cảnh thưởng Tết năm nay rất đa màu. Dự đoán, công nhân ngành thép thuộc một vài Cty có thể mức thưởng là thấp nhất, 200.000 đồng.

Ví như có nhà máy ở khu gang thép Thái Nguyên, mấy tháng nay lương công nhân bị giảm sút, lượng thép tiêu thụ giảm hơn cùng kỳ năm ngoái; hơn 9.000 công nhân sẽ phải đợi đến phút chót mới biết có được thưởng Tết hay không.

Các DN da giầy cũng không sáng sủa hơn khi bị kiện bán phá giá vào thị trường EU. Tuy không dư giả nhưng một số DN da giầy cho biết vẫn sẽ thưởng cho NLĐ, nhằm động viên tinh thần công nhân trong năm tới.

Một số DN giầy da sẽ áp dụng cách tính thưởng như sau: Tháng lương thứ 13, cộng thêm khoản phúc lợi và thời gian thực tế làm việc trong năm. Công nhân cũng sẽ được xếp và hưởng theo thứ tự: giỏi, được thưởng 100% tháng lương thứ 13; trung bình, 70%;  kém, 50%...

Khác với thép và da giầy, ngành than năm nay thưởng Tết khá hậu hĩnh. Được biết, hơn 90.000 công nhân mỏ đang làm việc tại Quảng Ninh sẽ được thưởng Tết với mức trung bình 2,5 triệu đồng.

Hơn nữa, TCty cũng chỉ đạo các Cty thành viên dựa vào kết quả sản xuất kinh doanh để thưởng tăng cho công nhân, không khống chế mức tối đa. Một đơn vị khác là TCty Xây dựng công trình giao thông 4 (TP Vinh - Nghệ An) cũng sẽ thưởng Tết và các khoản khác cho NLĐ, trung bình 2,5 triệu đồng/người.

Cao nhất: Công nghệ thông tin, tài chính ngân hàng

Trên công trường xây dựng Trung tâm Hội nghị quốc gia, đường Láng - Hòa Lạc, CBCN các Tcty VINACONEX, LILAMA… nỗ lực làm việc 24/24 giờ; việc động viên, khen thưởng lại diễn ra hằng tuần.

Có đơn vị, nhân hoàn thành một công đoạn nào đó được thưởng tới năm bảy chục triệu đồng. Cty LILAMA 451 đầu năm mới này thưởng bình quân 1,5 triệu đồng/người; mức độ thưởng cao thấp tùy theo bậc thợ, ngày công, chất lượng làm việc; những người làm việc trong những ngày Tết-như mọi năm sẽ được động viên kịp thời, bằng vật chất, dự kiến bồi dưỡng thêm 50.000 - 100.000 đồng/ người/ngày…

Cty ô tô 1/5 (Vinamoto) cuối năm nay lượng xe sản xuất ra tiêu thụ chậm hơn cùng kỳ năm ngoái nhưng Đảng ủy Cty vẫn định hướng sẽ không giảm mức tiền thưởng trung bình như năm ngoái đã thực hiện, khoảng 2 triệu đồng/người.

Qua số liệu ban đầu, Bộ LĐ-TB&XH dự báo: Thưởng Tết cao nhất năm nay là các đơn vị, DN kinh doanh lĩnh vực dịch vụ nhà hàng, khách sạn, vận chuyển hàng hóa, điện tử, công nghệ thông tin, ngân hàng, tài chính...

Có thể mức thưởng trung bình của các ngành kể trên là 5 - 7 tháng lương kinh doanh. Năm nay sẽ có không ít DN không thưởng Tết do làm ăn thua lỗ.

Tuy nhiên, mới đây Đà Nẵng là địa phương đầu tiên công bố 100% DN đóng trên địa bàn sẽ thưởng Tết cho NLĐ. Theo số liệu ban đầu, mức thưởng Tết cao nhất năm nay (đến thời điểm này) có thể khoảng 95 triệu đồng cho một số giám đốc DN đóng trên địa bàn TP HCM; mức trung bình là 2 triệu đồng và thấp nhất 200.000 đồng...

Khác với không khí rầm rộ thưởng Tết của các DN đóng trên địa bàn TP HCM, đến thời điểm này Hà Nội - trung tâm kinh tế lớn thứ 2 cả nước vẫn còn khá im ắng. Bà Đỗ Thị Xuân Phương - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH cho biết:

Hiện các DN chỉ thông báo bảng lương, chứ chưa báo cáo cụ thể thưởng Tết. Có thể, các DN Nhà nước sẽ thưởng cao khoảng từ 5 triệu đồng đến vài chục triệu đồng…

Để hạn chế tối đa tranh chấp lao động dẫn đến đình công, kiện tụng, cũng như tình trạng lợi dụng dịp cuối năm DN đưa ra các “chiêu” vắt sức lao động dẫn đến tai nạn lao động, Sở LĐ-TB&XH, Liên đoàn lao động TP Hà Nội sẽ có biện pháp giám sát hoạt động kể trên của các DN.

• Lê Anh Đạt (Tiền Phong)