Hòa thượng Thích Pháp Châu nêu rõ: Kể từ năm 1994 đến nay, năm nào tôi cũng về nước ít nhất là một lần và đây là lần thứ 20 tôi trở về Việt Nam trong hơn 10 năm. Tôi đã được chứng kiến sự phát triển tôn giáo rất đều đặn ở Việt Nam trong suốt những năm qua. Các giáo phái, tôn giáo đều được sinh hoạt tự do, rộng rãi. Thực tế này được Nhà nước Việt Nam bảo đảm bằng Hiến pháp và pháp luật. Tôi đã đi rất nhiều chùa từ bắc vào nam, gặp rất nhiều tăng ni, phật tử. Tôi thấy các chùa, nhà thờ được trùng tu tái thiết rất nhiều ở cả ba miền bắc, trung, nam, Tây Nguyên, cả chùa của người Việt Nam gốc Cam-pu-chia. Riêng Phật giáo đã được Chính phủ cho phép thành lập tới ba viện Phật học cấp cao, năm viện cao đẳng và hàng chục trường dạy cơ bản trên toàn quốc; tăng ni, phật tử đi chùa thoải mái, kinh dịch xuất bản rất nhiều. Tôi cũng tận mắt chứng kiến các nhà thờ được trùng tu, tôn tạo ở cả Hà Nội, Huế, Ðà Lạt và nhiều địa phương khác. Ðồng bào đi lễ tấp nập trong những ngày lễ.

Bình luận việc báo cáo hằng năm về tình hình tự do tôn giáo quốc tế của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ liệt Việt Nam vào danh sách "các quốc gia cần được đặc biệt quan tâm" năm 2005, Hòa thượng Thích Pháp Châu nói: Giáo phái Tin lành có thế lực rất mạnh ở Mỹ. Ðể lấy lòng lãnh tụ các giáo phái này đã giúp đỡ cho Tổng thống G.Bush tái đắc cử, Mỹ đã đưa ra chiêu thức trên. Có thể nói, Tổng thống Mỹ thời nào cũng đều coi Việt Nam là một vấn đề quan trọng để kiếm phiếu trong mỗi kỳ bầu cử. Thế nhưng, hầu hết Phật tử Việt Nam đều hiểu được chiêu bài chính trị này.

Hòa thượng Thích Pháp Châu bày tỏ bất bình trước việc tình hình tôn giáo của Việt Nam lúc này lúc khác đã bị một số thế lực ở Mỹ chính trị hóa và bóp méo. Ông nói: Ðáng tiếc, trong thời gian qua đã có một số vị trong Phật giáo, Tin lành, lợi dụng tôn giáo để có những hoạt động vi phạm pháp luật và bị Nhà nước Việt Nam xử lý theo quy định của pháp luật. Ðã có một số nhỏ hoặc những cá nhân lợi dụng điều đó để tung ra những luận điệu xuyên tạc, bóp méo chính sách tự do tôn giáo của Việt Nam. Tuy nhiên, bằng nhiều kênh thông tin khác nhau, ngày nay hầu hết người Việt Nam ở nước ngoài đều hiểu rõ tự do tôn giáo ở trong nước đã và đang phát triển rất tốt. Sau 30 năm giải phóng, hình ảnh một đất nước Việt Nam phát triển về mọi mặt, vị thế được nâng cao trên trường quốc tế đã là một minh chứng sống để họ hiểu đâu là sự thật.

Hoà thượng Thích Pháp Châu phấn khởi nói: Ðất nước ta mỗi ngày một phát triển, không những mạnh ở bên trong mà còn vững ở bên ngoài, được bạn bè quốc tế ghi nhận. Vị thế và bản lĩnh của Việt Nam ngày càng được khẳng định, nhất là sau chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải. Bản thân tôi cũng như hầu hết bà con Việt kiều đều lấy làm hãnh diện và sung sướng trước sự thay đổi lớn lao trên quê hương. Có được những thành quả đó, trước hết là nhờ sự lãnh đạo trúng hướng của Ðảng và Chính phủ Việt Nam. Bên cạnh đó, người Việt Nam rất đoàn kết để xây dựng quê hương, đất nước. Những điều này đã tạo dựng và củng cố lòng tin của bà con Việt kiều ở nước ngoài để họ ngày càng tích cực hướng về quê hương đất nước.

Chính sách đại đoàn kết dân tộc của Việt Nam tạo thuận lợi rất nhiều cho việc thực hiện các hoạt động từ thiện, đầu tư kinh doanh, giao lưu văn hóa, tôn giáo giữa cộng đồng người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước. Theo tôi, sự lớn mạnh về mọi mặt của Việt Nam sẽ làm cho thế hệ trẻ người Việt Nam sinh ra và lớn lên tại Mỹ, được hấp thụ lối sống và văn hóa Mỹ, cảm thấy tự hào về dân tộc, để từ đó các em sẽ nghiên cứu, tìm hiểu về đất nước, có những hành động hướng về cội nguồn.

Trả lời câu hỏi của phóng viên báo Nhân Dân về nhận định đối với mối quan hệ Việt Nam - Mỹ trong tương lai, Hòa thượng Thích Pháp Châu cho rằng, Việt Nam đang lớn mạnh về mọi mặt và có vị trí địa lý chiến lược ở Ðông - Nam Á, cho nên người Mỹ luôn đặt Việt Nam ở vị trí quan trọng trong chính sách đối ngoại của họ. Hơn nữa, Việt Nam cũng là một thị trường tốt và tiềm năng của Mỹ. Do đó, ông cho rằng, Mỹ sẽ đầu tư vào Việt Nam nhiều hơn; Chính phủ Mỹ cũng sẽ thực hiện cam kết đã ký với Chính phủ Việt Nam sau chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải, để xây dựng và phát triển quan hệ song phương trên nhiều lĩnh vực.