Hội chợ là một trong những kênh quảng bá và bán hàng quan trọng của các doanh nghiệp. Có nhiều hội chợ mang cái tên rất kêu nhưng thực chất là "treo đầu dê bán thịt chó", chuyên bán hàng xôn thay vì làm công tác xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp.

Hội chợ Xúc tiến thương mại hàng chất lượng độc đáo lần 2 vừa diễn ra 4 ngày tại Nhà văn hóa Lao động, TP HCM thì ông Ben.V.Cat, đại diện Công ty Song Du ký hợp đồng tham gia hội chợ, đề nghị với Ban tổ chức được rút lui. Lý do ông Ben đưa ra là vì "Hội chợ bát nháo nhằm bán hàng giảm giá chứ không phải xúc tiến thương mại, thành phần doanh nghiệp tham gia hội chợ chủ yếu là cơ sở nhỏ, cửa hàng, không phải là hàng chất lượng độc đáo như tên gọi của hội chợ". Ông Ben cũng bức xúc cho rằng, ông đã bị ban tổ chức lừa ngay từ lúc mời tham gia bởi tên gọi của hội chợ rất ấn tượng.

Theo ông Ben, hàng của Song Du là các loại máy bán nước tự động, máy gọi điện thoại tiền xu, nhưng khi tham gia hội chợ chỉ có thể bán vài chai nước cho khách tham quan, việc quảng bá tiếp thị rất kém hiệu quả do không có khách hàng hỏi thăm. Nhiều đối tác được công ty mời đến tham quan gian hàng và giao dịch tại hội chợ đã có ấn tượng không tốt về Song Du bởi đã tham gia hội chợ quá tạp nham như vậy. Ông Ben không giấu nổi bức xúc khi cho biết, để tham gia hội chợ này, Công ty Song Du đã phải từ chối rất nhiều lời mời của các hội chợ khác nên mất đi những cơ hội quảng bá tốt hơn.

Thấy không thể cứ để hàng trong hội chợ như vậy, ông Ben đã yêu cầu ban tổ chức rút hàng về, song không được chấp thuận. Ban tổ chức từ chối bởi... không muốn để trống gian hàng, làm mất mỹ quan của hội chợ, mặc dù trước đó họ đã cho 2 chủ gian hàng mang hàng hóa ra khỏi hội chợ để tham dự Chợ phiên cuối tuần.

Giày dép, quần áo giảm giá đổ đống bán ngay trong hội chợ quốc tế. Ảnh: P.A.

Trao đổi với VnExpress, ông Võ Anh Thy, Trưởng phòng kinh doanh Công ty quảng cáo hội chợ triển lãm và dịch vụ thương mại NTDM - đơn vị tổ chức - nói rằng, hội chợ này có thể không đảm bảo 100% hàng hóa tham gia là độc đáo, nhưng vẫn cố gắng để có hàng độc đáo trong hội chợ như máy nước nóng năng lượng mặt trời, máy lọc nước, sản phẩm của làng nghề truyền thống như đường thốt nốt, gỗ mỹ nghệ... Song, ông Thy đổ thừa do thời tiết xấu nên các nghệ nhân làng nghề truyền thống ở phía Bắc không tham gia hội chợ được, buộc Ban tổ chức phải cho các cửa hàng "sale" vào để lấp đầy chỗ trống.

Theo lời ông Thy, có khoảng 40% sản phẩm tham gia hội chợ là hàng độc đáo. Nhưng khảo sát hai vòng quanh hội chợ, VnExpress ước tính số hàng hóa đúng theo tiêu chí của ông Thy chỉ có thể đếm được trên đầu ngón tay. Phần lớn sản phẩm tham gia hội chợ là quần áo giảm giá, mỹ phẩm giá rẻ gắn mác Hàn Quốc, thậm chí có cả những bàn ép nhựa đặt lẻ loi dọc đường đi cũng gắn slogan hàng chất lượng cao, độc đáo.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng từng lâm vào tình trạng dở khóc dở cười, bỏ thì vướng hợp đồng tham dự hội chợ mà vương thì tội khi phải chi phí cho gian hàng, nhân công, quản lý... Tại Hội chợ làng nghề truyền thống ASEAN diễn ra hồi tháng 11, Chủ nhiệm Làng nghề Một thoáng Việt Nam "chỉ tham gia 1 ngày đã phải gọi xe chở bớt hàng trưng bày tại hội chợ về vì không có người mua" - bà chủ nhiệm nói với VnExpress. Nhiều hội chợ tên gọi có tính chất quốc tế, nhưng thành phần tham dự bát nháo.

Chị Thanh Mai, một khách tham quan hội chợ nông lâm thủy sản quốc tế tổ chức tại Sân thể thao Phú Thọ rất bức xúc: "Hàng quốc tế mà Ban tổ chức cho cả các quầy bán quần áo, giày dép giảm giá vào đổ đống hoặc treo lủng lẳng trong hội chợ, khách tham quan cũng thấy khó coi chứ chưa kể những đối tác nước ngoài".

Cục trưởng Xúc tiến thương mại Ngô Văn Thoan thừa nhận vẫn còn tồn tại tình trạng đơn vị đăng ký hội chợ với những cái tên nổi bật về uy tín, chất lượng sản phẩm, nhưng trong thực tế lại không đúng với tên gọi hay chủ đề. Việc làm trên, theo ông, sẽ khiến nhà tổ chức tự đánh mất uy tín của mình với các doanh nghiệp khác. "Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, mọi hoạt động kinh doanh phụ thuộc vào quan hệ tín nhiệm giữa các doanh nghiệp. Nếu làm ăn không đứng đắn thì lần sau, doanh nghiệp sẽ không tham gia nữa", ông Thoan nói thêm.

Theo ông Thoan, trong trường hợp doanh nghiệp tham gia cảm thấy bị lừa thì có thể phản ánh với sở thương mại địa phương nơi hội chợ diễn ra. Sở sẽ có trách nhiệm đi kiểm tra, nếu thấy đúng là có dấu hiệu lừa đảo thì sẽ xử lý hành chính. Doanh nghiệp tham gia nếu vẫn không hài lòng với cách xử lý này thì có thể kiện lên toà án.

Tại TP HCM, trong năm nay có tới 162 hội chợ được tổ chức, tăng 39 hội chợ so với năm ngoái. Tuy nhiên, Sở Thương mại thành phố chỉ có trách nhiệm cấp phép chứ chưa quản lý, giám sát hội chợ khi diễn ra. Theo một quan chức của Sở Thương mại, Sở chưa cập nhật được số liệu bao nhiêu hội chợ được đăng ký đã diễn ra hoặc không được tổ chức. "Sở cũng chưa kiểm tra được các công ty tổ chức hội chợ có thực hiện đúng theo nội dung đã đăng ký không", quan chức này nói.

Trước thực trạng này, các chuyên gia xúc tiến thương mại khuyến cáo, để tránh những trường hợp đáng tiếc, cách khôn ngoan nhất là trước khi tham gia, doanh nghiệp nên xem xét chọn lọc nhà tổ chức hội chợ có uy tín và chú ý tới khâu ký hợp đồng. Hợp đồng sẽ quy định rõ nhà tổ chức phải cung cấp những dịch vụ gì và đảm bảo những điều kiện cho doanh nghiệp tham gia. Nếu hài lòng với các điều kiện trong hợp đồng thì hãy đặt bút ký. Nói chung, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp tham gia triển lãm không nên cứ nhắm mắt tham gia hội chợ và chờ đợi sự bảo vệ của các cơ quan chức năng. "Hãy tự bảo vệ mình" là cách mà các chuyên gia khuyên doanh nghiệp nên chú ý

Cục phó Xúc tiến Thương mại Đỗ Thắng Hải cho biết, theo Luật Thương mại mới - sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2006 - doanh nghiệp đăng ký tổ chức hội chợ khi đưa ra chủ đề hay tên gọi của hội chợ có tính chất khẳng định uy tín, chất lượng của doanh nghiệp tham gia, thì phải nộp kèm theo bằng chứng. Nếu thành phần tham gia hội chợ đạt tiêu chuẩn thì Bộ Thương mại mới xét duyệt cho đơn vị tổ chức hội chợ dùng tên gọi hội chợ xin đăng ký đó.

Phan Anh - Hà Vy