92 trong số 262 vụ hàng giả, nhái mà Chi cục Quản lý thị trường TP HCM phát hiện từ đầu năm đến nay có liên quan đến lĩnh vực sở hữu trí tuệ và kiểu dáng công nghiệp. Công nghệ làm giả ngày càng tinh vi hơn, phát hiện và bắt giữ cũng khó hơn. Vài doanh nghiệp bèn treo giải cho người phát hiện hàng giả.

Ba lô túi xách giả hàng hiệu bị cơ quan chức năng thu giữ hồi tháng 6.

Vừa đưa máy kẹp vào tóc kéo một cái, suối tóc chảy ra mượt mà rồi... rớt ngay trên tay cô thợ làm tóc. Chị Hoa, chủ nhân của mái tóc hốt hoảng đưa tay lên đầu vuốt thử, cả nắm tóc đi theo bàn tay. Chị Hoa lao ngay đến báo với Hiệp hội Chống hàng giả.

Đây là một trong những vụ khiếu nại mà Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (Vatap) đã tiếp nhận trong năm nay. Trường hợp chị Hoa, nguyên nhân được Vatap kết luận là do tiệm làm đầu nơi chị Hoa đến duỗi tóc đã mua phải loại thuốc duỗi tóc giả nhãn hiệu WellaStrate trên thị trường.

Trưởng phòng tiếp thị Công ty Nam Đào, nhà phân phối sản phẩm làm đẹp tóc nhãn hiệu Wella tại Việt Nam Dương Ngọc Luyện cho biết, đây là trường hợp đầu tiên người tiêu dùng khiếu nại sản phẩm thuốc duỗi tóc Wella giả tại Hiệp hội chống hàng giả. Song, công ty này cũng cho rằng hàng giả Wella chỉ bắt đầu xuất hiện trên thị trường từ đầu năm đến nay. Nhiều trường hợp người tiêu dùng bị thiệt hại bởi Wella giả chủ yếu do thuốc duỗi tóc không làm thẳng mà còn gây rụng tóc, ảnh hưởng đến sức khỏe và dung mạo của người tiêu dùng lẫn uy tín nhà sản xuất.

Theo Chi cục quản lý thị trường TP HCM, tình trạng vi phạm kiểu dáng, nhãn hiệu sản phẩm đã được đăng ký sở hữu công nghiệp tại thành phố đang ngày càng gia tăng. Tính trung bình cứ 3 ngày, các cơ quan chức năng TP HCM xử lý một vụ vi phạm về hàng giả, hàng nhái. Trên thực tế, số trường hợp hàng giả - hàng nhái bày bán, lưu thông trên thị trường còn hơn gấp nhiều lần. Trình độ giả, nhái cũng được nâng cao hơn so với vài năm trước.

Công ty Sony Việt Nam cũng vừa phát hiện 1 phiếu bảo hành giả sản phẩm tivi nhãn hiệu này, nâng tổng số phiếu bảo hành giả bị phát hiện trong năm nay lên 3 vụ. Phân tích từ Bộ phận kỹ thuật Sony cho hay, phiếu bảo hành giả được in offset - một công nghệ cao cấp hơn so với kỹ thuật giả bằng cách scan hình trước đây. Điểm khác biệt ở chỗ phiếu bảo hành giả bị sai chính tả so với phiếu thật, "lỗi" cơ bản mà hàng giả hay mắc phải. Trường hợp hàng giả của Wella, Nike, Panasonic, National... cũng tương tự. Nhà sản xuất đang lo ngại phiếu bảo hành giả có thể được "nhân bản" hàng loạt với công nghệ in offset.

Vấn đề làm các doanh nghiệp đau đầu hiện nay là nếu xử lý hàng giả trong một "áp lực" thị trường: nếu công bố sản phẩm có nhiều hàng giả quá, người tiêu dùng sẽ bị tâm lý "sợ" mua sản phẩm kể cả hàng thật. Thế nhưng để hàng giả tung hoành, doanh nghiệp lại bị thu hẹp thị trường. Đơn cử như đến nay Công ty Vitec Clipsal đã mất 30-40% thị trường về "tay" hàng giả, Sony bị lấn chiếm có khi đến 70-90% như dòng sản phẩm máy MP3, thẻ nhớ...

Mới đây, Nam Đào đã thành lập Câu lạc bộ chống hàng giả Wella, trong đó treo giải thưởng 20 triệu đồng cho cá nhân, cửa hàng cung cấp những thông tin chính xác về người sản xuất hoặc kinh doanh thuốc duỗi tóc WellaStrate giả. Đến nay, Nam Đào đã chi khoảng 300 triệu đồng để chống hàng giả và chiếm khoảng 30% chi phí tiếp thị của công ty. Sony Việt Nam cũng mất 1 tỷ để thông tin rộng rãi hàng giả trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Tuy nhiên theo nhiều doanh nghiệp, treo giải thưởng phát hiện hàng giả là chuyện trước mắt để "báo động" cho người tiêu dùng, cần có những biện pháp cụ thể và hiệu quả hơn. Ông Luyện cũng cho biết, công ty Nam Đào sẽ thay đổi mẫu mã sản phẩm WellaStrate trong thời gian tới để đối phó "tệ" hàng giả.

Công ty Nike Việt Nam cũng tăng cường phối hợp với Ban quản lý chợ Bến Thành để chống lại hàng Nike giả sau đợt khảo sát trong tháng 9. Mới đây, Ban quản lý chợ Bến Thành đã gửi thông báo đến 21 hộ kinh doanh hàng Nike giả đã bị phát hiện, yêu cầu chấm dứt hành vi mua bán trái phép. Sắp tới Ban quản lý áp dụng biện pháp hỗ trợ đội chống hàng giả của quản lý thị trường TP tiến hành kiểm tra xử lý theo luật các hộ kinh doanh Nike giả. Còn đại diện Sony Việt Nam "đe" chuyển phiếu bảo hành giả sang cơ quan công an đề nghị điều tra.

Phan Anh