Hành trình xoá nghèo của lao động Việt Nam tại Malaysia:
Đi săn đơn hàng

Xuân Quang (từ Kuala Lumpur)

Trên chuyến bay số hiệu MH 753 của Hãng Hàng không Malaysia Airlines đến Kuala Lumpur, tôi gặp một toán gồm 8 lao động nữ VN, do Công ty CP cung ứng nhân lực quốc tế và thương mại Sông Đà (Simco) đưa sang Malaysia làm việc. Một người tên là Thuỷ tỏ ra khá phấn khích cho biết, sẽ đến một nhà máy ở Johor làm công việc đóng gói thuỷ sản. Một người bạn và cũng là công nhân đang làm việc ở nhà máy trên viết thư về cho biết, 200 công nhân nữ của ta hiện ở bên ấy có công việc nhàn và thu nhập khá ổn. Lương mỗi tháng trên dưới 700RM (tương đương 3 triệu đồng), trong khi ăn uống nhà máy lo toàn bộ... Tôi đã tìm hiểu và biết đang có nhiều đơn hàng hấp dẫn như vậy ở Malaysia.

Thiếu lao động trầm trọng
Một chủ môi giới ở Johor Bahru - ông C.S.Wong - cho biết, hiện nay có rất nhiều nhà máy cần công nhân nước ngoài liên hệ qua ông. Là bởi trong năm qua, khoảng 400.000 lao động - chủ yếu là người Indonesia, Philippines, Myanmar, Bangladesh, Ấn Độ và Sri Lanka - đã rời Malaysia để tránh chiến dịch truy quét của chính phủ nước này, dẫn đến việc Malaysia hiện thiếu khoảng 200.000 lao động trong lĩnh vực sản xuất, 150.000 trong ngành xây dựng, 50.000 cho các đồn điền và 20.000 trong ngành dịch vụ. Những năm tới, qua chiến lược "Vision 2020" (Tầm nhìn 2020), Malaysia vẫn phải tiếp tục nhập khẩu lao động nước ngoài (từ khoảng 20 nước), với chỉ tiêu mỗi năm 1 triệu lao động. Với những công ty môi giới lao động nước ngoài ở Malaysia, đây chính là dịp "hốt bạc" của họ (phí trả cho môi giới Malaysia ở khoảng 350 - 400USD/1 lao động).

Người khác, ông Lee Hoon Lien (Bort Klang, Selangor) - một trong những nhà môi giới lao động nổi tiếng nhất ở Malaysia, người đã trực tiếp tuyển hàng chục nghìn lao động từ VN và các nước Indonesia, Thái Lan, Nepal... đến làm việc tại Malaysia - khẳng định, trong tay ông đang có rất nhiều đơn hàng, tuyển hàng trăm lao động VN cho một số nhà máy vừa và nhỏ ở Malaysia. Đó đều là những nhà máy đang làm ăn phát đạt, đã và đang sử dụng nhiều lao động VN...

Nhiều đơn hàng hấp dẫn
Một trong những đơn hàng như vậy, ông Lee đã dành cho Cty LOD. Ông Nguyễn Minh Giang - đại diện LOD tại Malaysia - cho biết cụ thể: Nhà máy NLH Technology SND BHD cần tuyển 15 công nhân nam tuổi từ 20 - 30, công việc lắp ráp điện tử, làm việc trong 3 năm, lương cơ bản 468RM/tháng, cộng lương làm thêm tối thiểu 263RM (tổng cộng 731RM/tháng).

Đáng nói là LOD đã cung ứng lao động vào nhà máy trên từ 2 năm nay, công việc của công nhân khá ổn định. Nhà máy Futuristic Design & Contracts cần tuyển 15 công nhân nam, tuổi từ 20 đến 30 làm công việc thiết kế đồ gỗ, thời gian làm việc 3 năm, lương cơ bản 481RM/tháng cộng tối thiểu 269RM làm thêm (tổng cộng 750RM/tháng). Nhà máy Aseon Manufacturing (M) SND BHD cần tuyển 5 công nhân nam tuổi từ 24 - 30, công việc sản xuất vật liệu thuỷ tinh và nhựa, lương cơ bản 546RM/tháng, lương làm thêm tối thiểu 204RM/tháng (tổng cộng: 750RM/tháng).

Cty cổ phần Châu Hưng cũng vừa nhận được 4 đơn hàng: Nhà máy Sanyo (Johor) cần 100 công nhân nữ lắp ráp điện tử, Nhà máy Flextronic (Selangor) cần 200 nữ lắp ráp điện tử, Nhà máy Chee Wah (Penang) cần tuyển 50 nam sản xuất văn phòng phẩm, nhà máy Elna sonic (Penang) cần 50 nữ và 50 nam làm điện tử. Theo trưởng đại diện Châu Hưng tại Malaysia - bà Trịnh Diễm Hằng - mức lương trung bình ở cả 4 nhà máy trên ổn định ở mức 3,2 đến 5 triệu đồng/tháng (tuỳ công việc).

Ngoài ra, đại diện Cty CP nhân lực quốc tế và thương mại Sông Đà (Simco) cũng vừa fax về VN đơn hàng của các nhà máy: CK Century SDN BHD (cần 7 công nhân nam, lương cơ bản 24RM ngày, thu nhập ổn định trên dưới 1.000RM/tháng), Nhà máy Perniagaan Kayu - Kayan C&L (cần 27 lao động làm việc xẻ gỗ với cam kết lương tối thiểu 750RM/tháng)...

Chứng thực đơn hàng
Trong số những đơn hàng hấp dẫn kể trên, có những đơn hàng được gửi đi từ chính những nhà máy đã và đang có công nhân VN làm việc và không có cách nào chứng thực tốt hơn là tìm hiểu chính từ những công nhân này.

Ông Nguyễn Minh Giang - đại diện LOD - cho tôi xem bảng lương mà chủ nhà máy và người lao động cung cấp, trong đó tổng lương tháng 5 của công nhân Trần Văn Cường - một trong những công nhân LOD cung ứng đang làm việc tại nhà máy NLH Technologies (nơi dự kiến tuyển thêm 15 công nhân của LOD) - là 814,5RM. Ông Nguyễn Ngọc Khánh - đại diện Simco tại Malaysia - cung cấp bảng lương của số công nhân đang làm việc ở Nhà máy CK Century - nơi cũng đang có ý định tuyển thêm 7 công nhân VN.

Trong đó, lương của một công nhân tên là Tân trong 3 tháng gần đây là 1.370RM, 1.308RM và 1.247RM. Một công nhân khác tên Trần Xuân Hải - làm việc tại Perniagaan Kayu - Kayan C&L, lương tháng vừa qua đạt 1.268RM. Sở dĩ thu nhập của công nhân đạt cao hơn mức lương nhà máy đưa ra là bởi công nhân được làm thêm nhiều hơn, hoặc chủ nhà máy thực hiện chế độ khoán sản phẩm. Được biết, theo quy định của Malaysia, lương làm thêm giờ được tính bằng 150%, làm thêm chủ nhật bằng 200% và làm thêm ngày lễ bằng 300% lương cơ bản.

Bài 3: Việc có, người đâu?