Người dân Trung Quốc chuyển sang dùng bóng đèn tiết kiệm năng lượng - Ảnh: baidu

Tình hình kinh tế khó khăn khiến chính phủ và người dân nhiều nước quyết tâm thay đổi cách sống. Tuổi Trẻ xin giới thiệu một số kinh nghiệm tiết kiệm ở một số nơi, đầu tiên là từ Trung Quốc.

Theo Tân Hoa xã, chính quyền Bắc Kinh vừa phát động tuần lễ tuyên truyền tiết kiệm năng lượng với chủ đề "Toàn dân hành động tiết kiệm năng lượng theo pháp luật" (từ 15 đến 21-6 vừa qua).

Chính quyền nhiều tỉnh thành đã tổ chức những hoạt động thiết thực như một ngày không đi ôtô, không sử dụng thang máy từ tầng 4 trở xuống, giảm mở máy lạnh, tận dụng tối đa nguồn sáng thiên nhiên, không thắt cà vạt, không mặc áo vest đi làm vào mùa hè, đi làm bằng xe đạp, xe buýt hay đi bộ, trọng thưởng những trường hợp tố cáo lãng phí năng lượng, trợ giá đèn tiết kiệm năng lượng... 

Hoạt động ồ ạt của các quan chức trong tuần lễ tuyên truyền đã có tác dụng giáo dục nhất định cho người dân, mặc dù vẫn có nhiều cư dân mạng thắc mắc chẳng biết phong trào đi xe đạp đến sở làm của các quan chức duy trì được bao lâu.

Cơ quan nhà nước đi đầu

Tại Bắc Kinh, theo kế hoạch, từ 23-6 đến 19-7 các cơ quan nhà nước ngưng sử dụng 50% xe công vụ, từ 20-7 đến 30-9 thực thi qui định lưu thông theo biển số xe chẵn và lẻ. Chính quyền thành phố Bắc Kinh đề ra những qui định cụ thể để giảm sử dụng xe công vụ đến mức thấp nhất: nếu quãng đường ngắn sẽ sử dụng xe công cộng hoặc đi xe đạp; ngày lễ tết, trừ trường hợp đặc biệt, xe công vụ phải ngưng lưu thông; sử dụng xe công cộng khi ra ngoài phạm vi Bắc Kinh, trừ trường hợp khẩn cấp; giảm biên chế xe công vụ các cơ quan nhà nước. Tiết kiệm nước bằng cách sử dụng nước mưa, tái sử dụng nước cho việc tưới hoa, rửa xe. Xây dựng văn phòng điện tử, tiến tới không sử dụng giấy, bút bi... Ngoài ra, còn kêu gọi cán bộ công chức đón xe buýt hay đi chung xe, thuê xe đi làm chung, mỗi tuần thực hiện một ngày không lái xe.

Có thể những lo lắng trên là có thật nhưng các lãnh đạo Trung Quốc nhấn mạnh tiết kiệm là trách nhiệm của toàn xã hội, cơ quan nhà nước phải đi đầu, đặc biệt là chuyện tiết kiệm xăng dầu. Hiện Trung Quốc đã đưa mục tiêu tiết kiệm vào nội dung đánh giá quan chức hằng năm.

Thật ra ngay từ tháng 6-2007, Chính phủ Trung Quốc đã ban hành phương án tổng hợp tiết kiệm năng lượng, giảm khí thải nhà kính. Các công trình xây dựng không tiết kiệm năng lượng không được hoàn tất thủ tục hoàn công hoặc không được rao bán.

Bộ Xây dựng Trung Quốc cũng cho rằng việc cải tạo nhà ở tiết kiệm năng lượng không làm tăng giá nhà đất, vì hiện chi phí cải tạo mỗi mét vuông chỉ 100-200 NDT. Các biện pháp chủ yếu là lắp thêm mái che, trồng cây xung quanh khu nhà, dán miếng cách nhiệt lên cửa kính, những biện pháp có thể giảm 40% năng lượng tiêu thụ của máy lạnh, quạt... Do vậy người dân có thể giảm bớt tiền điện và thu hồi được số tiền bỏ ra cải tạo nhà sau 5-10 năm sử dụng.  

Hay như Công ty điện than Tùng Tảo của Tập đoàn năng lượng Trùng Khánh vừa ban hành định mức tiêu thụ điện cho các văn phòng trực thuộc, nếu vượt định mức các văn phòng sẽ tự thanh toán. Từ tháng một đến tháng năm, 70% văn phòng vượt định mức sử dụng thanh toán bình quân theo đầu người là 226 NDT một tháng nên các nhân viên thường tự nhắc nhở nhau tiết kiệm, nay hiệu quả thấy rõ.

Nhưng quan trọng là ý thức người dân

Các biện pháp suy cho cùng phải tác động được vào ý thức thay đổi cách sống cho hiệu quả hơn của người dân. Ngay sau khi giá nhiên liệu tăng từ hôm 19-6, nhiều người dân Trung Quốc bắt đầu xem xét lại kế hoạch mua ôtô hay chuyển sang mua xe tiết kiệm nhiên liệu. Một số người có xe thì tìm hiểu cách chuyển đổi sử dụng nguồn nhiên liệu thay thế như gas để mỗi tháng có thể tiết kiệm được 1.500 NDT. Do đó những thành phố có nguồn gas dồi dào như Kabu ở Tân Cương đã xuất hiện hàng loạt xe buýt, taxi chuyển đổi nhiên liệu. Quan trọng hơn, theo điều tra của THX, có đến 50% cư dân mạng được hỏi cho biết sẽ không sử dụng xe khi không thật sự cần thiết.

Số người dân chuẩn bị mua nhà cũng đang tìm nhà với yêu cầu có thể tận dụng nguồn sáng tự nhiên để tiết kiệm điện, nhà có trần cách nhiệt, thông gió tốt để không cần sử dụng máy lạnh, gần nơi có tuyến xe buýt để không phải dùng xe cá nhân. Hoặc như cô Quách ở Bắc Kinh cho biết sẽ đổ xăng 93 thay vì 97 để tiết kiệm 4 hào NDT/ lít; còn cô Trương, nhân viên văn phòng ở Giang Môn, quyết định bán chiếc xe máy để mua xe đạp điện. Và theo chủ một nhà hàng ở Thượng Hải, thực khách đã biết tiết kiệm hơn khi gọi món, không gọi thừa mứa như trước.

Xin được trích câu slogan rất ấn tượng tuyên truyền về tiết kiệm nước ở Trung Quốc để kết thúc bài viết: "Nếu loài người không biết trân trọng nguồn nước, giọt nước cuối cùng mà chúng ta nhìn thấy có thể là giọt nước mắt của chính mình". 

CẢNH CHÁNH
(Theo THX, Thanh Niên thời báo, Quang Minh nhật báo)