Triển khai thành công chiến lược phòng, chống AIDS
Các Website khác - 24/08/2004
Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt chiến lược phòng chống AIDS đến năm 2010 và tầm nhìn 2020.  Nhân dịp này, báo Nhân Dân có cuộc trao đổi với PGS, TS Trịnh Quân Huấn, Cục trưởng Y tế dự phòng và phòng, chống AIDS về những biện pháp nhằm hoàn thành mục tiêu chiến lược quan trọng này.
Phóng viên (PV): Ông có thể cho biết, kể từ ca nhiễm HIV đầu từ năm 1990 đến nay đã 14 năm, tại sao tận bây giờ, chúng ta mới có một chiến lược phòng chống HIV/AIDS năm 2010 và tầm nhìn 2020?

Cục trưởng Trịnh Quân Huấn: Dịch HIV/AIDS là một dịch bệnh đặc biệt, có nhiều đường lây, thời kỳ ủ bệnh kéo dài nhiều năm, bệnh cảnh đa dạng, đến nay chưa có vaccine và thuốc chữa bệnh. Thời kỳ đầu, dịch bùng nổ trong nhóm những người có hành vi nguy cơ cao nên Việt Nam khẩn cấp triển khai các kế hoạch ngắn hạn ba năm (1987-1990) và hai kế hoạch trung hạn (1990-1995 và 1996-2000). Ðến năm 2000, Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS khởi xướng việc xây dựng chiến lược phòng chống AIDS giai đoạn 2001-2005 nhưng do có thay đổi về tổ chức phòng chống AIDS cho nên bản kế hoạch đó chưa được hoàn chỉnh. Tháng 6-2003, đứng trước nguy cơ dịch HIV/AIDS có thể lan tràn ra cộng động, Chính phủ giao Bộ Y tế xây dựng chiến lược phòng chống AIDS dài hạn. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế phối hợp các bộ, ngành, các tỉnh và các tổ chức quốc tế xây dựng chiến lược phòng chống AIDS đến năm 2010 và tầm nhìn 2020 trình Chính phủ phê duyệt và bản chiến lược này đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 17-3-2004 tại Quyết định số 36/QÐ-TTg.

PV: Vấn đề trọng tâm của chiến lược phòng chống HIV/AIDS năm 2010 và tầm nhìn 2020 là gì thưa đồng chí?

Ông Trịnh Quân Huấn: Bản chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS đến năm 2010 nêu rõ quan điểm coi HIV/AIDS là đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm họa đối với sức khỏe, tính mạng của con người và tương lai nòi giống của dân tộc. HIV/AIDS tác động nghiêm trọng đến phát triển kinh tế, văn hóa, an ninh chính trị, trật tự và an toàn xã hội của quốc gia. Do đó, Ðảng và Nhà nước ta coi công tác phòng chống HIV/AIDS là một nhiệm vụ trọng tâm vừa cấp bách, vừa lâu dài, cần phải tăng cường phối hợp liên ngành và huy động toàn dân tham gia. Chiến lược xác định ưu tiên của công tác phòng chống HIV/AIDS trong thời gian tới là thông tin, giáo dục và truyền thông thay đổi hành vi; can thiệp giảm tác hại; tư vấn, chăm sóc và điều trị nhiễm HIV/AIDS; tăng cường năng lực bao gồm cả quản lý, theo dõi, giám sát và đánh giá chương trình. Bản chiến lược cũng nêu rõ mục tiêu trong những năm tới là khống chế tỷ lệ hiện nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư dưới 0,3% vào năm 2010 và không tăng sau 2010, giảm tác hại của HIV/AIDS đối với sự phát triển kinh tế, xã hội. Ðể đạt mục tiêu trên, chiến lược đưa ra ba nhóm giải pháp chính, gồm các nhóm giải pháp về xã hội, về chuyên môn kỹ thuật, về nguồn lực và hợp tác quốc tế. Bản chiến lược cũng đề ra chín chương trình hành động cụ thể gồm các chương trình về truyền thông thay đổi hành vi, can thiệp giảm tác hại, tiếp cận thuốc ARV, chăm sóc và điều trị dựa vào cộng đồng, tăng cường dự phòng lây truyền mẹ - con, bảo đảm an toàn truyền máu, tăng cường khám, chữa các bệnh lây qua đường tình dục, giám sát, đánh giá chương trình và tăng cường năng lực... Cuối cùng, bản chiến lược nêu rõ việc tổ chức thực hiện với trách nhiệm chính của UBND các cấp và trách nhiệm cụ thể của các ban, ngành.

PV: Thưa đồng chí, sau hai hội nghị được Bộ Y tế tổ chức tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, ngành y tế làm gì để tiếp tục triển khai chiến lược này?

Ông Trịnh Quân Huấn: Ngay sau khi tổ chức hai hội nghị triển khai chiến lược Bộ Y tế làm việc với Bộ Nội vụ nhằm nhanh chóng ổn định tổ chức phòng chống AIDS. Ðồng thời, triển khai một số hoạt động như: Xây dựng chín chương trình hành động thành chín bản kế hoạch cụ thể để tạo thuận lợi cho triển khai. Tăng cường thảo luận với các quỹ và các tổ chức quốc tế, tăng cường hợp tác song phương để triển khai việc tiếp cận ARV cho người bệnh AIDS.

PV: Ðể thành công trong chiến lược lớn này, theo đồng chí, tổ chức của chúng ta như hiện nay có đáp ứng được công việc quá nhiều so với thực tiễn đặt ra không?

Ông Trịnh Quân Huấn: Rõ ràng là, cuộc chiến chống AIDS ở nước ta ngày càng trở nên cấp bách với rất nhiều cơ hội và thách thức. Ðể triển khai thành công chiến lược phòng, chống AIDS, cần huy động toàn xã hội tham gia. Trước mắt, tuyến trung ương đã có Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm do Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo để có thể huy động mọi bộ, ngành tham gia công tác phòng chống AIDS. Bộ Y tế cũng đang củng cố tổ chức, tăng cường nhân lực cho phòng chống AIDS. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng chính là ở các địa phương. Ở cấp trung ương mạnh nhưng ở tuyến cơ sở yếu thì phòng chống AIDS không có hiệu quả. Do vậy, tại hội nghị tổng kết ba năm phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm mới đây, Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm chỉ đạo các tỉnh cần nhanh chóng thành lập trung tâm phòng chống AIDS, kiện toàn bộ máy để các hoạt động phòng, chống AIDS ngày càng hiệu quả hơn.

HÀ HƯƠNG