SỰ KIỆN & BÌNH LUẬN
Hà Nội bị... chia cắt

Lưu Quang
Chỉ một cơn mưa kéo dài vài ba tiếng rạng sáng ngày 22.8, lượng mưa trung bình 115mm, đã làm Hà Nội (HN) ngập nước. Người lội bì bõm trên những đường vành đai trắng xoá nước. Các khu dân cư bị chia cắt bởi nước. Ôtô, xe máy chết máy hàng đoàn. Những cơ quan, công sở đến 9-10 giờ sáng vẫn vắng tanh vì nhân viên bị tắc đường, không đến làm được. Các "trạm dã chiến" rửa bugi, thông ống xả xe máy được tức tốc dựng lên ngay bên vỉa hè. Và đến trưa, khi nước rút đi, trông thành phố thật nhem nhuốc với những đám rác, những đám bùn, dày đến hàng phân...

Hệ thống thoát nước HN hiện nay về cơ bản vẫn dựa trên hệ thống thoát nước có từ cách đây cả trăm năm - khi HN chỉ mới bao gồm mấy trăm nghìn cư dân. Và tất nhiên là hệ thống này không còn tương thích với một thủ đô hơn 3 triệu dân ở đầu thế kỷ 21 này. Nước vẫn chủ yếu chỉ thoát bởi các con sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét... ra trạm bơm Yên Sở thoát xuống sông Hồng, hoặc qua cống Thanh Liệt ra sông Nhuệ. Từ năm 2002, khi "Dự án nâng cao năng lực thoát nước HN giai đoạn 1" trị giá 120 triệu USD được khởi động, việc thoát nước đã nhanh hơn (nhớ lại trận mưa 342,5mm lớn lịch sử ngày 3.8.2001, nước trong thành phố phải mất tới 4 ngày mới rút hết). Nhanh hơn trước, nhưng vẫn quá chậm so với đòi hỏi thoát nước. Dự án nói trên mới chỉ cải tạo được 56 tuyến cống chủ yếu ở khu vực phố cổ và nội thành. Còn ở các khu phố mới, việc thoát nước sẽ chỉ được cơ bản cải thiện khi cả 2 giai đoạn của dự án được hoàn thành sau năm 2010.

Nhưng ngay cả đến lúc đó, liệu tình hình thoát nước của HN có được cải thiện? - đây vẫn là một dấu hỏi lớn.

Bởi người dân đã không ít lần thấm thía về tầm nhìn... không xa của những nhà quy hoạch nước mình - từ đường sá, nhà cửa, cấp điện cho đến thoát nước... Quy hoạch phải đi trước 20 năm, 30 năm, thậm chí cả thế kỷ. Còn quy hoạch ở ta lại chẳng được như vậy. Thêm vào đó, công tác quản lý đô thị cũng quá lỏng lẻo: Nhà cửa xây đè lên cống thoát nước; dòng sông bị lấn chiếm bởi rác; hồ chứa nước bị san phẳng để cao ốc mọc lên... Hà Nội dường như lặp lại bài học cay đắng của TPHCM khi đang phải chi hàng tỉ USD cho các dự án thoát nước, mà vẫn chưa thể khắc phục được ngay cảnh ngập úng, mỗi lúc mưa xuống, triều về...

Thủ đô bị... chia cắt mỗi khi có mưa - đó là sự trả giá rất đắt cho việc buông lỏng quy hoạch, buông lỏng quản lý đô thị ở Hà Nội nhiều thập kỷ qua. Đã đến lúc phải có ngay những giải pháp triệt để hơn, mạnh mẽ hơn để chấm dứt cảnh này. Hãy khẩn trương - chỉ còn 5 năm nữa thủ đô sẽ tròn 1.000 tuổi rồi!