ĐB Lê Quốc Dung.

''Tôi nghĩ trong lĩnh vực ngân sách nếu như chúng ta thảo luận thêm mấy ngày mà tăng thu được mấy nghìn tỷ đồng thì rất tốt. Như ý kiến của Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách, có thể tăng thu một số nghìn tỷ đồng.

Ngân sách nhà nước của chúng ta quy mô rất nhỏ. Cơ cấu nguồn thu phụ thuộc nhiều vào dầu thô, đất, thu xuất nhập khẩu (thu nội địa chỉ chiếm gần 50%). Điều đó nói lên rằng ngân sách chưa bền vững.

Thế nhưng ngân sách sẽ còn nhiều nguồn bị thất thu, nếu trong nền kinh tế tiếp tục có nhiều hoạt động ''ngầm''. Tôi hình dung là trốn lậu thuế, ''ngầm'' trong kinh doanh bất động sản hay kiểm soát nguồn thu để đánh thuế thu nhập cao. Lợi dụng ân hạn thuế nhập khẩu, thành lập doanh nghiệp sau đó giải tán để trốn thuế. Nhiều thành phố có thông tin 300-400 tỷ tiền thuế không thu được...

Hay trong sản xuất ôtô, xe máy cũng có vấn đề. Nói rằng xuất khẩu ôtô VN nhưng toàn nhập hàng Trung Quốc về lắp ráp. Đây cũng là biện pháp trốn thuế.

Về chi ngân sách, chúng tôi cần những báo cáo cụ thể thông tin, xem là bao nhiêu công trình đầu tư xây dựng hiện nay không sử dụng, sử dụng không hết công suất, kém hiệu quả? Hay trong lĩnh vực khoa học, bao nhiêu công trình nghiên cứu ra không ứng dụng, đút vào ngăn kéo...? Bàn ngân sách phải cụ thể, chứ không thể chung chung.

Chẳng hạn trong các doanh nghiệp nhà nước hiện nay chúng ta đầu tư khối lượng vốn bao nhiêu, còn lại bao nhiêu, hiệu quả thế nào? Chúng ta nếu có hệ thống số liệu, thông tin cụ thể sẽ dám xử lý những doanh nghiệp nào thua lỗ để đỡ tổn thất về kinh tế. Những vấn đề đó chưa được thể hiện.

Hay là chương trình dự án nhà máy đường, chúng ta xây dựng một loạt nhưng đến đến giờ xử lý còn lúng túng, đường vẫn phải nhập từ bên ngoài... Phải rất cụ thể thì chúng ta mới bàn biện pháp xử lý hết được.

Trong chi ngân sách có bù lỗ xăng dầu 11.000 tỷ đồng. Quy mô 11.000 tỷ đồng tương đương 4% tổng chi ngân sách, tương đương 15% chi cho đầu tư xây dựng cơ bản. Bù lỗ có thể dẫn tới khuyến khích buôn lậu xăng dầu. Ngoài ra, còn dẫn đến bất hợp lý và không công bằng. Ba thành phố lớn Hà Nội, TP.HCM và Vũng Tàu sử dụng 47,5% xăng dầu. Như vậy tầng lớp dân cư ở thành phố, đô thị, những người giàu dùng nhiều được hưởng bù lỗ. Chúng ta tiết kiệm khoản khác để bù lỗ cho xăng dầu là điều không nên. Như vậy Chính phủ sắp tới phải điều chỉnh giá.

Vấn đề phân cấp giữa bộ, ngành địa phương. Bởi vì thực tế trách nhiệm trên địa phương, tầm địa phương có thể quản lý được nhưng phải qua nhiều bộ, ngành làm kế hoạch đầu tư nên tính trách nhiệm không cao, hiệu quả thấp''.

• Văn Tiến