Múa sư tử đón trăng.

Trung thu ngày nay đang phai dần sắc thái cổ kính, truyền thống, mà đậm chất thương mại. Ngày rằm tháng Tám giờ trở thành dịp làm ăn của các doanh nghiệp và là thời điểm để mọi người biếu xén, quà cáp mà quên mất đây chỉ là ngày tết của thiếu nhi.

Trước đây đến ngày rằm tháng Tám, lũ trẻ háo hức chờ đợi để được phá cỗ trông trăng, mong được bố mẹ mua cho chiếc bánh nướng, bánh dẻo thơm phức. Bây giờ những cảnh ấy không còn nữa. Trung thu đã trở thành một dịp làm ăn của các doanh nghiệp và là thời điểm để mọi người đi lễ lạt quan chức và tặng quà cho các đối tác.

Dễ thấy nhất là tại các cửa hàng bán bánh Trung thu, hầu hết những chiếc bánh nướng bánh dẻo được nâng cấp từ mẫu mã chất lượng đến giá cả, có những hộp bánh lên đến hàng triệu đồng, nếu chỉ để ăn thì chẳng mấy ai mua. Vậy nhưng mặt hàng đặc biệt này vẫn luôn đông khách, Chỉ trong vòng 1 tháng, hơn 200 tấn bánh trung thu các loại đã được tiêu thụ hết. Giá thấp nhất là 18 nghìn, cao nhất lên đến 200-300 nghìn đồng mỗi chiếc. Khách mua thường chọn bánh thật sang, thật đắt tiền mà ít chú ý đến giá trị thật và ý nghĩa của chiếc bánh.

Ông Thành, chủ một cửa hàng bánh Trung thu trên đường Bà Triệu cho biết, những ngày trước Rằm, khách thường mua đi biếu nên hay chọn loại bánh đặc biệt của các hãng có tiếng, bao bì đẹp. Một hộp bánh như vậy rẻ cũng phải hơn 100 nghìn, mà nhiều hôm hàng bán không kịp nhập. "Có trường hợp người được biếu bánh nhiều quá đem gửi bán tại cửa hàng tôi, sau đó lại có khách mua đúng hộp bánh đó đến biếu chính người đã gửi bán", Ông Thành kể.

Người đi biếu thường nói với người nhận là "mua cho mấy đứa nhỏ ít quà", nhưng trong túi bánh ấy có khi kèm cả phong bì, cũng có khi là mấy chai rượu tây, mà trẻ con đâu có uống được rượu hay mong nhận tiền. Cũng không ít người bỏ ra cả triệu bạc mua một món đồ chơi cho con của sếp để gọi là "có tí ti cho cháu". Chính vì vậy mà trong số hơn 2.600 người tham gia khảo sát trên VnExpress, thì có đến 28,5% cho rằng Trung thu chỉ là cơ hội biếu xén của người lớn. 44,2% lại cho rằng ngày rằm tháng Tám bây giờ chỉ là dịp kiếm tiền cho các doanh nghiệp.

Kết quả khảo sát trên VnExpress.

Không chỉ các hãng chuyên sản xuất bánh kẹo mới làm bánh nướng bánh dẻo, mà nhà nhà làm bánh, người người làm bánh. Từ những xưởng bánh gia công đến các nhà hàng, khách sạn cũng góp vui. Phần lớn bánh của các khách sạn đều có giá cao ngất trời, ví như hộp bánh của khách sạn Deawoo có giá lên đến 58 USD (900 nghìn đồng), bánh của Melia là 20-50 USD, bánh của Hilton có giá không thấp hơn 190 nghìn đồng. Không chỉ bánh mà các đơn vị cũng đua nhau tổ chức những bữa tiệc mừng Trung thu với giá không hề rẻ, thường là 200-500 nghìn đồng/suất.

Nhân dịp này, các công ty du lịch cũng mở những chương trình tour như đón trăng trong rừng, lên cao nguyên đón tết Trung thu. Nhiều doanh nghiệp tổ chức đêm Trung thu rầm rộ để qua đó có thể tự quảng cáo về mình như sữa Hanoimilk, Kinh Đô...

Bác Trung, một tổ trưởng dân phố ở quận Cầu Giấy, nhận xét, ngay cả những đồ chơi của trẻ giờ đây cũng thương mại hóa. Hàng ngoại nhập đang lấn át hàng nội địa. Đèn lồng thắp nến truyền thống đã bị lép vế trước những đèn nhựa lắp pin có nhạc. Những mặt nạ bồi giấy nhường chỗ cho những chiếc mặt nạ hiện đại bằng nhựa màng mỏng. "Nếu cứ đà này không khéo lũ trẻ sẽ không còn biết ý nghĩa đích thực của Trung thu là gì nữa".

Trịnh Vũ