|
Vì sao cần dùng thuốc phá thai?
 Nạo hút thai (phá thai ngoại khoa) thường có những tai biến xảy ra như chảy máu, sót rau, thủng tử cung làm ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và tương lai sinh sản. Tỷ lệ tử vong bà mẹ của Việt Nam thấp hơn các nước trong khu vực nhưng cũng có khoảng 5% trong số tử vong bà mẹ liên quan đến nạo hút thai (nhiễm trùng 20%, chảy máu 40%).
Một số nghiên cứu cho thấy, nạo hút thai còn liên quan đến các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục. Tâm lý của chị em là muốn có một cách phá thai kín đáo, ít tai biến ảnh hưởng đến sức khỏe.
Phá thai bằng thuốc hay còn gọi là phá thai bằng nội khoa đáp ứng được yêu cầu này dù đây không hẳn là một phương pháp hoàn hảo.
Thuốc và phác đồ
Trên thế giới hiện có bốn nhóm thuốc phá thai: epostan, methotrexate, mifepristone, misoprostol. Việt Nam hiện dùng mifepristone và misoprostol.
Mifepristone là một steroid tổng hợp. Hormon progesteron do hoàng thể tiết ra trong chu kỳ kinh nguyệt có tác dụng làm dày niêm mạc tử cung để trứng làm tổ và khi có thai thì thai bám chắc vào đó. Mifepristone có tác dụng đối kháng với pro-gesteron do đó cản trở quá trình này. Nếu dùng sớm khi chưa thụ thai thì thuốc ngăn cản quá trình thụ thai. Lúc này nó được coi là thuốc tránh thai khẩn cấp. Nếu dùng muộn khi đã có thai trong vòng 49 ngày thì thuốc làm bong thai ra khỏi niêm mạc tử cung. Lúc này nó được coi là thuốc phá thai. Cơ chế ở đây là cơ chế tranh chấp giữa mifepristone và progesteron. Khi dùng mifepristone quá muộn thai sẽ không bong ra được nghĩa là tính chất phá thai của thuốc sẽ không có hiệu quả.
Misoprostol là thuốc tác dụng như một prostaglandrin làm tăng cường co bóp cơ tử cung. Sau khi mifepristone làm bong thai ra khỏi niêm mạc tử cung thì sự co bóp này sẽ có tác dụng tống thai ra ngoài.
Như vậy, khi dùng với vai trò là thuốc tránh thai khẩn cấp thì dùng đơn độc mifepristone, nhưng khi dùng với vai trò là thuốc phá thai thì nhất thiết phải dùng kết hợp mifepristone và misoprostol. Nếu không dùng kết hợp với misoprostol thì thai không bị tống ra ngoài và việc phá thai sẽ thất bại. Với những người không chịu được tác dụng của prostaglandrin (nghĩa là không dùng được misoprostol) thì có cách làm khác và không được đề cập tại đây).
Từ năm 2002, Việt Nam đã có những nghiên cứu về phương pháp này và đó là cơ sở để đưa ra phác đồ phá thai bằng nội khoa, nằm trong khuôn khổ của “Chuẩn mực quốc gia chăm sóc sức khỏe sinh sản” ban hành tháng 2/2003. Phác đồ này có ba bước:
Bước 1 (làm bong thai): Uống mifepristone 200mg ngay tại phòng khám. Thuốc có tác dụng làm tróc túi thai ra khỏi niêm mạc tử cung. Sau đó bệnh nhân về nhà tự theo dõi theo hướng dẫn của thầy thuốc.
Bước 2 (tống thai ra ngoài): Sau 48 giờ bệnh nhân trở lại bệnh viện uống tiếp misoprostol 400mg. Loại thuốc này có tác dụng làm tăng co bóp cơ tử cung đẩy thai ra ngoài. Bệnh nhân phải được lưu lại tại phòng khám trong 3 giờ để theo dõi mạch, huyết áp (cứ nửa giờ một lần). Nơi theo dõi này phải có đủ các trang bị cấp cứu về tim mạch đồng thời phải có điều kiện để vận chuyển bệnh nhân lên tuyến cao hơn.
Bước 3 (kiểm tra hiệu quả): Sau 14 ngày đến khám lại. Nếu siêu âm vẫn thấy thai phát triển và tim thai vẫn đập thì bắt buộc phải dùng phương pháp khác để phá thai mà không để lại thai.
Lưu ý khi dùng phương pháp này
Phương pháp này được chỉ định cho các thai phụ có tuổi thai 49 ngày trở lại và những thai phụ vì điều kiện đặc biệt không thể dùng phương pháp ngoại khoa, không được chỉ định cho các trường hợp: thai ngoài tử cung, đang mang vòng, thiếu máu nặng, bị bệnh gan và thận, dùng corticoid kéo dài.
Theo quy định của Bộ Y tế, phương pháp này chỉ được thực hiện tại bệnh viện tỉnh và bệnh viện Trung ương, nghiêm cấm thực hiện tại các phòng mạch tư. Thai phụ cần biết rõ điều này để đến tìm đúng thầy thuốc, đúng cơ sở y tế để việc phá thai bằng nội khoa bảo đảm an toàn.
- Khi đã dùng phương pháp này thì phải quyết tâm đến cùng chứ không được bỏ dở. Thai phụ phải trình bày với thầy thuốc ý định phá thai bằng nội khoa chậm nhất là vào ngày thứ 42 của thai kỳ để có đủ thời gian (7 ngày) cùng với thầy thuốc suy nghĩ kỹ trước khi đi đến quyết định chấp nhận phương pháp. Theo các nước, hiệu quả của phương pháp này là 87-97% nghĩa là còn khoảng 6% không hiệu quả. Do thuốc có những tác hại với thai, nếu không có hiệu quả mà bỏ dở, không tìm cách khác để tống thai ra ngoài thì thai sẽ phát triển không bình thường (trong đó có thể bị khuyết tật, dị dạng). Mặc dù thầy thuốc đã hướng dẫn cách theo dõi sẩy thai, nhưng không được chủ quan và phải coi việc đến bệnh viện để kiểm tra lần cuối (bước 3) là điều bắt buộc.
- Người bệnh phải nói rõ với thầy thuốc tuổi thai, tiền sử bệnh tật. Đây là những thông tin quan trọng giúp thầy thuốc thêm sự chính xác trong chẩn đoán và quyết định áp dụng biện pháp phá thai nội khoa.
- Thuốc có một số tác dụng phụ như ra máu, rỉ máu kéo dài, buồn nôn, nôn. Thực chất đây là những hiện tượng thường có trong sẩy thai tự nhiên nhưng thai phụ cần được báo trước để khỏi hoang mang.
- Thuốc cũng có một số tác dụng phụ do bản chất của thuốc gây ra. Ví dụ: mifepristone gây ra những bất lợi cho người suy gan, suy thận hoặc misoprostol gây ra những bất lợi cho người chậm đông máu... Những tác hại do bản chất của thuốc gây ra đã được nêu trong phản chỉ định của thuốc nói ở trên. Cần lưu ý thêm khi dùng phương pháp phá thai nội khoa người bệnh không được dùng các thuốc phenitoin, phenobarbital, carbamazepine (vì các thuốc này làm giảm hiệu lực mifepristone) và cũng không được dùng các kháng viêm không steroid (vì làm giảm hiệu lực của phương pháp).
Mặc dù có những tai biến không thể tránh khỏi và chỉ thực hiện trong các cơ sở kỹ thuật nhất định, nhưng phương pháp này có những ưu điểm, sẽ đem lại một lợi ích cho số đông người có thai ngoài ý muốn. Tất nhiên có thai theo kế hoạch vẫn tốt hơn và đó mới chính là điều đáng khuyến khích.
| 
Mỹ: Sẽ tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 cho người nhiễm HIV
WHO nhận định không cần thiết tiêm mũi vaccine tăng cường
Đề xuất mô hình sản xuất mới thay thế '3 tại chỗ'
Xử lý nghiêm các vi phạm về trái phiếu doanh nghiệp
Vị thành niên và bệnh lây truyền qua đường tình dục
Dấu hiệu F0 trở nặng tại nhà
.jpg)
