Ứng dụng công nghệ thông tin (công nghệ thông tin) cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ là vấn đề đang được mọi người, mọi ngành hết sức quan tâm. Ngay trong 2005, đã có hàng loạt các chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin được thông qua trong đó có chương trình Máy tính thông minh-doanh nghiệp thành đạt do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam- VCCI phối hợp với Intel và các đối tác triển khai.

Theo ông Nguyễn Văn Thảo, Phó tổng thư ký VCCI, đề án phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp do VCCI (đề án 191) đã được Chính phủ phê duyệt và hiện đang bắt đầu được triển khai. Cũng ngay sau đó một tháng, ngày 15-9, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt thêm một đề án nữa (Quyết định 222) về Kế hoạch phát triển thương mại điện tử đến 2010. Như vậy chỉ trong hai tháng liên tiếp, Chính phủ đã “mở đường” cho công nghệ thông tin thâm nhập vào các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, bức tranh ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp hiện cũng chưa mấy sáng sủa bởi Việt Nam hiện có khoảng 200.000 doanh nghiệp và thậm chí còn cao hơn rất nhiều nếu tính thêm cả hai triệu hộ kinh doanh cá thể. “Nếu số lượng này ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả thì sẽ có tác động rất lớn đến nền kinh tế và chính doanh nghiệp vừa và nhỏ mới là đối tượng cần thiết nhất phải ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực cạnh tranh”-ông Thảo nhấn mạnh.

Có rất nhiều lý do khiến cho bức tranh chưa mấy sáng sủa của ứng dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng một trong những lý do chủ yếu lại nằm ở vấn đề nhận thức của các doanh nghiệp.

Theo số liệu của VCCI, tại Sàn giao dịch điện tử đã được đơn vị này thiết lập cách đây vài năm, hiện đang có khoảng 4.000 doanh nghiệp tham gia giao dịch nhưng chủ yếu sôi động lại nằm phần lớn ở khối các công ty nước ngoài. Thậm chí các chào mời, đặt hàng từ phía các công ty nước ngoài không hề được các công ty trong nước để ý đến (dù có đăng ký trên sàn giao dịch). Điều đó cho thấy rằng, bản thân các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin hay sử dụng thương mại điện tử vào công việc kinh doanh của mình.

Đại diện một số doanh nghiệp vừa và nhỏ có mặt tại tọa đàm lại cho rằng, họ cũng chưa hề được biết đến việc đã có một Sàn giao dịch điện tử để hỗ trợ cho các doanh nghiệp và cũng chưa biết cách thức như thế nào để có thể quảng bá được các sản phẩm của mình cho nhiều khách hàng và đối tác được biết. Như vậy, một trong những vấn đề khó khăn mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp phải lại là vấn đề tiếp cận nguồn thông tin về ứng dụng công nghệ thông tin.

Giám đốc một công ty chuyên kinh doanh lĩnh vực thiết bị y tế đề xuất: các cơ quan và đơn vị hỗ trợ doanh nghiệp như VCCI có thể gửi thường xuyên các thông tin về các chương trình hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin cũng như các kiến thức về ứng dụng công nghệ thông tin cho các doanh nghiệp vừa nhỏ. Điều đó sẽ giúp họ vừa có được thông tin, kiến thức, từ đó có thể ra những quyết định đầu tư hợp lý cho ứng dụng công nghệ thông tin.

Ông Hoàng Quốc Lập, Cục trưởng Cục ứng dụng công nghệ thông tin cho rằng, còn một số lý do liên quan đến vấn đề tài chính, nguồn nhân lực của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đây thường là các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính thấp nên phải cân nhắc trong việc đầu tư cho công nghệ thông tin và nhân lực cho công nghệ thông tin.

Về phía Intel - doanh nghiệp khởi xướng chương trình Máy tính thông minh - doanh nghiệp thành đạt thì cho rằng: con đường đến với công nghệ thông tin của các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng có nhiều khó khăn. Trước hết về độ sẵn sàng thì không ai có thể bắt doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin nếu như chính họ không nhận thấy đấy là điều cần thiết.

Nhận thức của doanh nghiệp chưa “thông” mới là điểm mấu chốt hơn các vấn đề liên quan đến nguồn lực và tài chính. Các doanh nghiệp phải coi trang bị công nghệ thông tin là một khoản đầu tư để có thể thu lợi qua hoạt động sản xuất kinh doanh (thu lợi gián tiếp). Quan trọng nhất là nhà lãnh đạo doanh nghiệp cần nhận thức được điều đó.

Để thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, Thứ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông Vũ Đức Đam khẳng định: Nhà nước luôn tạo điều kiện để các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nhanh hơn với công nghệ thông tin. Vấn đề là doanh nghiệp cần phải có ý kiến của mình, đưa ra những khó khăn, khúc mắc để kịp thời giải quyết.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ là cần đến cả lực kéo và lực đẩy. Lực kéo chính là những chương trình như đề án 191 hay chương trình Máy tính thông minh-doanh nghiệp thành đạt còn lực đẩy chính là sự hỗ trợ và đi đầu của Nhà nước. Nếu như các chính sách của Nhà nước được phát hành trực tuyến, các cơ quan liên quan đến hoạt động kinh doanh sản xuất như: thuế, ngân hàng... đều thực hiện các giao dịch qua công nghệ thông tin thì bắt buộc doanh nghiệp sẽ phải theo.