Chuyện kể rằng: một sinh viên vừa tốt nghiệp ngành ngoại thương được nhận vào làm kế toán cho một công ty xuất nhập khẩu. Vì thường xuyên bị "mắc kẹt" khi quên cách định khoản, đồng thời cũng không biết cách dùng phần mềm kế toán, anh ta bèn "bỏ công" mở một website để có nơi hỏi và tìm câu trả lời. Thế là Web Kế toán ra đời.

Các thành viên của Web kế toán vẫn "rỉ tai" nhau như trên về nguồn gốc của Web kế toán. Nhưng chúng tôi đã gặp ông Nguyễn Hải Tâm, sáng lập viên của Web kế toán, hiện là giám đốc Công ty TNHH Giải pháp trực tuyến Lục Giác, đồng thời cộng tác làm quản lý tài chính cho một công ty khác, và tìm được câu trả lời đơn giản hơn.

Năm 2002, để chia sẻ kiến thức và thông tin chuyên ngành kế toán với các đồng nghiệp trong cùng công ty XNK Thủ Công Mỹ Nghệ LTC, ông Tâm-vốn rất mê CNTT, đã lập trang web tĩnh, cập nhật văn bản của ngành kế toán và tài chính, từ đó hình thành Web kế toán.

"Chủ yếu lúc đó tôi mò mẫm lập trình HTML. Tới tháng 6-2002, tôi mua tên miền www.webketoan.com và đặt trên máy chủ (host server) lưu trữ miễn phí. Đến tháng 11-2002, tôi dùng tiền túi thuê dịch vụ lưu trữ website trực tuyến (hosting) do lưu trữ miễn phí hay gây lỗi", ông Tâm kể.

Nửa năm sau, Web kế toán được nâng cấp thành diễn đàn (Forum). Forum khác với web tĩnh ở chỗ tính tương tác nhiều hơn. Trên web tĩnh, người dùng chỉ được đọc còn trên forum, họ có thể trao đổi trực tuyến với các thành viên khác hoặc bằng email nội bộ. Tuy nhiên, Web kế toán sang năm 2006 sẽ duy trì vừa website tĩnh vừa Forum, trong đó web tĩnh làm trang chủ nhằm chuyển tiếp người dùng sang Forum hay cổng thông tin (portal).

Web kế toán hiện có bốn admin (quản trị hệ thống). Ngoài ông Tâm tại TP Hồ Chí Minh, các admin còn lại ở Hà Nội, Hải Phòng và Đồng Nai (trong đó admin ở Hà Nội là ông Phan Văn Hòa, người sáng lập website www.ungthu.net). Web kế toán hiện có 16.170 thành viên đăng ký, trong đó 3369 người hoạt động thường xuyên; đã năm lần họp offline (họp mặt thật) tại TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng. Mỗi lần tổ chức, thành viên Web kế toán ở các tỉnh lân cận cũng đến tham dự. Kế toán viên và người làm phần mềm tán thưởng Web kế toán.

"Web kế toán rất nhanh nhạy trong cung cấp thông tin về văn bản pháp qui về kế toán tài chính mới", kế toán viên công ty HSC cho biết.

"Đây còn là nơi mọi người có thể phát biểu thật lòng về những điều được và chưa được của các giải pháp phần mềm kế toán", ông Phí Anh Tuấn, Giám đốc công ty AZ Solutions, bổ sung. Và theo đại diện của Công ty cổ phần MISA, Web kế toán là "cầu nối giữa các công ty làm phần mềm và khách hàng, giữa các doanh nghiệp với người làm công tác tài chính kế toán".

Diễn đàn còn thành công ở chỗ thu hút được nhiều doanh nghiệp phần mềm Việt Nam như CADS, FAST Software, MISA, SISVN...

Nội dung của Web kế toán được phân khá chi tiết. Mục Hỏi đáp-thắc mắc để trao đổi về nghiệp vụ kế toán tài chính (kế toán tổng hợp, chi phí tập hợp-kết chuyển-phân bổ, giá vốn- giá thành...); kiến thức ứng dụng pháp luật thuế và mở rộng hơn, như định chế, chế tài hướng dẫn, nghiệp vụ kinh tế. Mục Nghiên cứu - Thảo luận là nơi trao đổi kiến thức chuyên ngành kế toán, kiểm toán, cùng nhau xây dựng từ điển thuật ngữ kế toán, nghiên cứu tình huống (case study)... Forum còn có Góc dành cho sinh viên kế toán: giới thiệu sách chuyên ngành hay, lý thuyết và bài tập... mục Tin học, dành cho người quan tâm đến giải pháp phần mềm kế toán.

"Rất nhiều thành viên muốn biết thủ thuật "lách" luật trong kế toán nhưng quan điểm của Web kế toán là không ủng hộ những "tiểu xảo" đó, nên không đăng tải những bài viết dạng này", ông Tâm cho biết, "còn về phần mềm, Web kế toán cũng không ủng hộ phát tán số xêri phần mềm lậu. Những bài viết đánh giá, cạnh tranh không lành mạnh, chúng tôi cũng không ủng hộ. Web kế toán cố gắng giữ vai trò trung lập đến mức tối đa và hướng đến phục vụ chuyên ngành chứ không đi sâu về CNTT hay phát triển phần mềm".

Nội dung của Web kế toán hiện đã vượt khỏi chuyên ngành kế toán để vươn đến mức quản lý tổng thể: ERP. Nếu có dịp vào tiểu mục ERP trong mục Tin học, bạn sẽ tìm được khá nhiều thông tin bổ ích.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa Web kế toán và những Forum khác là tính chuyên nghiệp. Forum do cá nhân hay nhóm bạn trẻ xây dựng thường dưạ trên một loại sở thích hay mối quan tâm nào đó. Chẳng hạn, www.moviesboom.com, www.yxine.com dành cho người hâm mộ (fan) môn nghệ thuật thứ Bảy, www.zideanarts.com cho fan đồ họa, www.gamevn.com cho các game thủ... Các Forum này thu hút được khá nhiều thành viên khi mới mở. Nhưng càng phát triển, các sáng lập viên càng dễ đi đến mức không đồng quan điểm, mâu thuẫn nảy sinh dẫn đến rạn nứt, tan vỡ diễn đàn. Trong đó nhiều nhất là mâu thuẫn về lợi ích: Forum phát triển thì ai sẽ giữ "tay hòm chìa khóa" và tỷ lệ chia lợi nhuận là bao nhiêu? www.moviesboom.com là một trường hợp như vậy. Đó chính là cái vòng luẩn quẩn của sự phát triển các Forum.

May mắn thay, Web kế toán chưa vướng vào vòng luẩn quẩn đó. "Web kế toán hiện vẫn hoạt động như một tổ chức phi lợi nhuận. Chúng tôi tự bỏ tiền túi duy trì hệ thống và nhận tài trợ với tư cách cá nhân của các thành viên để trang trải cho các hoạt động họp mặt "dưới đất" (offline)", ông Tâm cho biết.

Tuy nhiên muốn phát triển và lớn mạnh hơn, Web kế toán lại đang gặp vướng mắc. "Nội dung của Web kế toán chỉ ở mức trung bình, phục vụ người chưa đi làm và mới đi làm trong ngành kế toán, chứ chưa thỏa mãn được yêu cầu của các "lão làng" trong ngành. Muốn phục vụ giới quản lý, tài chính cao cấp, diễn đàn phải có bài viết được đầu tư chu đáo về chất xám và đãi ngộ xứng đáng cho người viết. Nhưng do Web kế toán không có nguồn thu nên khó thực hiện chính sách này", ông Tâm nhận định.

Web kế toán cũng đã nghĩ tới nguồn thu quảng cáo nhưng do Web kế toán không phải là pháp nhân, không có hóa đơn nên không thực hiện được. Có điều, muốn trở thành pháp nhân quả không dễ! "Tôi đã từng đến Sở Văn hóa - Thông tin TP Hồ Chí Minh để xin thành lập Forum, nhưng không ai biết Forum là gì, hoạt động theo quy chế nào? Có theo quy chế dành cho doanh nghiệp không?