Thực tiễn này ngoài việc tạo ra nỗi sợ hãi khủng khiếp cho những người bị xét nghiệm nhầm còn đặt ra câu hỏi nghi vấn về tính tiện dụng của dụng cụ này để có thể sử dụng rộng rãi ở Mỹ và nước ngoài.

Theo như thông tin chúng tôi đã đưa trước đây, bộ dụng cụ xét nghiệm nhanh HIV có tên OraQuick đã được chính Cục quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ phê duyệt hồi tháng 3 năm 2004.

Theo mô tả, loại dụng cụ này có khả năng phát hiện ra kháng thể chống lại virus HIV chỉ sau 20 phút bằng cách đưa một miếng gạc có thấm dung dịch thử vào miệng người làm xét nghiệm.

Với những ưu việt về thời gian và sự tiện dụng, bộ dụng cụ xét nghiệm này đã trở thành ứng cử viên thích hợp nhất để lựa chọn trong những nỗ lực phòng chống và điều trị HIV. Bởi ai cũng biết rằng công tác này rất cần làm các xét nghiệm thường xuyên và điều trị nhanh cho những người phát hiện có nhiễm bệnh.

Mọi việc bắt đầu vỡ lở khi tuần trước, các nhân viên của Sở y tế công cộng San Francisco phát hiện thấy, trong hơn 6,000 mẫu xét nghiệm bằng miệng thu thập từ mùa xuân năm nay, có tới 47 trường hợp tuy kết quả xét nghiệm là dương tính nhưng những xét nghiệm sau đó lại cho thấy những người này không bị nhiễm virus HIV.

Bác sĩ Jeffrey Klausner, chủ nhiệm vấn đề kiểm soát và phòng chống bệnh truyền nhiễm qua quan hệ tình dục của thành phố cho biết, khoảng 1/4 trong số gần 200 trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính bằng dụng cụ xét nghiệm qua miệng đều không nhiễm bệnh.

Ông Kalusner nói: “Chúng tôi nhất định phải xem xét kỹ lại vấn đề này. Chắc chắn bạn sẽ không bao giờ dùng bộ dụng cụ xét nghiệm tại nhà với những vấn đề như vậy”.

Ông này còn cho biết, cũng đã có những trường hợp bộ xét nghiệm HIV qua miệng bỏ sót ca nhiễm HIV mà sau đó chỉ được phát hiện lại bằng phương pháp xét nghiệm máu truyền thống. Cũng đáng sợ như việc chẩn đoán sai việc lây nhiễm HIV, việc để sót các ca lây nhiễm thật sự có lẽ còn nhiều nguy hiểm hơn.

Hiện tại FDA vẫn đang tiếp tục xem xét yêu cầu từ phía Tập đoàn công nghệ Orasure, hãng sản xuất bộ dụng cụ xét nghiệm nhanh qua miệng, về việc cho phép họ bán thiết bị được bán thẳng không cần qua đơn bác sĩ kê. Đây có thể sẽ là bộ dụng cụ xét nghiệm HIV đầu tiên dùng tại nhà mà không cần gửi mẫu máu tới phòng thí nghiệm và chờ kết quả.

Do số lượng chẩn đoán sai của bộ dụng cụ xét nghiệm là khá nhiều, ông Klausner quyết định sẽ không dùng nó tại City Clinic nữa, đây là điểm làm xét nghiệm giang mai, lậu và HIV đầu tiên của Sở y tế thành phố.

Ông Klausner cho biết ông muốn giữ bí mật về vấn đề tại sao các xét nghiệm bằng dụng cụ xét nghiệm nhanh lại cho kết quả sai vì ông tin rằng một thiết bị giúp xét nghiệm HIV bằng miệng đáng tin cậy là công cụ rất có giá trị. Ông nói: “Tôi vẫn chưa sẵn sàng để công bố điều này trong toàn thành phố”.

Những phát hiện của San Francisco đã được chuyển tới văn phòng chống AIDS quốc gia, Trung tâm phòng chống và kiểm soát bệnh dịch ở Atlanta và tới cả các nhà sản xuất bộ dụng cụ xét nghiệm.

Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, ông Douglas Michels, giám đốc điều hành tập đoàn công nghệ Orasure cho biết, không hề có những vấn đề tương tự xảy ra với những bộ dụng cụ xét nghiệm dùng ở những nơi ngoài San Francisco. Ông nói: “Chúng tôi không có bất cứ lý do nào để tin rằng sản phẩm của chúng tôi không chuẩn về mặt chi tiết kỹ thuật. Chúng tôi rất tự tin để nói rằng các bộ dụng cụ là rất đáng tin và hòan toàn chính xác”.

Ông này cũng nói thêm, các dữ liệu thu thập từ hàng ngàn bộ dụng cụ xét nghiệm bằng miệng trên toàn nước Mỹ, kể cả New York đều không cho thấy có những vấn đề kiểu như đã nảy sinh ở San Francisco.

Ông Michels nói: “Điều này không có nghĩa là một điểm có thể báo cáo lên những kết quả bất thường, nhưng đó là điều rất bình thường trong quá trình làm việc của một đơn vị với rất nhiều loại kiểm tra thí nghiệm”.

Gần đây tập đoàn của ông Michels đã giành được quyền tiếp thị sản phẩm bộ dụng cụ xét nghiệm HIV ở Mexico. Nhân kỉ niệm ngày Thế giới phòng chống AIDS, hãng của ông còn tài trợ 100,000 bộ dụng cụ xét nghiệm bằng miệng cho châu Phi và Ấn Độ. Tính tiện dụng và thu được kết quả nhanh chóng là những lợi ích rất thiết thực trong việc kiểm soát đại dịch ở những nước nghèo, nhưng những cách xét nghiệm cũ có chi phí tương đối thấp hơn và rõ ràng chi phí là một nhân tố đáng quan tâm trong những chương trình phòng chống AIDS ở thế giới thứ ba.

Cô Joana Rinaldi, phó giám đốc dự án sức khỏe AIDS ở San Francisco cho biết, chương trình của cô (nhà cung cấp bộ dụng cụ xét nghiệm HIV lớn nhất thành phố) đã phải ngừng lại ba tuần trước đây sau khi phát hiện tới 28 trường hợp cho kết quả sai từ hồi mùa xuân năm nay.

Những báo cáo đáng lo ngại về tình hình chẩn đoán sai của bộ dụng cụ xét nghiệm ở San Francisco đã thúc đẩy Sở dịch vụ y tế California tiến hành một cuộc điều tra trên toàn quốc.

Tuy nhiên, cho tới nay, điều tra vẫn chưa phát hiện được vấn đề tương tự như đã xảy ra với San Francisco. Tuy nhiên, các kết quả ở Los Angeles vẫn đang phải chờ đợi.

Cô Deanne Sykes, nhà nghiên cứu tại Văn phòng chống AIDS California nói: “Chúng tôi vẫn chưa mất niềm tin vào bộ dụng cụ xét nghiệm, nhưng chúng tôi vẫn phải thận trọng với nó”.

Theo Sykes, cô không tin vấn đề là ở chỗ các nhân viên y tế San Francisco đã làm xét nghiệm như thế nào vì họ là một trong số những người làm xét nghiệm HIV có kinh nghiệm nhất trên thế giới.

Một giả thuyết được đưa ra là có một điều gì đó trong nhóm dân cư San Francisco - chẳng hạn như tỉ lệ người bị viêm gan quá cao - điều đó có thể gây một “phản ứng chen ngang” không mong muốn với xét nghiệm tìm kiếm kháng thể của virus HIV.

Cô Sykes nói: “Chúng tôi sẽ xem xét điều đó. Chúng tôi sẽ theo dõi xem liệu có điều gì đó để chúng tôi có thể xác định vấn đề rõ ràng hơn”.

Kim Thoa theo http://www.sfgate.com