Mỹ: Sẽ tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 cho người nhiễm HIV
WHO nhận định không cần thiết tiêm mũi vaccine tăng cường
Đề xuất mô hình sản xuất mới thay thế '3 tại chỗ'
Xử lý nghiêm các vi phạm về trái phiếu doanh nghiệp
Vị thành niên và bệnh lây truyền qua đường tình dục
Dấu hiệu F0 trở nặng tại nhà
Tuần Giáo "ma sống" và hiểm hoạ AIDS
Các Website khác -
27/02/2003
Tuần Giáo "ma sống" và hiểm hoạ AIDS
Tôi đồng tình với tác giả khi đề xuất một chương trình chống AIDS toàn quốc, toàn dân tham gia, toàn dân thử máu... Nhưng có lẽ tác giả quá bức xúc vì thực trạng ở một thị trấn nhỏ như Mường Ẳng, chưa đến 3.000 dân mà số người nghiện, nhiễm HIV lại quá cao nên mới nghĩ vậy. Chúng ta đã quen với tác phong tâm lý "nước đến chân mới nhảy". Bao giờ rừng bị phá hết thành đồi trọc mới ra tay diệt "lâm tặc". Có lẽ AIDS cũng phải chờ đến mức đó chăng? Nhưng rừng có thể trồng lại được, còn con người đâu phải cỏ cây... Trần Chinh Đức
Kỳ II: AIDS không phải là... "ết"
Bí thư - Chủ tịch UBND thị trấn Mường Ẳng (Tuần Giáo - Lai Châu) Nguyễn Thái Luông đang "bất lực" trước "hiểm hoạ diệt chủng"đang hằng ngày "gặm nhấm trong bóng tối". Thế mà cho đến nay, với trang bị 4 không: Không nghiệp vụ; không thuốc chữa; không chuyên gia tư vấn; không danh sách người nhiễm bệnh, dư luận còn tặng thêm cho cái không thứ 5: Không phận sự (miễn sờ vào). Điều ấy khiến ông dù không muốn vẫn phải lên tiếng với báo chí: "Các ông xem nghiên cứu giúp thị trấn đi"...
Tránh AIDS như tránh... voi
Cuối đông 1999 - sau 1 năm Lai Châu phát hiện có người nhiễm HIV/AIDS - vào một ngày sương mù giăng ảm đạm hơn bất kỳ ngày nào khác, một đối tượng nghiện hút ma tuý có hộ khẩu thường trú tại khối V, thị trấn Mường Ẳng chết sau một thời gian dài vật vã trong cơn đau hôi thối do bị hoại tử da. Hôm "đưa ma", cả làng lánh biệt, kết quả việc nghĩa chỉ còn trơ lại 5 người trong nhà; lặng lẽ kéo chiếc xe bò cải tiến, chở cỗ quan tài được buông trắng bởi một tấm màn, mắc lụng thụng trên 4 chiếc cọc, cắm ở 4 góc. Gần đây hơn, 10 giờ 30 phút ngày 30.7.2002, Phan Duy S (24 tuổi), khối V chết do 3 nguyên nhân chính: AIDS, lao và trụy tim. Ngay sau đó 6 ngày, Bùi Văn Thắng (30 tuổi) con ông Bùi Văn Yêm, khối IX chết tại nhà do AIDS giai đoạn cuối, khi đang trốn lệnh truy nã. Cũng giống như lần trước, người ta lục tục dắt nhau "sơ tán khỏi địa bàn".
Ở Mường Ẳng, đã hơn 8 tháng kể từ khi 53/80 đối tượng nghiện hút ma tuý và gái mại dâm được lấy mẫu máu đưa đi xét nghiệm; kết quả có 23 người gồm 22 nghiện hút và 1 mại dâm đã "mắc bệnh", trước đó cũng đã có 7 phạm nhân ma tuý (người Mường Ẳng) được các trại cải tạo, trạm tạm giam trong tỉnh và ngoài khu vực thông báo về là nhiễm HIV/AIDS ở địa phương. Nhưng con số 30 đó là con số chứng nhận (như một sự phát hiện) về mặt khoa học trên giấy trắng, dấu đỏ nằm trên bàn UB Phòng chống HIV/AIDS; còn thực tế, khi chưa làm cuộc thử máu toàn dân ít nhất 2 lần/người thì không ai dám chắc, bởi từ năm 1999 đến nay đã có không dưới 5 người ở các khối dân cư V, IX, X chết ở trại cải tạo, ở địa phương và tự tử khi biết đã mắc AIDS... Vậy là đồng nghĩa với việc HIV/AIDS xuất hiện ở Mường Ẳng trước đó hàng chục năm - khi mà người ta vẫn còn mơ màng gọi là... con "ết" (!). Một điều hết sức rành rành tại đây là không riêng gì ông Bí thư mà cả thảy 2.835 khẩu của 738 hộ sống trên 10 khối dân cư đều không biết mặt lấy một bệnh nhân HIV trong cái danh sách (30 người) "kín" như "mật" ấy, chỉ vì một lý do: "Tránh kỳ thị đối xử". Thế là cái gì đến ắt phải đến, người cô độc trước những cái chết biết trước vẫn cứ cô độc; người bàng quan vô trách nhiệm vẫn cứ bàng quan vô trách nhiệm; người có nguy cơ lây - truyền vẫn cứ "vô tư" lây - truyền; người nghi kỵ vẫn cứ nghi kỵ, đến nỗi nhìn ai trong số 2.835 người cũng hoá ra... "voi" cả và "tránh voi" là lẽ thường mà các bậc hào kiệt xưa nay vẫn làm như một diệu sách. Nguyên nhân xuất hiện "những con voi" âu cũng còn thêm một lẽ...
"AIDS thả rông"
"Biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng" vốn là "binh pháp" nổi tiếng của tiền nhân ta; vậy nhưng ở Mường Ẳng, khi mà người dân còn chưa mấy ngã ngũ về "giặc AIDS" thì lại thêm cái hoạ "biết ta mà không biết địch". Đã vậy, còn chứng kiến thêm những vụ "khủng bố virút" như trường hợp của "con voi" Hoàng Văn H khối IV trước cơn cùng quẫn về tài chính dẫn đến giết người, cướp xe (bị bắt tháng 6.2002) đã cầm xi lanh xông ra giữa chợ doạ truyền virút AIDS cho một chị chủ quán phở để đòi một khoản tiền mà người khác nợ hắn. Còn gã thanh niên 24 tuổi có hộ khẩu khối V thì trước khi vĩnh biệt cõi dương gian đã kịp kiếm cho mình một cô vợ hờ ở tuổi vị thành niên, chung chạ vài ba tháng mà không hề mảy may xúc động trước nghĩa vụ bảo vệ đồng loại. Gần đây nhất, vào ngày 4 Tết Quý Mùi (2003), một bà mẹ ở khối IX, sau nhiều lần theo dõi đã bắt quả tang cậu con quý tử mới 14 tuổi (học THCS) đang chích chung xilanh với một "voi con" khác; trong khi bà mẹ tội nghiệp nằm chết giấc thì hai kẻ "phá gia chi tử" bình thản leo lên xe "biến" khỏi địa bàn như một thách thức lớn tiếng...
Sau khi làm việc với Bí thư Nguyễn Thái Luông được biết, năm 2002 (sau đợt thử máu) bằng khả năng có thể, hy vọng ngăn chặn phần nào nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS, ông đã đưa ra sáng kiến mô hình cai nghiện tại nhà nhằm phát huy tối đa trách nhiệm của gia đình đối với con em nghiện hút; đồng thời tạo nên một khối đồng bộ, nhất loạt trong công tác phòng chống và bài trừ tệ nạn xã hội. Sau hai đợt thí điểm mô hình phối kết hợp này (gia đình góp của, Nhà nước góp công) tạm thời được đánh giá tốt. Với ông Nguyễn Thái Luông - một thượng uý quân y về hưu năng nổ, trách nhiệm cộng thêm kinh nghiệm được đúc rút từ chính bản thân, khi ông cũng từng có tới hơn 10 năm "say ma tuý"; thì chúng tôi tin một ngày mai ông sẽ làm được cái điều mà cả ông và xã hội đang trông đợi; tuy nhiên hôm nay thì chưa bởi "tệ nạn" (ma tuý) ở Mường Ẳng - theo đại uý Lưu Xuân Bách - Phòng CSHS Công an huyện Tuần Giáo - phát biểu trong buổi nói chuyện với nhân dân khối VII - thì: "Không dễ bài trừ" vì "đi ăn cũng bắt được trộm".
Những đề xuất chủ quan
Từ trước tới nay HIV/AIDS được coi một cách hết sức sai lầm là: "Tệ nạn". Người nhiễm HIV/AIDS hơn cả sự mất mát về thể xác còn bị coi như một suy đồi nghiêm trọng về đạo đức, một thứ "danh nhục" và một nỗi "gia nhục"; nên thường bị cả xã hội lẫn gia đình rũ bỏ, khiến người bệnh trước khi "chết xác" đã phải "chết hồn", mà người "giết" không ai khác chính là chúng ta. Vậy nên chăng, coi người mắc AIDS như một tai nạn của bệnh tật, họ cần được đối xử (thậm chí cần làm hơn, làm trước) như những bệnh lây truyền khác mà cả nước đang dốc sức "thanh toán" bằng "quốc phí" như: Lao, phong, sốt rét... Vẫn biết rằng thuốc chữa AIDS rẻ nhất cũng mất chừng 15 triệu đồng/tháng/người; với khả năng tài chính như nước ta, tính "nhân đạo AIDS" như nhân dân ta ngày một ngày hai là không thể, nhưng việc trích kinh phí làm một cuộc cách mạng xét nghiệm máu toàn dân; từ đó thiết lập những chính sách, ban hành những điều luật "Nhân đạo với AIDS"; "AIDS với nhân đạo"; thành lập những câu lạc bộ "Bạn đồng hành", "Bạn giúp bạn"; phát động nhiều phong trào "Hướng về AIDS, hướng về người bệnh" và "Cùng nhau thanh toán đại dịch"... là có thể.
Nói riêng về một địa phương như Mường Ẳng, cho đến ngày hôm nay (tháng 2.2003) duy nhất ở Trường THPT Mường Ẳng có một bộ tài liệu giới thiệu sơ lược về đại dịch AIDS, nằm mới toanh trong thư viện; cả thị trấn duy nhất có một người được đi tập huấn về Dự án "Hỗ trợ chương trình giáo dục - đào tạo về sức khoẻ sinh sản và dân số - phát triển" ở thị xã Điện Biên Phủ 10 ngày với sự tài trợ kinh phí của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc UNFPA, thì cũng lại là một thầy giáo của trường. Tuy nhiên, chúng ta cũng tạm mừng vì ít nhất trong số 2.835 người đã có hơn 500 em từ 15 - 18 tuổi (bắt đầu từ lớp 9 THCS) ít nhiều được nghe và hiểu sơ bộ về HIV/AIDS qua những tiết giảng sinh vật của thầy. Nhưng cái lo lại cũng chính ở đó; hầu hết số người nhiễm bệnh ở độ tuổi từ 14 - 35. Viết đến đây một lần nữa người viết liên tưởng, giá như chúng ta có một bản cam kết "Nhân đạo với AIDS", "AIDS với nhân đạo" đến từng hộ gia đình như đã cam kết không vi phạm giao thông và hy vọng chúng ta không ngồi chờ số nạn nhân HIV/AIDS tăng bằng với số vụ tai nạn giao thông 6 tháng đầu năm 2002 (14.019 vụ, tương ứng với 77,8 vụ/ngày, trong số đó có 35,7 người chết) mới ra tay "cứu độ"; bởi AIDS không phải là... "ết"; AIDS đang chờ chúng ta ân cần cúi xuống, thân ái đưa tay ra chứ không cần "một sự phát hiện".
Tôi đồng tình với tác giả khi đề xuất một chương trình chống AIDS toàn quốc, toàn dân tham gia, toàn dân thử máu... Nhưng có lẽ tác giả quá bức xúc vì thực trạng ở một thị trấn nhỏ như Mường Ẳng, chưa đến 3.000 dân mà số người nghiện, nhiễm HIV lại quá cao nên mới nghĩ vậy. Chúng ta đã quen với tác phong tâm lý "nước đến chân mới nhảy". Bao giờ rừng bị phá hết thành đồi trọc mới ra tay diệt "lâm tặc". Có lẽ AIDS cũng phải chờ đến mức đó chăng? Nhưng rừng có thể trồng lại được, còn con người đâu phải cỏ cây... Trần Chinh Đức
Kỳ II: AIDS không phải là... "ết"
Bí thư - Chủ tịch UBND thị trấn Mường Ẳng (Tuần Giáo - Lai Châu) Nguyễn Thái Luông đang "bất lực" trước "hiểm hoạ diệt chủng"đang hằng ngày "gặm nhấm trong bóng tối". Thế mà cho đến nay, với trang bị 4 không: Không nghiệp vụ; không thuốc chữa; không chuyên gia tư vấn; không danh sách người nhiễm bệnh, dư luận còn tặng thêm cho cái không thứ 5: Không phận sự (miễn sờ vào). Điều ấy khiến ông dù không muốn vẫn phải lên tiếng với báo chí: "Các ông xem nghiên cứu giúp thị trấn đi"...
 |
| Ngôi nhà bỏ hoang ở khối V, thị trấn Mường Ẳng là một trong số hàng chục tụ điểm hút xách, tiêm chích tại khu vực |
Cuối đông 1999 - sau 1 năm Lai Châu phát hiện có người nhiễm HIV/AIDS - vào một ngày sương mù giăng ảm đạm hơn bất kỳ ngày nào khác, một đối tượng nghiện hút ma tuý có hộ khẩu thường trú tại khối V, thị trấn Mường Ẳng chết sau một thời gian dài vật vã trong cơn đau hôi thối do bị hoại tử da. Hôm "đưa ma", cả làng lánh biệt, kết quả việc nghĩa chỉ còn trơ lại 5 người trong nhà; lặng lẽ kéo chiếc xe bò cải tiến, chở cỗ quan tài được buông trắng bởi một tấm màn, mắc lụng thụng trên 4 chiếc cọc, cắm ở 4 góc. Gần đây hơn, 10 giờ 30 phút ngày 30.7.2002, Phan Duy S (24 tuổi), khối V chết do 3 nguyên nhân chính: AIDS, lao và trụy tim. Ngay sau đó 6 ngày, Bùi Văn Thắng (30 tuổi) con ông Bùi Văn Yêm, khối IX chết tại nhà do AIDS giai đoạn cuối, khi đang trốn lệnh truy nã. Cũng giống như lần trước, người ta lục tục dắt nhau "sơ tán khỏi địa bàn".
Ở Mường Ẳng, đã hơn 8 tháng kể từ khi 53/80 đối tượng nghiện hút ma tuý và gái mại dâm được lấy mẫu máu đưa đi xét nghiệm; kết quả có 23 người gồm 22 nghiện hút và 1 mại dâm đã "mắc bệnh", trước đó cũng đã có 7 phạm nhân ma tuý (người Mường Ẳng) được các trại cải tạo, trạm tạm giam trong tỉnh và ngoài khu vực thông báo về là nhiễm HIV/AIDS ở địa phương. Nhưng con số 30 đó là con số chứng nhận (như một sự phát hiện) về mặt khoa học trên giấy trắng, dấu đỏ nằm trên bàn UB Phòng chống HIV/AIDS; còn thực tế, khi chưa làm cuộc thử máu toàn dân ít nhất 2 lần/người thì không ai dám chắc, bởi từ năm 1999 đến nay đã có không dưới 5 người ở các khối dân cư V, IX, X chết ở trại cải tạo, ở địa phương và tự tử khi biết đã mắc AIDS... Vậy là đồng nghĩa với việc HIV/AIDS xuất hiện ở Mường Ẳng trước đó hàng chục năm - khi mà người ta vẫn còn mơ màng gọi là... con "ết" (!). Một điều hết sức rành rành tại đây là không riêng gì ông Bí thư mà cả thảy 2.835 khẩu của 738 hộ sống trên 10 khối dân cư đều không biết mặt lấy một bệnh nhân HIV trong cái danh sách (30 người) "kín" như "mật" ấy, chỉ vì một lý do: "Tránh kỳ thị đối xử". Thế là cái gì đến ắt phải đến, người cô độc trước những cái chết biết trước vẫn cứ cô độc; người bàng quan vô trách nhiệm vẫn cứ bàng quan vô trách nhiệm; người có nguy cơ lây - truyền vẫn cứ "vô tư" lây - truyền; người nghi kỵ vẫn cứ nghi kỵ, đến nỗi nhìn ai trong số 2.835 người cũng hoá ra... "voi" cả và "tránh voi" là lẽ thường mà các bậc hào kiệt xưa nay vẫn làm như một diệu sách. Nguyên nhân xuất hiện "những con voi" âu cũng còn thêm một lẽ...
 |
| Những "tài sản" bên trong ngôi nhà hoang |
"Biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng" vốn là "binh pháp" nổi tiếng của tiền nhân ta; vậy nhưng ở Mường Ẳng, khi mà người dân còn chưa mấy ngã ngũ về "giặc AIDS" thì lại thêm cái hoạ "biết ta mà không biết địch". Đã vậy, còn chứng kiến thêm những vụ "khủng bố virút" như trường hợp của "con voi" Hoàng Văn H khối IV trước cơn cùng quẫn về tài chính dẫn đến giết người, cướp xe (bị bắt tháng 6.2002) đã cầm xi lanh xông ra giữa chợ doạ truyền virút AIDS cho một chị chủ quán phở để đòi một khoản tiền mà người khác nợ hắn. Còn gã thanh niên 24 tuổi có hộ khẩu khối V thì trước khi vĩnh biệt cõi dương gian đã kịp kiếm cho mình một cô vợ hờ ở tuổi vị thành niên, chung chạ vài ba tháng mà không hề mảy may xúc động trước nghĩa vụ bảo vệ đồng loại. Gần đây nhất, vào ngày 4 Tết Quý Mùi (2003), một bà mẹ ở khối IX, sau nhiều lần theo dõi đã bắt quả tang cậu con quý tử mới 14 tuổi (học THCS) đang chích chung xilanh với một "voi con" khác; trong khi bà mẹ tội nghiệp nằm chết giấc thì hai kẻ "phá gia chi tử" bình thản leo lên xe "biến" khỏi địa bàn như một thách thức lớn tiếng...
Sau khi làm việc với Bí thư Nguyễn Thái Luông được biết, năm 2002 (sau đợt thử máu) bằng khả năng có thể, hy vọng ngăn chặn phần nào nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS, ông đã đưa ra sáng kiến mô hình cai nghiện tại nhà nhằm phát huy tối đa trách nhiệm của gia đình đối với con em nghiện hút; đồng thời tạo nên một khối đồng bộ, nhất loạt trong công tác phòng chống và bài trừ tệ nạn xã hội. Sau hai đợt thí điểm mô hình phối kết hợp này (gia đình góp của, Nhà nước góp công) tạm thời được đánh giá tốt. Với ông Nguyễn Thái Luông - một thượng uý quân y về hưu năng nổ, trách nhiệm cộng thêm kinh nghiệm được đúc rút từ chính bản thân, khi ông cũng từng có tới hơn 10 năm "say ma tuý"; thì chúng tôi tin một ngày mai ông sẽ làm được cái điều mà cả ông và xã hội đang trông đợi; tuy nhiên hôm nay thì chưa bởi "tệ nạn" (ma tuý) ở Mường Ẳng - theo đại uý Lưu Xuân Bách - Phòng CSHS Công an huyện Tuần Giáo - phát biểu trong buổi nói chuyện với nhân dân khối VII - thì: "Không dễ bài trừ" vì "đi ăn cũng bắt được trộm".
Những đề xuất chủ quan
Từ trước tới nay HIV/AIDS được coi một cách hết sức sai lầm là: "Tệ nạn". Người nhiễm HIV/AIDS hơn cả sự mất mát về thể xác còn bị coi như một suy đồi nghiêm trọng về đạo đức, một thứ "danh nhục" và một nỗi "gia nhục"; nên thường bị cả xã hội lẫn gia đình rũ bỏ, khiến người bệnh trước khi "chết xác" đã phải "chết hồn", mà người "giết" không ai khác chính là chúng ta. Vậy nên chăng, coi người mắc AIDS như một tai nạn của bệnh tật, họ cần được đối xử (thậm chí cần làm hơn, làm trước) như những bệnh lây truyền khác mà cả nước đang dốc sức "thanh toán" bằng "quốc phí" như: Lao, phong, sốt rét... Vẫn biết rằng thuốc chữa AIDS rẻ nhất cũng mất chừng 15 triệu đồng/tháng/người; với khả năng tài chính như nước ta, tính "nhân đạo AIDS" như nhân dân ta ngày một ngày hai là không thể, nhưng việc trích kinh phí làm một cuộc cách mạng xét nghiệm máu toàn dân; từ đó thiết lập những chính sách, ban hành những điều luật "Nhân đạo với AIDS"; "AIDS với nhân đạo"; thành lập những câu lạc bộ "Bạn đồng hành", "Bạn giúp bạn"; phát động nhiều phong trào "Hướng về AIDS, hướng về người bệnh" và "Cùng nhau thanh toán đại dịch"... là có thể.
Nói riêng về một địa phương như Mường Ẳng, cho đến ngày hôm nay (tháng 2.2003) duy nhất ở Trường THPT Mường Ẳng có một bộ tài liệu giới thiệu sơ lược về đại dịch AIDS, nằm mới toanh trong thư viện; cả thị trấn duy nhất có một người được đi tập huấn về Dự án "Hỗ trợ chương trình giáo dục - đào tạo về sức khoẻ sinh sản và dân số - phát triển" ở thị xã Điện Biên Phủ 10 ngày với sự tài trợ kinh phí của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc UNFPA, thì cũng lại là một thầy giáo của trường. Tuy nhiên, chúng ta cũng tạm mừng vì ít nhất trong số 2.835 người đã có hơn 500 em từ 15 - 18 tuổi (bắt đầu từ lớp 9 THCS) ít nhiều được nghe và hiểu sơ bộ về HIV/AIDS qua những tiết giảng sinh vật của thầy. Nhưng cái lo lại cũng chính ở đó; hầu hết số người nhiễm bệnh ở độ tuổi từ 14 - 35. Viết đến đây một lần nữa người viết liên tưởng, giá như chúng ta có một bản cam kết "Nhân đạo với AIDS", "AIDS với nhân đạo" đến từng hộ gia đình như đã cam kết không vi phạm giao thông và hy vọng chúng ta không ngồi chờ số nạn nhân HIV/AIDS tăng bằng với số vụ tai nạn giao thông 6 tháng đầu năm 2002 (14.019 vụ, tương ứng với 77,8 vụ/ngày, trong số đó có 35,7 người chết) mới ra tay "cứu độ"; bởi AIDS không phải là... "ết"; AIDS đang chờ chúng ta ân cần cúi xuống, thân ái đưa tay ra chứ không cần "một sự phát hiện".
CÁC TIN ĐÃ ĐƯA
▪ Đường về của những người đàn bà bị bán qua biên giới (05/01/2003)
▪ Tuần Giáo "ma sống" và hiểm hoạ AIDS (26/02/2003)
▪ David Menadue, 18 năm chung sống với HIV (08/12/2002)
▪ Bản di chúc của bé Vân Anh (07/12/2002)
▪ Hai đứa trẻ làng Châu Hiệp (06/12/2002)
▪ Điểm rửa xe của người nhiễm HIV (15/10/2002)
▪ Còn gì nữa sau cái chết ấy? (03/09/2002)
▪ Một gia đình tang thương vì HIV/AIDS (15/08/2002)
▪ Những cuộc đời bị "gán nợ" (14/03/2002)
▪ Một người "mẹ" thầm lặng (21/01/2002)
Tin tiêu điểm
.jpg)
