Hãng dược phẩm Gilead Sciences ở Mỹ đang kêu gọi những đối tác khác đề xuất nhiều giấy phép sản xuất với loại thuốc điều trị AIDS có tên Tenofovir của hãng này, ở Ấn Độ và 97 quốc gia khác bao gồm cả những quốc gia ở châu Phi, vùng Caribe và Mỹ Latinh.

Hãng đại gia dược phẩm này đang thương thuyết với những tên tuổi dược phẩm tương đối lớn ở Ấn Độ như Ranbaxy Labs, Dr Reddy's Labs, Cipla, Nicholas Piramal, Emcure và Aurobindo về việc đề nghị cấp giấy phép kinh doanh không độc quyền có tác dụng ở 98 quốc gia.

Rõ ràng, hành động này cho thấy, hãng dược phẩm này đang mong ngóng tới khoản 5% giá trị bản quyền được trích trong các tổng thu nhập của đối tác của mỗi hợp đồng.

Hãng Gilead vẫn tiếp tục những cuộc đàm phán hợp tá với 8 đến 9 hãng dược Ấn Độ ngay cả khi việc xin cấp bản quyền cho thuốc Tenofovir của hãng đang vấp phải sự phản ứng của nhiều nhóm bệnh nhân tại nước này.

Tuy nhiên, chính sự báo trước trong việc sắp xếp này lại là nguyên nhân khiến các đối tác của hãng Gilead không tiếp thị thuốc điều trị AIDS Tenofovir vượt quá 98 nước cho phép, nhất là tại những quốc gia phát triển bởi ở những nơi đó chính là địa bàn mà Gilead trực tiếp quảng bá sản phẩm của mình.

Chính vì thế mà  chiến lược hai mặt đòi hỏi khoản chi cho bản quyền ở những khu vực mà các nhà cải cách vừa không muốn tiếp thị thuốc chính gốc lại vừa né tránh với những cạnh tranh của thuốc sản xuất cùng loại generic.

Ông Gregg H Alton, phó giám đốc cao cấp và tổng tư vấn của Gilead Sciences nói: "Chúng tôi đang tìm kiếm những nhà sản xuất thuốc generic uy tín ở Ấn Độ và các nước kém phát triển nhất theo dự án tiếp cận của chúng tôi để cấp phép tự nguyện không độc quyền cho việc sản xuất thuốc Viread (tên gọi tắt của thuốc tenofovir disoproxil fumarate)".

Hãng Cipla cũng đã sản xuất một phiên bản generic của thuốc Viread. Tuy nhiên, ông Alton từ chối bình luận việc hãng này có lợi thế hơn các hãng khác hay không.

Ông Alton nói: "Giá thuốc sẽ phụ thuộc vào nhà sản xuất thuốc generic. Chúng tôi tin rằng các hãng dược ở Ấn Độ có đủ năng lực để có thể sản xuất thuốc với mức giá cạnh tranh nhất".

Vấn     đề bản quyền của thuốc đã vấp phải sự phản đối dữ dội của Mạng lưới bệnh nhân dương tính ở Delhi, tổ chức hoạt động dưới sự bảo trợ của Mạng lưới những người nhiễm HIV/AIDS.

Diễn đàn lựa chọn luật pháp đã thể hiện thái độ phản ứng với Văn phòng cấp bản quyền Ấn Độ về việc hãng Gilead muốn xin cấp bản quyền cho thuốc Tenofovir đến tận năm 2018. Chúng ta biết rằng, thuốc tenofovir là loại thuốc điều trị HIV/AIDS dòng hai, sau khi người bệnh đã xuất hiện tình trạng kháng lại với các thuốc điều trị dòng một.

Trả lời trước những phản ứng này, ông Alton nói: "Chúng tôi tin tưởng chúng tôi có thể bảo vệ các quyền lợi của mình trong khi vẫn cung cấp đủ một lượng thuốc lớn hơn. Tenofovir là loại thuốc có rất nhiều đổi mới và đã được cấp bản quyền tại 50 quốc gia. Chúng tôi tin nó có đủ điều kiện để có thể được cấp phép".

Ngay cả khi hãng Gilead không có mặt ở Ấn Độ hoặc phải thông qua sự bảo trợ của một công ty khác cũng như một cơ sở sản xuất khác, nó vẫn có rất nhiều cơ hội để được tiếp nhận và cấp phép ở Ấn Độ.

Mặc dù Gilead đã có một sản phẩm ở Ấn Độ được hãng Nicholas Piramal tiếp thị và đang tìm thêm các đối tác cho thuốc Tenofovir, nhưng rõ ràng hãng này đang rất lo lắng về việc thiết lập cửa hàng tại đây.

Ông Alton nói: "Còn rất nhiều lo ngại về vấn đề luật bản quyền cũng như việc triển khai luật. Người ta không nên coi bản quyền như là một rào cản gây khó dễ cho bệnh nhân trong việc tiếp cận với thuốc điều trị".

Dương Kim Thoa theo http://www.rediff.com