Tiền đâu đánh bạc?
Đình Chúc

Một tổng giám đốc (TGĐ) DN lớn nhà nước chơi cá độ hết 1,8 triệu USD! Lập tức thông tin này như một "quả bom" làm lu mờ vụ tiêu cực bóng đá (dù nó cũng là cá độ bóng đá) vốn được làng báo "chăm sóc" quá kỹ từ nhiều tháng nay.

Người ta xôn xao bàn tán, vị TGĐ này là ai, thuộc TCty nào của Nhà nước? Và nếu thông tin này là chính xác, thì đây quả là vụ tiêu cực động trời, bởi 1,8 triệu USD, tức là gần 30 tỉ bạc, tương đương 1km đường cao tốc làm mới, tương đương 30 ngôi trường học cho các cháu, tương đương với 300 ngôi nhà tình nghĩa..., và còn tương đương với nhiều giá trị (vật chất và tinh thần) to lớn khác cho người nghèo!

Vậy mà vị TGĐ kia dám vung tay quăng qua cửa sổ mỗi ngày 1 tỉ bạc! Và đó mới là số tiền 1 tháng, còn 1 năm và nhiều năm, số tiền sẽ là bao nhiêu?

Song có một câu hỏi khiến dư luận quan tâm hơn cả là vị TGĐ kia lấy tiền ở đâu mà coi hàng tỉ, hàng chục tỉ đồng như rơm như rác vậy? Thu nhập chính đáng ư? Chắc chắn không, vì ở ta thu nhập của một quan chức DN nhà nước tầm cỡ nhất cũng chỉ vài ngàn đô/tháng. Tiền tự kiếm ngoài hoặc tài sản cha ông để lại ư? Dù có là bậc đại gia nhiều đời thì ở VN ta, có lẽ không có gia đình nào giàu có tới mức mỗi tháng cho con cái ném hàng chục tỉ đồng vào bài bạc.

Bởi thế, suy luận giản đơn nhất, chắc chắn tiền ấy là tiền nhà nước. Có một sự trùng hợp dễ hiểu là từ trước đến nay, những quan chức nhà nước bị lộ mặt trong các chiếu bạc thường rơi vào những ngành béo bở, dễ kiếm ra tiền: Một là tiền từ ngân sách, hai là tiền từ doanh nghiệp và ba là tiền từ người dân.

Bởi thế, sẽ không phải là vụ duy nhất quan chức nhà nước ôm tiền đi đánh bạc. Dư luận đã từng hết sức phẫn nộ khi chứng kiến nhiều chiếu bạc bị phát hiện có cả chiến sĩ công an, quản lý thị trường, hải quan, thanh tra... Rồi những đường dây cá bạc lớn có cả những đại gia nắm giữ những vị trí béo bở trong các DN thuộc các ngành kinh tế trọng yếu.

Thật dễ hiểu là vì sao mà những toà nhà đang xây dựng cứ bị rút ruột không thương tiếc, những cây cầu vừa khánh thành đã hư hỏng, những cây số đường vừa làm đã nham nhở. Người ta không thể không đặt câu hỏi: Trong số hàng ngàn, hàng chục ngàn tỉ đồng thất thoát, nợ nần trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, có bao nhiêu phần trăm bị các đại gia ném vào cờ bạc?

Trung Quốc có một cách làm hơi cứng, nhưng ít nhiều tác dụng: Đó là cấm (hoặc hạn chế) các quan chức đi du lịch qua những cửa khẩu có các casino. Ở ta, việc quản lý quan chức, công chức và cả đánh giá nữa, còn nặng tính hình thức: Mới chú ý đến bề nổi, vẻ hào phóng, năng nổ bề ngoài của họ, mà quên đi cái phẩm chất thực sự bên trong. Bởi vậy, mọi biểu hiện sinh hoạt, tiêu xài của quan chức, công chức không xuất phát từ nguồn thu nhập chính đáng cần phải được giám sát.