Trái cây nhãn mác ngoại nhan nhản trên thị trường. Ảnh: Anh Tuấn

Những ngày áp Tết, chợ đầu mối Long Biên (Hà Nội) tràn ngập trái cây, với đủ loại tem mác ngoại. Những lô táo vỏ đỏ sẫm, dán tem màu xanh có chữ "Washington, Product of USA". Tuy nhiên, phần lớn trái cây đều xuất xứ từ Trung Quốc, được vận chuyển trên những chuyến xe tải.

10h sáng, khu chợ Long Biên tấp nập kẻ mua người bán. Các thùng táo, nho, me, dưa vàng, dưa đỏ... bày la liệt trên gian hàng. Tại kiốt 96, những trái táo vỏ đỏ sẫm, dán tem màu xanh có chữ Washington, Product of USA. Vỏ nhạt màu hơn một chút, là loại táo được dán tem New Zealand.

Loạn tem mác ngoại

Bà chủ kiốt số 96, chợ Long Biên đon đả chào mời: "Táo Mỹ xịn đấy, cả thùng 20 kg là 700.000 đồng, mua nhiều chị giảm giá. Nếu mua táo New Zealand thì 25.000 đồng/kg, hàng Trung Quốc chỉ 80.000 đồng một thùng, 10 kg".

Theo quảng cáo của chủ hàng, các loại táo trên được vận chuyển bằng máy bay vào Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của thượng đế trong dịp Tết Nguyên đán. Tại các sạp hàng xung quanh, còn có dưa vàng tem Mỹ, dưa lưới mác Thái Lan. Đặc biệt là loại me tem Thái Lan được buộc rất đẹp mắt trong túi lưới.

Không chỉ chợ đầu mối Long Biên, tại khu chợ Hàng Da (quận Hoàn Kiếm), Kim Liên (quận Đống Đa), phố Nguyễn Quý Đức (Thanh Xuân)... trái cây tem mác ngoại cũng được bày bán tràn lan. Mặt hàng thường được "phù phép" là nho, táo, dưa vì có nguồn gốc đa dạng và khó phân biệt.

Mặc dù đã được cảnh báo, nhưng không ít người dân vẫn mắc lừa. Trong ngày "ông Táo chầu trời", chị Thuỳ Linh, cán bộ Vinaconex đến chợ Long Biên mua một thùng trái cây để liên hoan. Tại đây, chị ngỡ ngàng khi nghe chủ hàng mời mua nho Trung Quốc với giá 300.000 đồng/thùng (10 kg), loại nho to hơn mác Mỹ giá 400.000 đồng/thùng. Tại một sạp ở chợ Kim Liên - nơi chị Linh thường mua - cả 2 loại nho trên đều được giới thiệu có tem Mỹ, giá thấp nhất là 60.000 đồng/kg.

Trái cây Mỹ trồng ở... Trung Quốc

Thực tế, phần lớn loại hoa quả trên đều có xuất xứ Trung Quốc. Anh Tuấn, lái xe cho vài hộ buôn trái cây tại chợ Long Biên tiết lộ, hầu hết hàng bán tại chợ đều xuất xứ từ Trung Quốc, được các thương lái thuê vận chuyển bằng ô tô. Các loại táo tem Mỹ, New Zealand thực chất chỉ là hàng Trung Quốc cao cấp.1 kg táo loại 1 giá 15.000 đồng/kg, nhưng sau khi "phù phép" mác New Zealand, giá bán vọt lên gấp đôi.

Kiểm tra trái cây ngoại tại chợ Long Biên. Ảnh: Anh Tuấn

Theo anh lái xe, tem mác thường được dán sẵn từ Trung Quốc nhưng nếu vận chuyển tem bị sờn rách, các mối lớn tại chợ sẽ bán trực tiếp. Trong vai một người buôn trái cây dịp Tết, phóng viên đã được một chủ kinh doanh tại khu C8, chợ Long Biên hứa hẹn sẽ "đền" tem ngoại nếu bị sờn rách.

Trao đổi với VnExpress, Chi cục trưởng Quản lý thị trường Hà Nội Phạm Bá Dục cho biết, hiện nay, lực lượng này chỉ quản lý hóa đơn, xuất xứ với những lô hàng lớn. Với hoa quả bán lẻ, việc dán tem xuất xứ là không bắt buộc. Việc giả tem Mỹ, Australia, Thái Lan là vi phạm các quy định về nhãn hàng hóa và là một hình thức đánh lừa người tiêu dùng. Trong những ngày giáp Tết, quản lý thị trường sẽ kiểm tra và xử lý mạnh.

Tuy nhiên, theo các cán bộ quản lý thị trường, việc xử lý các vi phạm trên không dễ. Khi chào mời khách, chủ hàng sẽ nói là trái cây Mỹ, nhưng khi lực lượng quản lý thị trường kiểm tra họ "thành thật" trả lời là "giống táo Mỹ nhưng trồng ở... Trung Quốc".

Dịp Tết năm 2004, lực lượng quản lý thị trường, thanh tra y tế Hà Nội đã phát hiện hàng loạt vi phạm nhãn mác trái cây, trong đó có cả những siêu thị lớn. Tại một siêu thị trên phố Phạm Ngọc Thạch, cơ quan chức năng đã phát hiện trái cây ghi nhãn mác New Zealand nhưng đều là Trung Quốc, buôn tại chợ Long Biên.

Việt Anh