Nhà tù Sơn La là một trong những biểu tượng của ý chí, tinh thần đấu tranh bất khuất, kiên cường của những chiến sĩ cộng sản chiến thắng chế độ tàn bạo của chủ nghĩa thực dân. Nhà tù Sơn La đã trở thành di tích lịch sử nổi tiếng, là nơi giáo dục truyền thống và lòng yêu nước đối với thế hệ trẻ.
Nhà tù Sơn La do thực dân Pháp xây dựng năm 1908, trên đồi Khau Cả, thị xã Sơn La. Chỉ tính riêng từ năm 1930 đến năm 1945, thực dân Pháp đã giam cầm, đầy ải 1.007 lượt chiến sĩ cách mạng và những người yêu nước. Chúng muốn biến nơi đây thành một địa ngục trần gian, đầy ải và thủ tiêu ý chí đấu tranh của những người Cộng sản Việt Nam. Nhưng, chính tại nơi này, hơn bao giờ hết, khí tiết của người chiến sĩ cộng sản đã tỏa sáng và thắp lên ngọn lửa đấu tranh cách mạng. Nơi đây trở thành một trường học cách mạng, rèn luyện và bổ sung cán bộ lãnh đạo cho Ðảng, cho cách mạng Việt Nam ở cả ba miền: bắc, trung, nam, như các đồng chí: Lê Duẩn, Trường Chinh, Văn Tiến Dũng, Song Hào, Xuân Thủy, Trần Huy Liệu, Nguyễn Cơ Thạch, Mai Chí Thọ, Trần Quốc Hoàn, Hoàng Tùng...
Nhà tù Sơn La đã trở thành một di tích lịch sử nổi tiếng, nơi giáo dục truyền thống cho các thế hệ. Mỗi năm Khu di tích lịch sử Sơn La đón tiếp hàng trăm nghìn lượt người từ mọi miền đất nước và khách du lịch nước ngoài đến thăm. Nơi đây, đã để lại nhiều ấn tượng xúc động, những tình cảm chân thành và những nhận thức sâu sắc của đồng bào, đồng chí.
Ðầu xuân 2006, Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh đến thắp hương và thăm Khu di tích lịch sử Sơn La, đã ghi cảm tưởng như sau: "Nhà tù Sơn La nơi thực dân Pháp đã giam cầm, đày đọa tra tấn, giết hại nhiều chiến sĩ cách mạng Việt Nam, chính nơi đây những người cộng sản Việt Nam đã nêu cao ý chí bất khuất, kiên cường, biến Nhà tù Sơn La thành trường học, vận động đồng bào các dân tộc Tây Bắc đứng lên theo Ðảng, cùng cả nước làm Cách mạng Tháng Tám thành công, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ thành người làm chủ đất nước độc lập, tự do và vững bước lên chủ nghĩa xã hội".
Còn nhiều vị lãnh đạo của Ðảng và Nhà nước ghi cảm tưởng sau khi thăm khu di tích lịch sử. Chúng tôi xin nêu cảm tưởng của nhà thơ Vũ Quần Phương: "Chúng tôi khâm phục công lao, sự hy sinh của các vị tiền bối mà bảo tàng còn lưu giữ được trong việc giành lại nước, mong sao các vị lãnh đạo và toàn dân ta bây giờ xây dựng đất nước xứng đáng những gì mà các thế hệ trước đây hy sinh để chúng ta có mọi thứ như ngày hôm nay". Từ quê hương đất Tổ các Vua Hùng, chị Nguyễn Thị Kim Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ viết: "Ðoàn đại biểu tỉnh Phú Thọ, quê hương của Vua Hùng rất xúc động về thăm nhà bảo tàng Sơn La, nơi giam giữ các cựu tù chính trị Việt Nam của bọn thực dân Pháp trước đây. Chúng tôi vô cùng khâm phục và cảm động được tận mắt chứng kiến sự chịu đựng gian khổ, ý chí kiên cường của các chiến sĩ cách mạng đấu tranh cho độc lập Tổ quốc. Chúng tôi nguyện noi theo các chiến sĩ cộng sản Nhà tù Sơn La, cố gắng hết sức mình để xây dựng tỉnh Phú Thọ ngày một giàu đẹp; cùng với cả nước vững bước đi lên, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN, không phụ sự hy sinh to lớn của các đồng chí".
Ông Hoàng Văn Khôi, Bí thư Thị ủy Cao Bằng ghi "Chúng tôi là những người con quê hương Pắc Bó đến với nơi giàu truyền thống cách mạng như Sơn La, chúng tôi thấy Ðảng ta, nhân dân ta, dân tộc ta thật sự vĩ đại, trong đó có Ðảng bộ và nhân dân Sơn La anh hùng". Kỹ sư Nguyễn Văn Thùy từ thành phố mang tên Bác ghi: "Chúng tôi rất xúc động và cảm phục trước tinh thần hy sinh bất khuất và kiên cường của các chiến sĩ cộng sản Nhà tù Sơn La". Thiếu tướng Vũ Anh Thố, nguyên Phó Tư lệnh bộ đội Phòng không - Không quân xúc động ghi: "Ðến Nhà tù Sơn La, chúng tôi rất xúc động và cảm phục trước các bậc tiền bối, chúng tôi nghĩ di tích lịch sử này sẽ được trường tồn mãi mãi cho con cháu mai sau. Chúng tôi nghĩ rằng: Việc giáo dục truyền thống cách mạng và duy trì nền văn hóa dân tộc bằng những hình ảnh và hiện vật như Bảo tàng Sơn La đang và đã làm là rất quý"! Từ vùng đồng bằng Nam Bộ, ông Trần Văn Trọng, Ðoàn cán bộ tỉnh Trà Vinh xúc động ghi những lời tâm huyết: "Ðến Nhà tù Sơn La, mới nhận rõ hơn chí khí đấu tranh và sự hy sinh cao cả của những người cộng sản. Ðó là những tấm gương cho thế hệ hôm nay cần học tập để giữ gìn phẩm chất cách mạng trong thời kỳ mới". Với tâm hồn, ngây thơ, trong sáng, em Lương Thu Hương, học sinh Tiểu học xã Chiềng On, Sơn La ghi: "Chúng em rất cảm phục tinh thần bất khuất, ý chí kiên cường của các bậc tiền bối đã trải qua ở ngục tù Sơn La; chúng em nguyện học tập để xứng đáng với các chiến sĩ cách mạng Nhà tù Sơn La, đã hy sinh để chúng em có cuộc sống tươi đẹp như ngày hôm nay...".
Mỗi năm Bảo tàng Sơn La có một cuốn sổ ghi cảm tưởng vài trăm trang, để đồng bào, đồng chí ghi lại những cảm tưởng, những suy nghĩ của mình. Ðó là những tình cảm, những lời tâm huyết bày tỏ tình cảm khi đến thăm Khu di tích lịch sử Nhà tù Sơn La.
Do một sự ngẫu nhiên, trong một lần lên thăm Bảo tàng Sơn La, tôi được biết và làm quen với vợ chồng đồng chí Ðại tá Nguyễn Ðộc Lập và Lương Thị Bình. Ông Nguyễn Ðộc Lập là tiến sĩ khoa học quân sự, nguyên Trưởng phòng Khoa học - Công nghệ Quân chủng Phòng không - Không quân; chị Lương Thị Bình là Thượng tá kỹ sư của Tổng cục Hậu cần, là con gái thứ ba của một trong số 1.007 tù nhân bị giam giữ tại "địa ngục Sơn La". Ðó là đồng chí Lương Nhân, mang số tù 102, đứng ở số 66 trong số 106 chiến sĩ cộng sản sau này là cán bộ cấp cao của Ðảng, Nhà nước và Quân đội. Ông Lương Nhân vốn quê ở Thái Bình, tham gia hoạt động cách mạng từ những năm 1930, ở Nhà máy xi-măng Hải Phòng, năm 1939 bị địch bắt tra tấn, kết án tử hình, bị đày ải qua nhiều nhà tù, rồi lên ngục tù Sơn La. Là đảng viên, ở trong tù ông Lương Nhân hăng hái tham gia các hoạt động do chi bộ Nhà tù tổ chức và lãnh đạo. Trong một lần di chuyển từ Nhà ngục Sơn La về trại giam ở Nghĩa Lộ, ông cùng với 200 anh, chị em trốn thoát và tìm cách bắt liên lạc với Xứ ủy Bắc Kỳ, tổ chức đảng ở các địa phương để hoạt động. Ông Lương Nhân về hoạt động ở Hòa Bình, rồi tham gia lãnh đạo giành chính quyền ở tỉnh Ninh Bình, sau đó tham gia quân đội. Trước khi về hưu, ông mang quân hàm cấp Thiếu tướng, là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Ðảng ủy Quân sự T.Ư. Ông Lương Nhân qua đời cách đây mười năm. Trước khi nhắm mắt, ông dặn lại các con: Dành thời gian đến Nhà tù Sơn La, nơi ông và các đồng chí từng vượt qua nhiều thử thách và trưởng thành. Năm 2004, đồng chí Nguyễn Ðộc Lập, cùng với một đoàn cựu chiến binh lên Ðiện Biên Phủ, đến thăm Nhà tù Sơn La. Khi cùng đoàn tham quan đến chỗ danh sách 106 người đã qua Nhà tù Sơn La nay giữ các chức vụ cao của Ðảng và Nhà nước, đồng chí Lập thấy tên bố vợ Lương Nhân, nhưng lại không có ảnh. Hỏi ra mới biết: Bảo tàng chưa sưu tầm được thật đầy đủ ảnh và hồ sơ về các chiến sĩ cách mạng bị giam cầm ở đây, cũng như danh sách 106 đồng chí cán bộ cấp cao của Ðảng và Nhà nước. Thế là lần lên thăm này, đồng chí Lập cùng với vợ mang theo ảnh của đồng chí Lương Nhân lên trao tặng Bảo tàng Sơn La. Buổi lễ diễn ra giản dị, mà xúc động. Chị Bình cảm động nói: "Hôm nay lên thăm và trao bức ảnh của cụ tặng Bảo tàng, vợ chồng tôi thấy lòng thanh thản đi nhiều. Tôi rất vinh dự và tự hào được là con của một người chiến sĩ cộng sản đã được rèn luyện, chiến đấu và trưởng thành từ Nhà tù Sơn La. Ðược thừa hưởng thành quả cách mạng và tiếp tục sự nghiệp cách mạng của bố tôi và các bậc tiền bối, chúng tôi nguyện suốt đời hy sinh vì sự nghiệp cách mạng"!
Suy nghĩ và tình cảm của bà Lương Thị Bình cũng là những tình cảm và suy nghĩ của các thế hệ trẻ tuổi hôm nay với những người chiến sĩ cách mạng đã hiến dâng cả tuổi trẻ của mình cho sự nghiệp thiêng liêng giải phóng dân tộc.
|
Mỹ: Sẽ tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 cho người nhiễm HIV
WHO nhận định không cần thiết tiêm mũi vaccine tăng cường
Đề xuất mô hình sản xuất mới thay thế '3 tại chỗ'
Xử lý nghiêm các vi phạm về trái phiếu doanh nghiệp
Vị thành niên và bệnh lây truyền qua đường tình dục
Dấu hiệu F0 trở nặng tại nhà
.jpg)
