Ngày 22-12-2004, Ban Ðiều hành Ðề án 112 Chính phủ đã tổ chức hội nghị triển khai các hệ thống thông tin điện tử thuộc Ðề án 112. Sau gần một năm triển khai, hệ thống thông tin điện tử (chủ yếu là hệ thống thông tin tổng hợp kinh tế - xã hội, hệ quản lý văn bản và hồ sơ công việc, trang thông tin phục vụ điều hành, hệ thống thư điện tử và dịch vụ cơ bản) đã hình thành và bước đầu đi vào vận hành.

Từ tháng 2-2005, Ban Ðiều hành Ðề án 112 Chính phủ đã ký hợp đồng với văn phòng UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức thực hiện nhiệm vụ triển khai các phần mềm dùng chung để xây dựng hệ thống thông tin điện tử của tỉnh. Ký hợp đồng triển khai với 18 công ty tin học để triển khai cài đặt và chuyển giao quản trị vận hành hệ thống.

Trong quá trình triển khai, Ban Ðiều hành Ðề án 112 Chính phủ thường xuyên chỉ đạo các đơn vị thi công, văn phòng UBND tỉnh, thành phố. Tổ chức giao ban tuần, giao ban tháng; họp rút kinh nghiệm với từng tỉnh, cụm tỉnh để đạt kế hoạch nhiệm vụ của Ðề án 112. Kết quả cho thấy có 40/64 đơn vị nộp hồ sơ hoàn công triển khai hệ thống thông tin điện tử. 20/64 tỉnh đã có báo cáo xác nhận kết quả của các đơn vị triển khai. Trong đó có 966 điểm xây dựng hệ thông tin tổng hợp kinh tế xã hội; 787 điểm xây dựng hệ quản lý văn bản và hồ sơ công việc; 832 điểm xây dựng trang thông tin điện tử phục vụ điều hành.

Trên thực tế đã có 34% số điểm nói trên được đưa vào hoạt động. Nhiều tỉnh đã có số liệu tốt để phục vụ lãnh đạo đơn vị. Mặc dù đạt những kết quả bước đầu, việc xây dựng hệ thống thông tin tại cơ sở còn gặp nhiều khó khăn: Về mặt nhận thức, nhiều đồng chí lãnh đạo, cán bộ chuyên trách chưa nhận thức rõ vai trò, hiệu quả của các hệ thống thông tin điện tử đối với công tác chỉ đạo điều hành, quản lý của đơn vị mình; chưa huy động đủ nguồn lực của đơn vị (thời gian, nhân lực) để triển khai hệ thống thông tin điện tử, còn coi đây là công việc của tin học và công việc của Ðề án 112; chưa hiểu rõ thế nào là triển khai, cài đặt và vận hành hệ thống thông tin điện tử tại đơn vị; việc quan tâm đầu tư cho tin học thấp, không được ưu tiên.

Về hạ tầng kỹ thuật, theo phân cấp đầu tư tại Quyết định số 112/2001/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư hướng dẫn số 34/2002/TT-BTC ngày 1-4-2002 của Bộ Tài chính, vốn tập trung của trung ương chỉ đầu tư cho các hạng mục chủ yếu của Ðề án 112, như các dự án xây dựng trung tâm, tích hợp dữ liệu, các phần mềm dùng chung, xây dựng các cơ sở dữ liệu và đào tạo. Ðịa phương đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật (mạng LAN, máy trạm...).

Tuy nhiên, khi triển khai hệ thống thông tin điện tử trên diện rộng thì số mạng LAN do các đơn vị xây dựng không đáp ứng được yêu cầu do Ðề án 112 đưa ra. Có tỉnh thiếu kinh phí đầu tư; có tỉnh đủ kinh phí nhưng tổ chức triển khai quá chậm, không khớp với tiến độ chung. Ðường truyền giữa các đơn vị cơ sở (cấp sở, cấp huyện) đến trung tâm tích hợp dữ liệu tỉnh thiếu trầm trọng. Nguyên nhân do chưa có kinh phí để xây dựng mạng và đường truyền tốc độ cao tại cấp sở, huyện (chỉ cần tối thiểu là ADSL với giá trần một triệu đồng/tháng); ngành bưu điện chưa có dịch vụ ADSL phủ đến hết đơn vị hành chính cấp huyện. Một số tỉnh mới được phủ dịch vụ ADSL vào giữa năm 2005, nhưng chất lượng dịch vụ kém; chất lượng dịch vụ ADSL kém do phải dùng chung với các quán cà-phê internet.

Về nguồn nhân lực, đội ngũ kỹ thuật tin học chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Ban điều hành Ðề án 112 đã đào tạo hơn 2.500 kỹ sư tin học (và tương đương) để làm nòng cốt tại đơn vị hành chính cơ sở nhằm tiếp nhận và triển khai các hệ thống thông tin điện tử của Ðề án 112. Tuy nhiên, nguồn nhân lực công nghệ thông tin vẫn chưa đáp ứng yêu cầu triển khai hệ thống thông tin điện tử tại các bộ, tỉnh vì lý do: không tuyển dụng được cán bộ kỹ thuật tin học, do đơn vị (huyện, sở) không ưu tiên biên chế cho công tác tin học; địa phương chưa có chính sách thu hút nguồn nhân lực tin học (nhất là kỹ sư tin học có trình độ khá) lương thấp; một số địa phương (miền núi, vùng sâu, vùng xa) không thể tuyển được cán bộ tin học; không có cán bộ chuyên trách về tin học, năng lực tiếp thụ triển khai, chuyển giao công nghệ chậm. Một số đơn vị điều cán bộ CNTT đã được đào tạo theo chương trình của Ðề án 112 đi làm việc khác, làm cho tình trạng thiếu cán bộ lại càng thiếu hơn.

Về công tác tổ chức, Ban điều hành Ðề án 112 đã ký hợp đồng tổ chức triển khai với văn phòng UBND các tỉnh, thành phố với tư cách là chủ đầu tư và với tư cách bên B của hợp đồng kinh tế. Ban Ðiều hành Ðề án 112 Chính phủ có công văn 203/CV - BÐH 112 hướng dẫn triển khai công việc và sử dụng kinh phí khá chi tiết. Tuy nhiên, văn phòng UBND các tỉnh, thành phố tổ chức triển khai còn gặp nhiều lúng túng do chưa rõ cơ chế chi tiêu quyết toán; không biết sử dụng kinh phí để tổ chức lực lượng cập nhật thông tin, dữ liệu; các đơn vị cơ sở chưa đưa chính đội ngũ cán bộ chuyên viên vào công việc, vận hành và làm việc trên mạng tin học; chưa coi trọng công tác tuyên truyền phổ biến nâng cao nhận thức cho toàn thể cán bộ, chuyên viên đơn vị về hiệu quả và lợi ích của hệ thống thông tin điện tử và cài đặt tại đơn vị; chưa yêu cầu cụ thể (hoặc chưa phối hợp) tốt với đơn vị triển khai cài đặt phần mềm.

Từ thực trạng nói trên, để đẩy nhanh việc xây dựng hệ thống thông tin điện tử các cấp cơ sở chúng tôi kiến nghị các cấp có thẩm quyền cần thực hiện tốt các giải pháp sau: nâng cao nhận thức về ứng dụng triển khai tin học hóa tại đơn vị, phải đưa vào sử dụng, vận hành và coi đây là công cụ quản lý điều hành hữu hiệu của đơn vị. Tránh coi đây là nhiệm vụ buộc phải làm do trung ương, tỉnh đưa xuống. Nâng cao nhận thức và tuyên truyền, giới thiệu về hệ thống thông tin điện tử đã cài đặt tại đơn vị. Ðưa phạm vi hiểu biết và sử dụng hệ thống thông tin điện tử đến tất cả cán bộ, công chức hành chính của đơn vị. Tăng cường lực lượng cập nhật văn bản, số liệu. Bố trí tối thiểu ba cán bộ văn thư ở đơn vị cấp huyện (một số huyện đã tăng cường nhân lực từ bộ phận lưu trữ sang). Sử dụng nguồn kinh phí do Ban Ðiều hành Ðề án 112 cấp (theo hình thức hợp đồng), vận dụng Quyết định 112/QÐ-BTC của Bộ Tài chính để giải ngân và tổ chức công việc. Ban hành các văn bản pháp lý để đưa hệ thống thông tin điện tử vào hoạt động, từng bước thay thế các giấy tờ, văn bản hành chính. Ban Ðiều hành Ðề án 112 Chính phủ và Ban Ðiều hành Ðề án 112 các tỉnh tăng cường kiểm tra hướng dẫn và tháo gỡ các khó khăn trong quá trình triển khai hệ thống thông tin điện tử của các tỉnh.