“Đời tôi không còn gì nữa. Nếu cán bộ không cho tôi chết, tôi, tôi sẽ… diệt cán bộ!” - đó là lời uy hiếp của phạm nhân tên Bão, thụ án tại trại giam Xuân Lộc, Đồng Nai (còn gọi là trại Z30A), thuộc Cục Quản lý trại giam và các cơ sở giáo dục, giáo dưỡng (V26) Bộ Công an, khi biết mình có HIV. Vừa nói vậy, Bão vừa rượt đuổi người cán bộ y tế vòng quanh bệnh xá, tay lăm lăm cầm vật cứng rạch bụng mình, định cho anh… tí huyết. Trước tình huống đó, người cán bộ y tế của trại giam bất ngờ đứng lại, giải thích với Bão, nếu điều trị đúng cách, thời gian sống sẽ kéo dài… Hiểu ra, Bão cúi mặt, để yên cho anh tới chăm sóc, khâu vá vết thương.

Y sĩ Trường đang khám bệnh cho phạm nhân.

Người cán bộ y tế đó là Trung tá Bùi Quang Trường (48 tuổi), y sĩ, công tác tại bệnh xá phân trại 1 của Z30A suốt 29 năm qua.

Y sĩ Trường cho biết, bệnh xá của phân trại 1 có 24 giường nhưng lúc nào cũng thường trực khoảng 150 bệnh nhân, đa số là nhiễm HIV, lao phổi (chiếm ½ số bệnh nhân). Ngoài ra, mỗi sáng có cả trăm phạm nhân đến khám bệnh. Trong khi đó, cả phân trại chỉ có… 1 bác sĩ, 5 y sĩ, 3 kỹ thuật viên; đa phần lại đi học nâng cao nên anh em cứ phải “bơi” ra mà làm.

Trước tình trạng bệnh nhân thì đông, cán bộ y tế lại quá mỏng, được sự hỗ trợ của Đảng ủy, Ban giám thị, năm 2006, y sĩ Trường và một số anh em khác đã thành lập Tổ phòng chống lao.

Y sĩ Trường hồ hởi: “Trước kia, anh em phải mang đờm đi tới Trung tâm y tế dự phòng huyện Xuân Lộc nhờ xét nghiệm. Đợi 3 ngày sau, anh em lại tới lấy kết quả. Cả đi cả về mấy chục km gồm cả đường rừng. Bây giờ, có Tổ phòng chống lao, thấy phạm nhân nào có dấu hiệu mắc lao, anh em liền tổ chức xét nghiệm để phạm nhân được chăm sóc, chữa trị kịp thời và hưởng các lợi ích khác”.

Với bệnh HIV, Trường và anh em cán bộ y tế phải mang mẫu máu tới Trung tâm y tế dự phòng tỉnh Đồng Nai (cả đi và về khoảng 160 km) nhờ xét nghiệm. Tuy xa nhưng tất cả các phạm nhân có biểu hiện mắc HIV hoặc có tiền sử sử dụng chất ma túy, đều được Trường và đồng nghiệp tổ vận động, tổ chức lấy mẫu mang đi xét nghiệm HIV.

Trại giam là một môi trường phức tạp, đòi hỏi cán bộ y tế phải khôn khéo, hiểu tâm lý, hoàn cảnh của phạm nhân và đặc biệt, phải chữa bệnh bằng cái tâm của mình. Y sĩ Trường là một người như thế. 

ĐƯỜNG LOAN