Hơn 22 giờ, chị Nguyễn Thị Huệ, điều phối viên các chương trình phòng chống HIV/AIDS của Trung tâm Công tác xã hội (LĐLĐ TPHCM), vẫn còn theo dõi sát 3 tuyên truyền viên tư vấn tỉ mỉ từng cách thức phòng chống HIV/AIDS cho các công nhân (CN) xây dựng tại công trường trên đường Phan Xích Long, quận Phú Nhuận. Không chỉ nơi đây, hiện hàng trăm tuyên truyền viên khác của trung tâm cũng đang làm công việc tương tự hàng chục công trường trên địa bàn TPHCM. Chị Huệ cho biết, họ là những CN tại công trường, đã tình nguyện làm công tác tuyên truyền và được tập huấn qua các lớp tuyên truyền do trung tâm tổ chức. Sau một ngày làm việc vất vả, họ lại lao vào việc tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS cho người khác như cho chính bản thân mình.

Đêm của những tuyên truyền viên

Tối 1-12, hàng ngàn CN Khu Chế xuất Linh Trung vẫn còn tụ tập trước một sân khấu nhỏ dựng ngay trục đường chính của khu chế xuất. Trên sân khấu là một nữ CN đang thuyết trình về những kiến thức phòng chống AIDS. Vừa nói, cô vừa bẽn lẽn đỏ mặt vì phải thao tác cách sử dụng bao cao su. Còn bên dưới, các bạn bè đồng trang lứa cùng cười rộ. Thế nhưng chỉ hơn một giờ sau, khi các giáo dục viên đồng đẳng tuyên truyền cách phòng tránh AIDS và kinh nghiệm quan hệ tình dục an toàn thì dần dần khán giả không còn ồn ào và rất nhiều bạn trẻ đến thổ lộ tâm sự, học hỏi và xin những tờ bướm tuyên truyền. Đây chỉ là một buổi thi kiến thức về AIDS để tuyên truyền của Trung tâm Công tác xã hội và Công đoàn các khu chế xuất-khu công nghiệp tổ chức. Một nữ CN Công ty Freetrend cho biết: “Trước giờ cứ nghĩ chơi bời, ma túy mới bị AIDS, chứ đâu biết bệnh này dễ lây lan như vậy. Không được hướng dẫn, tụi em chẳng biết phải đề phòng ra sao”.

Ngoài các chương trình định kỳ như trên, hằng tuần, cứ đêm đến, các tuyên truyền viên còn phải lặn lội xuống các bến xe, bến tàu để tuyên truyền. Lúc đầu nhiều người cứ né tránh, dè bỉu, nhưng khi đã nghe rồi mới hoảng sợ là mình không hề có kiến thức phòng chống bệnh. Thế rồi những lần sau, họ cứ thủ thỉ hỏi chuyện và nhờ hướng dẫn cách khám chữa bệnh vì trước đó trót “lỡ dại”... Ngoài những khu vực trên, đến nay đội ngũ tuyên truyền viên đã mở rộng chương trình đến 29 công trường xây dựng trên địa bàn TP. Trên 150 CN xây dựng đã tình nguyện tham gia tập huấn và trở thành những tuyên truyền viên tích cực ngay địa bàn làm việc của mình. Hầu hết những buổi tuyên truyền đều phải làm vào ban đêm để không ảnh hưởng đến thời giờ sản xuất của doanh nghiệp. Nguyễn Thanh Tùng, một tuyên truyền viên ở Công ty Xây dựng Phú Nhuận, tâm sự: “Tuyên truyền cho những người cùng làm việc thì tương đối hiệu quả. Ngoài giờ làm việc: giải lao, cuối ngày... hễ rảnh là tụi em tuyên truyền nên dần dần anh em rất có ý thức thực hiện”. Còn tại khu vực bến phà Thủ Thiêm, hầu hết những phụ nữ bán dâm cho các thủy thủ tàu neo đậu ở cảng tập trung nơi đây lúc đầu rất ghét các tuyên truyền viên. Nhưng sau nhiều lần tiếp xúc, họ đã có ý thức trong việc đề phòng AIDS cho bản thân. Hiện nay chính họ chủ động nhắc nhở nhau đề phòng và trở thành những người tuyên truyền khá hiệu quả trong giới.

Đã có hơn 72.000 người nhiễm HIV

Ông Dương Xuân Định, giám đốc trung tâm, nói: “Sau khi tuyên truyền, chúng tôi cho tập huấn, đào tạo đội ngũ giáo dục viên đồng đẳng tại chỗ. Qua tuyên truyền, đội ngũ này sẽ giới thiệu những người tình nguyện để tiếp tục được đào tạo, nhân rộng nên công tác tuyên truyền sẽ được duy trì và lan tỏa xuống cơ sở”. Tính đến nay, đã có hàng ngàn giáo dục viên đồng đẳng được trung tâm đào tạo. Trong số này, có người đã không còn làm việc cho trung tâm, nhưng ở những nơi làm việc mới họ lại phát huy được những kỹ năng, kinh nghiệm đã được học. Từ năm 2000 đến nay, trung tâm đã thực hiện 5 dự án tuyên tuyền về HIV/AIDS cho trên 200.000 lao động. Và hiện nay, trung tâm đang thực hiện dự án giáo dục sinh sản và phòng chống AIDS cho tất cả các nhà thầu phụ của tập đoàn Nike tại TPHCM và Đồng Nai. Bên cạnh đó, trung tâm đã huấn luyện công tác tuyên truyền phòng chống AIDS cho trên 1.300 lượt cán bộ Công đoàn cơ sở. Thông qua hệ thống Công đoàn, đã tuyên truyền cho hơn 63.000 người lao động.

Tuy nhiên, với hiểm họa HIV/AIDS như hiện nay thì con số trên vẫn là quá hạn chế. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để người dân hiểu một cách tường tận về kiến thức phòng chống AIDS. Hiện nay, cả nước đã phát hiện 72.224 người nhiễm HIV, trong đó TPHCM là 16.000 người. Thực tế, con số người nhiễm HIV được ước tính trên cả nước là khoảng 200.000 người, trong đó TPHCM khoảng 80.000 người.