Bật đèn xanh cho... hối lộ!
Bích Liên

Mới đây, lãnh đạo Bộ GTVT đã "ngã ngửa" khi nhận được báo cáo có nội dung khá khác thường của một ban quản lý dự án trực thuộc. Ban này đã cảnh báo một nội dung của Quy chế tư vấn giám sát xây dựng công trình trong ngành GTVT số 1562 ngày 29.6.1999, do Thứ trưởng Bộ GTVT khi đó là ông Phạm Quang Tuyến ký, dường như đã bật đèn xanh cho nhà thầu "hối lộ" tư vấn giám sát (TVGS)!

Thông lệ trong các dự án xây dựng cơ bản, TVGS là tai mắt của chủ đầu tư, bảo vệ quyền lợi cho chủ đầu tư, đảm bảo cho công trình đạt chất lượng. TVGS cũng là người mà các nhà thầu luôn muốn tranh thủ và trong một số dự án, TVGS đã bị nhà thầu mua chuộc để qua mặt chủ đầu tư. Chính vì để TVGS không bị mua chuộc nên trong các dự án nước ngoài, khi lập dự toán, tư vấn thường tính toán rất chi li cụ thể đến cả chi phí đi lại, ăn ở hết sức đầy đủ cho TVGS. Mục đích là để TVGS không bị nhà thầu mua chuộc, độc lập hoàn toàn với nhà thầu, giữ được tiếng nói khách quan công bằng, bảo đảm công trình đạt chất lượng.

Thế nhưng, điều 14, Quy chế 1562 lại quy định: "... Đối với dự án trong nước, do chế độ đãi ngộ TVGS còn chưa hợp lý, nhà thầu phải đảm bảo các điều kiện các phương tiện cơ giới đi lại, ở làm việc tại hiện trường cho TVGS. Các chi phí này nhà thầu tự cân đối trong giá bỏ thầu".

Quy định như vậy khác nào đẩy TVGS lệ thuộc vào nhà thầu. Mặt khác, giá bỏ thầu đã được xây dựng trên các quy định của Nhà nước, nhà thầu thường bỏ giá thấp hơn mới trúng thầu thì còn lấy đâu ra những chi phí trên nếu không rút từ chất lượng công trình(?!). Trong khi TVGS - thước đo chất lượng công trình - lại lệ thuộc vào nhà thầu từ miếng cơm, phương tiện đi lại thì cũng khó lòng giữ được công tâm!

Điều đáng sợ là quy chế này đã tồn tại 7 năm trời cho đến tháng 4.2006 mới được phát hiện và Bộ trưởng Bộ GTVT đã quyết định huỷ bỏ. Không biết bao nhiêu nhà thầu đã thực hiện theo quy chế này và bao nhiêu TVGS công trình đã bị "mua chuộc" và liệu chất lượng những công trình đó sẽ ra sao?