Trong số 63.000 doanh nghiệp tại 30 tỉnh thành phía Bắc gần 50% có mức vốn dưới 1 tỷ đồng. Hơn một nửa các ông bà chủ doanh nghiệp có trình độ học vấn từ trung cấp trở xuống.

Doanh nghiệp mong được tiếp cận với nguồn tài chính Nhà nước. Ảnh: A.T.

Đó là kết quả đáng chú ý của cuộc điều tra thực trạng doanh nghiệp nhỏ và vừa do Cục Phát triển doanh nghiệp Bộ Kế hoạch Đầu tư công bố. Do quy mô sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam nhỏ bé, các chuyên gia nhận định khả năng cạnh tranh rất kém. Các chủ doanh nghiệp ngay những người có trình độ học vấn từ cao đẳng và đại học trở lên cũng ít được đào tạo về kiến thức kinh tế và quản trị doanh nghiệp. Điều này có ảnh hưởng lớn đến việc lập chiến lược phát triển, định hướng kinh doanh và quản lý của các doanh nghiệp Việt Nam.

Về trình độ sử dụng công nghệ, chỉ có khoảng 8% số doanh nghiệp đạt trình độ công nghệ tiên tiến, phần lớn là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Doanh nghiệp trong nước đang sử dụng công nghệ cũ, lạc hậu và khả năng cạnh tranh về công nghệ rất thấp. Thế nhưng, chỉ 5,65% doanh nghiệp được hỏi có nhu cầu đào tạo trong lĩnh vực này. Số doanh nghiệp có sử dụng máy vi tính lên đến hơn 60% nhưng chỉ có 2,16% có website.

Theo đánh giá của các doanh nghiệp, khó khăn chủ yếu của họ là về tài chính, thị trường và mặt bằng sản xuất. Do vậy, họ chỉ quan tâm đến vấn đề đào tạo tài chính, kế toán, quản trị doanh nghiệp, và thường không coi trọng đào tạo quản lý kỹ thuật, quản lý chất lượng sản phẩm.

Một sự khác biệt cơ bản nữa là trong khi doanh nghiệp trên thế giới quan tâm tới thông tin công nghệ và tiến bộ kỹ thuật, thị trường cung cấp và tiêu thụ thì doanh nghiệp VN lại chủ yếu quan tâm đến các thông tin về cơ chế, chính sách, ít chú trọng đến các thông tin phục vụ sản xuất và nâng cao khả năng cạnh tranh của mình trên thị trường.

Đề cập đến khả năng tiếp cận nguồn vốn Nhà nước, chỉ có 32,38% số doanh nghiệp cho biết có khả năng, mà số này chủ yếu rơi vào khu vực Nhà nước và cổ phần hoá, 35,24% số doanh nghiệp khó tiếp cận và 32,38% số doanh nghiệp không tiếp cận được. Tham gia các chương trình xúc tiến thương mại của Nhà nước cũng rất khó khăn. Chỉ có 5,2% số doanh nghiệp đã được tham gia, 23,12% số doanh nghiệp khó được tham gia và 71,67% số doanh nghiệp không được tham gia.

Từ thực tế này, các chuyên gia Bộ Kế hoạch Đầu tư khuyến nghị cần đẩy nhanh việc thành lập các quỹ bảo lãnh tín dụng, đồng thời sớm có Chương trình xúc tiến xuất khẩu dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Phong Lan