Các liên doanh, công ty VN có xu hướng nội địa hóa bộ máy quản lý, bên cạnh đó năm Bính Tuất được coi là thiên thời cho việc mở rộng kinh doanh. Đó là những nhân tố khiến thị trường nhân lực VN nóng hơn bao giờ hết.

Lao động tay nghề cao đắt giá. Ảnh: A.T.

Theo nhận định của các công ty "săn đầu người", các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao gồm tài chính ngân hàng, công nghệ thông tin, tiếp thị quảng cáo, tư vấn luật và chuyên gia kỹ thuật tay nghề cao. Cầu ngày càng lớn tương ứng với xu thế hội nhập mở rộng kinh doanh song số ứng viên người Việt có khả năng đáp ứng các yêu cầu lại chỉ tăng nhỏ giọt khiến cho cán cân ngày càng lệch.

Chính vì tìm kiếm khó nên nhiều doanh nghiệp buộc phải tìm đến các công ty tư vấn cung ứng nhân sự thay vì tự đăng tin tuyển dụng như trước đây. Theo thống kê của VietnamWorks, hiện công ty này có tới 300 khách hàng chỉ tìm hồ sơ ứng viên chứ không đăng tuyển người trên các phương tiện thông tin đại chúng như truyền thống.

Cuộc chiến giành người tài

Hiện tại mức lương trả cho người nước ngoài cao gấp rưỡi hoặc gấp đôi so với người Việt, chưa kể phụ cấp đi lại nơi ở. Vì thế, nội địa hóa bộ máy quản lý để giảm chi phí là một trong những mục tiêu nhiều liên doanh dự kiến thực hiện trong năm 2006. Tuy nhiên nhân tài luôn hiếm, nhất là những người vững về chuyên môn lại có khả năng giao tiếp trôi chảy bằng tiếng Anh và kinh nghiệm trong quản lý, vì thế nhiều cuộc chiến ngầm đã xảy ra.

Quản đốc phân xưởng của một nhà máy chế tạo thiết bị điện tại Hà Nội sau 20 năm gắn bó với cơ quan đã quyết định dứt áo ra đi đến với một nhà máy ôtô từ đầu năm 2006. Lý do, mức lương ông nhận được cao gấp đôi so với nơi làm việc cũ chưa kể các khoản thưởng và phúc lợi xã hội khác. "Mất hơn 5 triệu đồng để chuyển bảo hiểm xã hội, cơ quan cũ cũng chẳng mặn mà giữ vì mình đi có tay khác lên ngay", ông tâm sự.

Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, nhiều lãnh đạo các doanh nghiệp cổ phần, tư nhân đều có bề dày kinh nghiệm làm việc tại các ngân hàng thương mại quốc doanh hay công ty nhà nước như VIB Bank, Techcombank... Ngoài kinh nghiệm quản lý, mối quan hệ rộng là một trong nhiều lý do các ứng viên sáng giá luôn được nhòm ngó. Trường hợp trưởng phòng tiếp thị công ty cổ phần đồ hộp Hạ Long ra đi đem theo bao mối quan hệ khách hàng là một ví dụ.

Ngay những nghề ít tính cạnh tranh hơn như nghề báo, những cây bút sắc sảo cũng có khá nhiều lời mời chào. "Tòa soạn không thể đầu tư vào công tác đào tạo, đành chọn giải pháp rút người của báo khác về làm việc", thư ký một tòa soạn cho biết.

Theo các chuyên gia tuyển dụng của Price Waterhouse Cooper, trong máy tính của họ luôn có hồ sơ của ít nhất 200 nhân lực cao cấp. Không phải chờ đến khi họ chán việc mà trái lại ngay cả lúc các ứng viên toàn tâm toàn ý cho công ty họ vẫn thường xuyên được liên lạc một cách khéo léo với nhiều lời đề nghị hấp dẫn. Khá nhiều vụ môi giới thành công nhờ kỹ năng cổ điển này.

Đào tạo nhân lực cao cấp được mùa

Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO), nhu cầu sử dụng lao động có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cao sẽ tăng rất mạnh là lý do các chương trình đào tạo liên kết với nước ngoài mở thêm hàng loạt lớp mới. Giám đốc Trung tâm Pháp - Việt đào tạo về quản lý, giáo sư Anne Marie Schlosser, cho biết, năm nay trung tâm đào tạo thêm các chuyên gia về marketing, trước đó họ chú trọng tới nhân lực trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Đối tượng tuyển sinh là những người đã tốt nghiệp đại học và có kinh nghiệm làm việc tại doanh nghiệp, các chuyên gia trẻ chưa có bằng đại học nhưng nắm giữ những trọng trách về tài chính, tiếp thị tại các công ty.

Số học viên tham dự các lớp cao học tại Khoa quản trị kinh doanh, Đại học quốc gia Hà Nội cũng tăng rất cao so với các năm trước dù học phí gấp 2-3 lần so với chương trình tương tự của các trường nội. Lớp MBA cao cấp của khoa cũng thu hút khá đông nhà quản lý doanh nghiệp hàng đầu của VN.

Theo giáo sư Trương Gia Bình, Trưởng Khoa quản trị kinh doanh, chương trình đào tạo gắn sát với thực tế, do nhiều doanh nhân tham gia giảng dạy, kỹ năng đàm phán trình bày vấn đề bằng tiếng Anh được rèn luyện thường xuyên, ngoài ra sinh viên thường xuyên có thời gian thực tập tham gia dự án tại doanh nghiệp khiến họ có thể bắt tay vào công việc ngay sau khi ra trường.

Ông Bình nhận xét thêm trong bối cảnh nhân lực cấp cao ngày càng thiếu, các chương trình đào tạo bài bản có chất lượng sẽ hấp dẫn không chỉ giới trẻ mà cả những nhân lực có kinh nghiệm của VN. Giáo dục hiện trở thành một ngành kinh doanh nhiều tiềm năng tại VN.

Phong Lan