Sáng 3/5/2003, kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XI đã khai mạc trọng thể tại Hội trường Ba Đình (Hà Nội). Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Trần Đức Lương, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An đã dự phiên khai mạc.

Trước giờ khai mạc, các đại biểu Quốc hội đã đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Sau phần nghi lễ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An đã đọc lời khai mạc kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XI, nêu rõ: Kỳ họp thứ 3 của Quốc hội khóa XI diễn ra trong bối cảnh nhân dân cả nước tưng bừng kỷ niệm 28 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày Quốc tế Lao động 1/5, ra sức thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 49 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2003) và kỷ niệm 113 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2003). Các ngành, các cấp, các địa phương trong cả nước đang tập trung triển khai thực hiện các nghị quyết của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, về công tác dân tộc, công tác tôn giáo trong tình hình mới, về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An cũng đề cập tình hình chính trị, kinh tế thế giới tiếp tục có nhiều biến động phức tạp: cuộc chiến tranh Iraq do liên quân Anh-Mỹ tiến hành đã ảnh hưởng đến chính trị, kinh tế toàn cầu. Trong nước, Việt Nam cũng đang phải đương đầu với một số khó khăn thách thức như: hạn hán đang xảy ra nghiêm trọng ở miền Trung, Tây Nguyên; nguy cơ cháy rừng lan rộng trong khi việc khắc phục còn nhiều khó khăn, dịch bệnh SARS tuy đã khống chế thành công những cũng không thể xem thường… những diễn biến này ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, nhìn lại những tháng cuối năm 2002 và quý I năm 2003, nền kinh tế Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng khá. Tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước quý I vừa qua đạt khoảng 6,9%, cao hơn cùng kỳ năm 2002 là 0,4%. Nhiều chỉ tiêu kế hoạch đạt mức cao; các lĩnh vực khoa học, công nghệ, y ế, giáo dục, văn hóa xã hội đều có những tiến bộ, nhất là trong giải quyết việc làm, cứu trợ xã hội, chuẩn bị cho SEA Games 22, lập lại trật tự an toàn giai thông, quốc phòng an ninh được giữ vững, quan hệ đối ngoại tiếp tục được mở rộng.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An nhấn mạnh: Nhiệm vụ đặt ra đối với Quốc hội tại kỳ họp này là thảo luận, đánh giá đúng những kết quả đạt được để phát huy, phân tích sâu sắc những yếu kém, tồn tại thời gian qua, dự báo về tình huống mới phát sinh trong thời gian tới đối với các lĩnh vực xuất nhập khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, các ngành sản xuất và dịch vụ… trên cơ sở đó, đề ra và tập trung thực hiện những giải pháp chủ yếu trong chỉ đạo triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2003. Kỳ họp này cũng là kỳ họp đầu tiên Quốc hội sẽ xem xét, thông qua và cho ý kiến về các dự án luật theo quy trình mới được quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trách nhiệm của mỗi vị đại biểu Quốc hội trong quá trình tham gia đóng góp ý kiến vào các dự án luật, các báo cáo có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc tiếp tục đổi mới hoạt động lập pháp của Quốc hội.

Trong diễn văn khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An nhấn mạnh: Tại kỳ họp này, Quốc hội tập trung vào nhiệm vụ lập pháp với việc thông qua 8 dự án luật: Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, Luật Thống kê, Luật Kế toán, Luật Biên giới quốc gia, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đồng thời, Quốc hội cũng sẽ cho ý kiến về 9 dự án luật khác. Quốc hội cũng sẽ xem xét các báo cáo về việc thực hiện nhiệm vụ và ngân sách Nhà nước, báo cáo công tác của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, báo cáo của Toà an Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, báo cáo về tình hình giải quyết kiến nghị của cử tri và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, báo cáo về việc chuẩn bị xây dựng Nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình (mới) và một số báo cáo riêng về các lĩnh vực bức xúc mà cử tri quan tâm.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An trong diễn văn khai mạc cũng trân trọng đề nghị các vị đại biểu Quốc hội nêu cao tinh thần trách nhiệm trước nhân dân, tập trung trí tuệ, phát huy dân chủ, thẳng thắn đóng góp nhiều ý kiến xây dựng, thiết thực.

Tiếp đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trình bày bản báo cáo của Chính phủ với tiêu đề “Phát huy mọi nguồn lực, phấn đấu vượt qua khó khăn, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2003”. Bản báo cáo đã nêu những đánh giá bổ sung về tình hình kinh tế, xã hội năm 2002 và kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2003 qua 4 tháng đầu năm. Nét nổi bật trong tình hình kinh tế những tháng qua là kim ngạch xuất khẩu 4 tháng đạt mức tăng 39,5% so với cùng kỳ năm trước, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ yếu tăng khá cao. Nhiều hoạt động xã hội có chuyển biến tích cực. Báo cáo do Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày cũng đã nêu cụ thể những vấn đề cần tập trung chỉ đạo trong từng lĩnh vực để thực hiện thắng lợi kế hoạch cả năm 2003.

Quốc hội cũng đã nghe ông Nguyễn Đức Kiên, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội đọc "Báo cáo thẩm tra về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ và ngân sách Nhà nước năm 2002, việc triển khai thực hiện nhiệm vụ và ngân sách Nhà nước năm 2003"; bà Nguyễn Thị Hoài Thu, Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đọc Thuyết trình về một số vấn đề xã hội cấp bách, trong đó nêu rõ: tệ nạn ma tuý, mại dâm vẫn gia tăng, hoạt động biến tướng, trá hình dưới nhiều hình thức tinh vi; nguy cơ HIV/AIDS đang có nguy cơ bùng phát, nhưng việc quản lý, chăm sóc và điều trị cho người bệnh HIV/AIDS còn nan giải; nguồn lực trong công tác phòng chống tệ nạn xã hội, HIV/AIDS còn thiếu và chưa hiệu quả, việc xã hội hóa những hoạt động này còn hạn chế; bộ máy phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn xã hội chưa đủ mạnh, thiếu thống nhất; một số quy định pháp luật chưa được thực hiện nghiêm túc, một số văn bản pháp luật có liên quan cũng cần sửa đổi cho phù hợp. Uỷ ban về các vấn đề xã hội đã đề xuất với Quốc hội, Chính phủ và các địa phương một số giải pháp để tăng cường công tác phòng chống tệ nạn xã hội, HIV/AIDS.

Tiếp đó, Quốc hội đã nghe Báo cáo về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kế toán do Uỷ viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội, ông Nguyễn Đức Kiên trình bày, và nghe bà Dương Thu Hương, Uỷ viên Đoàn thư ký kỳ họp đọc dự thảo Luật Kế toán.

Ngày Chủ nhật 4/5/2003, Quốc hội nghỉ làm việc. Ngày 5/5/2003, Quốc hội sẽ tiếp tục nghe đọc báo cáo, dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và thảo luận ở Hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ và ngân sách Nhà nước năm 2002; việc triển khai thực hiện nhiệm vụ và ngân sách năm 2003./.

P.V