Các bệnh ngoài da có các triệu chứng chủ yếu như ngứa, đau, nóng rát, tê bì, ban chảy, chảy nước vàng, nốt phỏng ở da. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh khác nhau như: nhiễm khuẩn, nhiễm nấm, dị ứng, suy giảm chức năng gan, rối loạn tuần hoàn nuôi dưỡng da, ứ huyết ở da... Xin giới thiệu một số bài thuốc chữa một số bệnh ngoài da thường gặp.

Bài 1: Đơn tướng quân, đơn đỏ, đơn gối hạc, cải rừng tía, bồ công anh, bọ mẩy, xuyên tâm liên, mỗi vị 30-40g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 2: Huyền sâm, huyết giác, tô mộc, hoàng đằng, vỏ núc nác, vỏ bàng, lá chàm, kim ngân hoa, mỗi vị 20-30g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 3: Đại hoàng, mài với giấm và bôi (hoặc dùng bột đại hoàng gói vải thưa, nhúng vào giấm mà xoa).

Bài 1: Sài đất, bồ công anh, kim ngân hoa, thổ phục linh, vỏ núc nác, mạch môn, huyền sâm, hà thủ ô, mỗi vị 20-30g, hoàng đằng 10g, sắc uống. Nếu nhọt bọc không vỡ mủ thì thêm gai bồ kết 15g. Nếu không khô mủ thì thêm ý dĩ sao 20g, thiên hoa phấn 10g, bạch chỉ 5g.

Bài 2: Lá chìa vôi, lá hoa vòi voi, tỏi, giã đắp khi mụn nhọt đang mưng mủ.

Bài 3: Lá mỏ quạ, lá táo chua, lá thanh táo, giã đắp khi mụn nhọt đã vỡ mủ.

Bài 4: Củ nghệ tươi giã vắt lấy nước bôi để kích thích tái tạo mô làm vết thương chóng liền miệng.

Bài 1: Bài thuốc dùng chung cho các thể lở ngứa: Huyền sâm hay sinh địa 20g; hà thủ ô, thổ phục linh, mạch môn, kim ngân hoa, vỏ núc nác, hoàng đằng, mỗi vị 12g, hoặc thêm liên kiều, ngưu bàng, thiên hoa phấn, cam thảo dây (hay sài đất), mỗi vị 10g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 2: Trị lở ngứa mạn tính: Ké đầu ngựa nấu cao đặc uống mỗi ngày 10g và bôi ngoài.

Bài 3: Trị ngứa ở chỗ ẩm ướt, ở bẹn, háng, âm nang, quanh hậu môn thì không nên gãi, nên đắp nước nóng già cho đỡ ngứa, đắp nhiều lần trong ngày. Hoặc dùng kinh giới hay lá cây bông ổi nấu nước ngâm rửa lúc còn nóng.

Bài 4: Trị ngứa khô từng đám hay ngứa khắp mình, có khi thành cơn ngứa nóng bừng thì nên tắm nước pha muối. Hoặc giã lá chàm hay lá thuốc bỏng, hay xuyên tâm liên, chế nước nguội vào, vắt lấy nước cốt uống và lấy bã xoa chỗ ngứa. Hoặc nhai vừng sống xoa xát.

Bài 1: Chữa viêm da thần kinh (lúc đầu da đỏ, ngứa từng đám ở sau cổ, khuỷu tay, khoeo chân, bắp chân hay mông, sau lâu ngày da trở nên cứng dần, sù sì, hoặc da sần, có nếp nhăn. Ban đầu đắp nước nóng nhiều lần, sau đó dùng cây dầu giun, hoặc lá và rễ cây chút chít tươi xoa xát. Hoặc bôi đại hoàng mài với rượu (hoặc bọc bột đại hoàng trong vải thưa, nhúng vào rượu mà xoa). Nếu diện ngứa rộng thì sắc hoàng đằng dội hay bôi xoa.

Bài 2: Viêm da do tiếp xúc các chất gây dị ứng như sơn sống, nhựa thông, sâu róm, dầu ba đậu, bạch chỉ, nổi mẩn đỏ sưng ngứa lan rộng thì xoa xát với lá khế hay quả khế, chua me đất, hay quả chanh cắt đôi nhúng với nước vôi trong, hay rau giền. Hoặc nấu lá đại bì, hoặc lá bồ cu vẽ lấy nước tắm rửa.

Bài 3: Viêm da do tiếp xúc với nước bị ô nhiễm ở ao tù, cống rãnh sinh ngứa thì rửa nhiều lần với nước bồ kết, bồ hòn rồi xát với lá trầu không, hay hương nhu, kinh giới. Hoặc dùng lá cây nhội nấu lấy nước tắm rửa và lấy bã xát. Khi bị nước ăn chân thì rửa bằng nước phèn rồi xát lá dầu giun hoặc nấu hoa chổi xuể ngâm rượu.

Bài 1: Khi bị mày đay, dị ứng do ăn thức ăn tanh, lạnh như cua, cá, tôm, sò... thì dùng lá tía tô, kinh giới, hay húng dổi giã nhỏ chế nước nóng vào, vắt lấy nước cốt uống và lấy bã xoa đắp.

Bài 2: Gặp gió lạnh mà phát ngứa thì lấy mảnh vải hơ nóng, hay dùng ngải cứu khô sao nóng bọc vải xoa xát, rồi nhai vừng sống xoa. Hoặc dùng lá đơn nem và lá đại bì giã nhỏ chế nước sôi vào vắt lấy nước cốt uống, rồi lấy bã xoa xát.

Bài 3: Ở chỗ lạnh đột ngột gặp nóng sinh dị ứng nổi mẩn ngứa thì dùng sắn dây, rau sam hay thuốc bỏng, giã vắt lấy nước cốt uống rồi lấy bã xoa xát. Hoặc uống bột thạch cao và hoạt thạch với lượng bằng nhau, mỗi lần uống 8g bột hỗn hợp, ngày uống 3-4 lần. Bên ngoài tắm nước pha muối, rồi xoa bột hoạt thạch.

Bệnh thường phát triển ở kẽ ngón và kẽ móng chân, móng tay, ngứa chảy nước và lan ra. Dùng lá móng tay giã nhỏ với ít muối đắp (ban ngày có thể mở ra), làm nhiều lần thì khỏi.

Đắp củ ráy, hay lá đậu mèo giã với rượu. Đồng thời sắc thổ phục linh với vỏ núc nác, mỗi vị 40g, uống hằng ngày liên tục cho đến khi khỏi.

Không nên rửa xà phòng mà nên đắp nước nóng già nhiều lần cho đỡ ngứa. Lúc đầu có thể hái quả chuối non, cắt ra, xoa chấm mặt cắt vào; hoặc bôi mủ quả đu đủ xanh mấy lần. Hoặc dùng lá muồng trâu, hay lá và củ chút chít xoa xát. Bôi rượu ngâm rễ bạch hạc hay đại hoàng, hoặc gói bột đại hoàng trong vải thưa, tẩm rượu xát.