"Cha và hai anh trai tôi thường xuyên bị đốm màu hồng, tròn, có vẩy, nổi ở khuỷu, đầu gối, da đầu; được chẩn đoán là vảy nến, điều trị nhiều không khỏi, bệnh có xu hướng càng nặng ra. Rất mong được giải thích cặn kẽ về bệnh vẩy nến và cách điều trị".

Trả lời:

Vảy nến là một bệnh mãn tính, thường gặp với nhiều biểu hiện nhiều nhất ở da. Tổn thương có nhiều lớp vẩy màu trắng đục, dễ bong, khi cạo bong vụn ra thành từng mảnh nhỏ như cạo trên một cây nến trắng hay một vết nến nhỏ giọt khô lại trên bàn. Nguyên nhân sinh bệnh đến nay vẫn chưa rõ. Bệnh liên quan đến nhiều yếu tố như: di truyền, khí hậu, cảm xúc mạnh (stress), nhiễm khuẩn-virus, sự chuyển hóa trên da và khả năng miễn dịch của cơ thể.

Bệnh tiến triển từng cơn, tái phát thường xuyên. Việc chọn lựa điều trị dựa trên sự phối hợp tốt nhất của 3 tiêu chuẩn: Tính hiệu lực, sự vô hại của thuốc và sự thích ứng của bệnh nhân. Điều trị có thể làm sạch tổn thương, tuy nhiên không ngăn ngừa được tái phát.

Điều trị tại chỗ: Không thể thiếu, gồm giai đoạn tấn công và giai đoạn duy trì để tránh tái phát.

Sử dụng corticoide tại chỗ: Thường sử dụng dạng bôi, kết quả khỏi nhanh nhưng khi ngưng điều trị thì dễ tái phát và dùng lâu có thể xảy ra tai biến như teo da, giãn mạch… Các thuốc thường dùng như Diprosalic, Flucinar, Dermovate, Elomet, Flucort, Temproson.

Nước khoáng và ánh sáng liệu pháp: Tắm biển và tắm nước khoáng cũng đưa lại kết quả tốt.

Điều trị toàn thân: Corticoide như Kenacort, Prednisone… chích hay uống được chống chỉ định vì dễ đưa đến đỏ da toàn thân.

Hóa trị liệu toàn thân được dùng trong những ca nặng, không dùng lâu vì nguy hiểm. Thuốc Methotrexate 25mg/tuần/tiêm bắp, thuốc có hiệu quả cao, nhưng độc, cần theo dõi chặt chẽ bởi thầy thuốc chuyên khoa vì thuốc có nhiều tác dụng phụ như làm giảm bạch cầu, tiểu cầu, rối loạn tiêu hóa, nhức đầu, xạm da, rối loạn kinh nguyệt, độc cho gan.

Sinh lý và quang hóa liệu pháp: Kết hợp với uống Psoralene 2 giờ trước khi chiếu tia cực tím. Tính hiệu quả của kỹ thuật này chắc chắn nhưng phải thận trọng khi dùng lâu dài.

Bệnh nhân nên ăn uống giảm đường, mỡ, chuối, đạm, hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol như gan, thận, lòng đỏ trứng. Thay mỡ bằng dầu thực vật, tăng cường rau quả, kiêng rượu bia, thuốc lá, cà phê, gia vị mạnh, tránh thức ăn khó tiêu. Tránh căng thẳng, tránh thức khuya, sinh hoạt vui chơi giải trí lành mạnh, hạn chế tối đa stress.

BS Trần Quốc Long, Sức Khỏe & Đời Sống