Cầy vằn giống Owston.

Ít nhất 3 con cầy vằn ở rừng quốc gia Cúc Phương đã chết vì virus cúm type A H5N1. Nguồn bệnh và con đường lây nhiễm hiện nay vẫn còn là ẩn số.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Trưởng phòng Bảo tồn thiên nhiên, Cục Kiểm lâm, cho VnExpress biết, công văn số 106/CV ngày 20/7 vừa qua báo cáo tình hình dịch cúm type A H5N1 ở cầy vằn tại rừng quốc gia Cúc Phương khẳng định: 3 con cầy vằn bị chết vì virus H5N1. Nhận định này dựa vào kết quả xét nghiệm của Đại học Tổng hợp Hong Kong công bố vào ngày 19/7.

Ngay khi nhận được thông tin về tình trạng nhiễm H5N1 ở cầy vằn, Bộ Nông nghiệp đã có công văn thông báo tới các chi cục kiểm lâm, các vườn quốc gia và trung tâm cứu hộ động vật trên cả nước, và yêu cầu sớm có hình thức giám sát và bảo vệ các loài động vật quý hiếm. Tuy nhiên, diễn biến hiện nay chưa đáng báo động. Chuyên gia dịch tễ học Peter Horby thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Hà Nội nhận định cầy vằn mang virus cúm gà không làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh ở người, vì trên thực tế, con người tiếp xúc với cầy hương ít hơn nhiều so với gia cầm.

Số cầy vằn bị chết vào cuối tháng 6, thuộc giống Owston vốn đang có nguy cơ tuyệt chủng. Theo ông Đỗ Văn Lập, một cán bộ quản lý của rừng quốc gia Cúc Phương, nguyên nhân nhiễm bệnh rất khó hiểu, vì số động vật chết được nuôi nhốt cùng chuồng với 20 con khác hoàn toàn khỏe mạnh. Các chuồng lại rất sát nhau. Hơn nữa, "cầy vằn ăn thịt lợn, sâu và hoa quả, chứ không phải thịt gà... do đó 3 con cầy vằn bị chết chỉ là trường hợp cá biệt", ông Lập nhận định với Reuters.

Theo nghi ngờ ban đầu, nguồn bệnh có thể từ những nhân viên chăm sóc cầy vằn đến từ tỉnh Ninh Bình - nơi có gà vịt chết hàng loạt vì bệnh cúm. Tuy nhiên, giả định này sớm bị loại bỏ vì kết quả kiểm tra H5N1 trên số nhân viên này là âm tính. Ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện vệ sinh dịch tễ trung ương khẳng định, khả năng lây nhiễm có thể đến từ chim di cư mang mầm bệnh. Chúng bay qua hoặc đậu trên cây ở khu nuôi nhốt cầy vằn, làm rơi vãi phân hoặc dịch có virus vào nước hoặc thức ăn. Do đó, để bảo vệ gia cầm và động vật quý hiếm, cần che đậy chuồng cẩn thận, làm vệ sinh và giám sát dịch bệnh thường xuyên.

Rừng Cúc Phương đang thực hiện một dự án bảo tồn cuộc sống hoang dã, trong đó các loài động vật quý hiếm như công, trĩ, rùa nước ngọt và hươu đang được nuôi nhốt. Hiện du khách đã được khuyến cáo không tới gần khu vực nhốt cầy vằn.

Theo giới chuyên gia Trung Quốc, giống cầy hương vốn bị coi là nguồn bệnh SARS, từng gây bùng phát dịch bệnh vào năm 2003 và làm hàng trăm người thiệt mạng. Còn đối với virus cúm gà, đây không phải là lần đầu tiên nó giết hại động vật ngoại lai. Năm ngoái, giống virus này đã gieo bệnh cho đà điểu ở châu Phi, một con báo và 30 con hổ ở Thái Lan, buộc nước này phải tiêu huỷ khoảng 40 con bị nghi nhiễm khác.

Trong khi đó, H5N1 tiếp tục lan rộng ở Nga và mới đây đặt chân tới Kazakhstan. Một số chuyên gia lo ngại rằng chim di cư có thể mang virus tới châu Âu khi di chuyển tới các vùng ấm áp để trú đông sau khi làm tổ ở Siberia. Tuy nhiên, giới lãnh đạo EU tuần trước lạc quan cho rằng, nguy cơ H5N1 tấn công châu Âu trong thời gian tới là rất thấp, do đó không cần khuyến cáo các trại chăn phải nuôi nhốt gia cầm.

Mỹ Linh