Khi tập nội dưỡng công, cơ thể hoàn toàn bất động nhưng các tạng phủ kinh lạc lại vận động rất mạnh mẽ. Nó đặc biệt tốt cho người bị bệnh phổi, viêm loét dạ dày - tá tràng, bệnh mạch vành, suy nhược thần kinh, liệt dương, di tinh..

Mùa xuân khởi đầu của một năm, là thời điểm “thiên nhân tương ứng” nên cơ thể con người cũng hưng phấn cùng trời đất, toàn thân cảm giác nhẹ nhõm, tay chân linh hoạt, tinh thần phấn chấn, sức lực sung mãn, dương khí phát tiết hướng thượng và hướng ngoại, quá trình chuyển hóa thay cũ đổi mới trong nhân thể cũng dần dần vượng thịnh. Dưỡng sinh và khí công mùa xuân phải tuân thủ nguyên tắc thuận ứng tự nhiên để bảo vệ và bồi dưỡng dương khí. Nội dưỡng công là một phương pháp khí công thích hợp, lại khá đơn giản, dễ tập luyện, có hiệu quả cao.

Nội dưỡng công thuộc thể loại tĩnh công, nghĩa là khi luyện công, cơ thể hoàn toàn bất động. Tuy nhiên, tạng phủ kinh lạc lại vận động rất mạnh mẽ, cho nên tĩnh công trên thực tế là ngoại tĩnh nội động. Công pháp này được lưu truyền rộng rãi trong dân gian Trung Quốc từ rất sớm. Năm 1947, đại sư Lưu Quý Trân đã chỉnh lý, tổng kết và sau đó nó chính thức trở thành một trong những phương pháp chính của khí công.

Phương pháp luyện tập

Điều thân: Là cách thức khống chế tư thế và động tác của cơ thể. Có thể dùng cách nằm hoặc cách ngồi bằng tròn. Nếu nằm thì có thể nằm nghiêng, nằm ngửa hoặc nằm sấp, nhưng thông thường là nằm ngửa ngay ngắn trên giường, đầu hơi cúi về trước, hai mắt nhắm hờ, hai tay duỗi thẳng tự nhiên dọc theo thân mình, lòng bàn tay úp xuống, chân duỗi thẳng, hai gót khép lại, các ngón chân xòe ra tự nhiên. Nếu ngồi thì ngồi ngay ngắn trên ghế, đầu hơi cúi về trước, hai mắt nhắm hờ, ngực nhô lưng thẳng, hai vai và khuỷu tay thả lỏng, ngón tay duỗi, lòng bàn tay úp xuống đặt trên đùi, hai chân cách nhau cùng tầm với vai, gối gấp 90 độ, bàn chân bám đất.

Điều tức: Là cách thức tự giác điều khiển hơi thở với yêu cầu thở bụng (hít vào phình ra, thở ra thót vào), thở nhẹ, tĩnh, đều, dài và từ từ đạt tới mức không nghe thấy tiếng thở. Đây là nội dung chính của nội dưỡng công. Có 3 cách thở thường dùng:

Cách 1: Miệng hơi ngậm, thở bằng mũi, trước tiên hít vào thật sâu rồi ngừng thở giây lát, sau đó từ từ thở ra (hít vào - ngừng thở - thở ra), luân phiên đều đặn như vậy. Phối hợp với niệm câu từ, thông thường bắt đầu bằng công có 3 chữ (khi hít vào niệm một chữ, khi ngừng thở niệm một chữ và khi thở ra niệm nốt chữ còn lại), sau đó tăng dần lên nhưng không nên quá 9 chữ. Câu gì cũng được nhưng nên chọn những câu có nội dung khỏe mạnh như: “Tự kỷ tĩnh”, “Nội tạng động, đại não tĩnh”, “Tự kỷ tĩnh tọa”, “Tự kỷ tĩnh tọa thân thể khỏe”, “Kiên trì luyện tập cơ thể sẽ khỏe mạnh”... Câu từ niệm có tác dụng tập trung tư tưởng, dứt bỏ mọi ý nghĩ tản mạn, thông qua ám thị có thể dẫn đến những hiệu ứng sinh lý tương ứng với câu từ. Bởi vậy, cần tùy theo đặc điểm bệnh tật mà lựa chọn câu chữ, ví như người bị suy nhược thần kinh, làm việc trong điều kiện có nhiều căng thẳng tâm lý... nên chọn câu “Tự kỷ tĩnh”. Người bị bệnh lý đường tiêu hóa, ăn uống kém... nên chọn câu “Kiên trì luyện tập tỳ vị sẽ khỏe mạnh”. Cần chú ý khi hít vào thì lưỡi nâng lên chạm hàm ếch, khi thở ra thì lưỡi hạ xuống và khi ngừng thở thì lưỡi bất động.

Cách 2: Thở bằng mũi hoặc thở bằng cả mũi và miệng, trước tiên hít vào, không nín thở mà từ từ thở ra, thở ra xong mới ngừng thở (hít vào - thở ra - ngừng thở), luân phiên đều đặn như vậy. Phối hợp với niệm câu từ như cách thứ nhất. Khi hít vào lưỡi nâng lên chạm hàm ếch, khi thở ra lưỡi hạ xuống và khi ngừng thở lưỡi bất động.

Cách 3: Thở bằng mũi, trước tiên ngừng thở giây lát, sau hít vào từ từ rồi lại ngừng thở, sau đó thở ra từ từ (ngừng thở - hít vào - ngừng thở - thở ra), luân phiên đều đặn như vậy. Cách thở này khá phức tạp, đòi hỏi phải luyện tập công phu hơn.

Điều tâm: Là tự khống chế hoạt động ý thức với yêu cầu cơ bản là dứt bỏ mọi lo nghĩ, toan tính để đạt được trạng thái “nhập tịnh”. Đây là điểm quan trọng trong luyện tập khí công và cũng là trở ngại lớn nhất khi mới tập luyện. “Nhập tịnh” đạt được thông qua “ý thủ”, thay những suy nghĩ tính toán lộn xộn bằng những suy nghĩ có chọn lọc và tiến tới không suy nghĩ gì cả. Ý thủ là tập trung tư tưởng vào một huyệt vị hoặc một bộ phận nào đó trong cơ thể, mà thường dùng nhất là đan điền.

Nơi tập phải yên tĩnh, thông thoáng nhưng không bị gió lùa. Trước khi luyện tập 15-20 phút, cần dừng mọi hoạt động thể lực và trí óc căng thẳng, đi vệ sinh và cởi bớt áo ngoài. Người mới tập mỗi ngày nên luyện một lần trong 10-15 phút; người đã tập thành thạo có thể luyện 2-3 lần, mỗi lần 20-30 phút. Trong thời gian tập nên sinh hoạt điều độ, không hút thuốc lá và uống rượu, tránh mọi căng thẳng tình cảm. Sau khi tập xong, không nên vội đứng lên ngay hoặc cử động mạnh, dùng bàn tay xoa mặt, vuốt nhẹ hai mắt, sau đó từ từ trở lại hoạt động bình thường. Không nên luyện công khi quá no hoặc quá đói, khi bị cảm mạo, tiêu chảy cấp tính và quá mệt mỏi cũng nên tạm ngừng tập luyện.

Được lợi gì khi luyện nội dưỡng công?

Thông qua điều thân, điều tức và điều tâm, cơ thể sẽ được thư giãn, hô hấp điều hòa và tâm tưởng điềm tĩnh. Nội dưỡng công bồi bổ nguyên khí, phù chính khu tà, điều hòa âm dương khí huyết, thông kinh hoạt lạc và nâng cao năng lực hoạt động của các tạng phủ, từ đó mà đạt được mục đích phòng chống bệnh tật và bổ dưỡng sức khỏe.

Nội dưỡng công đặc biệt tốt cho những người mắc các bệnh lý như lao phổi, khí phế thũng, viêm loét dạ dày - tá tràng, bệnh mạch vành tim, thiếu máu do thiếu sắt, suy nhược thần kinh, loãng xương, thống kinh cơ năng, liệt dương, di tinh, hội chứng tiền mãn kinh...

Nghiên cứu hiện đại cũng đã chứng minh. khí công có tác dụng điều hòa và nâng cao năng lực hoạt động của tất cả các cơ quan trong cơ thể, phòng chống bệnh tật, phát triển trí tuệ và kích thích những tiềm năng vốn có của con người.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)