Vận động thể lực đem lại nhiều lợi ích. Ngoài việc kiểm soát tốt đường huyết và bảo vệ tích cực hệ thống tim mạch, vận động thể lực còn là giải pháp thoát ức chế về tâm lý (tăng cảm giác tự trọng, cảm giác thoải mái và chất lượng cuộc sống) cho những người mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên không phải lúc nào vận động thể lực cũng mang đến toàn lợi ích. Thực tế vận động thể lực có thể có những tác động có hại lên hệ tim-mạch (rối loạn nhịp tim do thiếu máu cơ tim, huyết áp tăng quá cao hoặc hạ quá thấp, giảm huyết áp khi thay đổi tư thế, chảy máu võng mạc mắt, tăng bài xuất chất đạm qua nước tiểu), lên hệ chuyển hóa (làm tăng thêm đường máu hoặc hạ đường máu ở người đang dùng thuốc), lên hệ cơ-xương khớp (loét bàn chân, chấn thương cơ và xương, bệnh khớp, chấn thương mắt), lên bệnh lý thận (tăng tiết chất đạm qua nước tiểu)... Những tác động có hại này sẽ được hạn chế nếu trước khi lên kế hoạch tập, người bệnh được các bác sĩ chuyên khoa khám kỹ, đánh giá đúng các nguy cơ có thể xảy ra cho tim-mạch, mắt, thận, thần kinh, chân... nhằm coi đây như một phương pháp điều trị.

Tùy theo sở thích mức độ bệnh mà người mắc tiểu đường nên chọn cho mình một vài môn thể thao yêu thích để tránh nhàm chán. Tập đều các khối cơ trong thời gian đủ dài để tạo điều kiện cho sự giảm cân. Các môn thể thao nhẹ như đi bộ, chạy, đi xe đạp, tennis, khiêu vũ... được ưu tiên lựa chọn vì ít nguy cơ sang chấn, tổn thương tim, mắt và ít biến động quá nhiều về đường máu, huyết áp. Ngược lại, các môn thể thao đòi hỏi nhiều cố gắng như cử tạ, đua xe đạp, lặn... tuy có ưu điểm cải thiện chuyển hóa mỡ tốt, song đòi hỏi bệnh nhân cần được các chuyên gia về thể dục cũng như bác sĩ chuyên khoa nội tiết tư vấn rất kỹ.

Tần suất luyện tập tùy thuộc vào cuờng độ và thời gian luyện tập. Nếu mỗi lần tập ít thời gian thì cần tập nhiều lần trong tuần để có tác dụng. Nếu tập với cường độ cao thì thời gian mỗi lần tập rút ngắn lại để tránh mệt mỏi. Đường máu được cải thiện sau luyện tập kéo dài từ 12-72 giờ. Do đó giữa các lần tập không nên cách quãng quá 72 giờ. Thông thường luyện tập rất có hiệu quả nếu người bệnh tập 5 tuần. Bệnh nhân tiêm insulin nên tập tất cả các ngày trong tuần để tránh biến động liều insulin và lượng thức ăn cần đưa vào. Bệnh nhân béo phì nên tập 6-7 lần/tuần để tạo điều kiện cho giảm cân. Cùng một lượng tiêu hao calo, tập nhiều lần với thời gian ngắn có lợi hơn tập ít lần với thời gian dài.

Tập cường độ cao làm gia tăng nguy cơ tim-mạch và chấn thương nhất là bệnh nhân tiểu đường ở lứa tuổi khá cao. Vì thế chỉ nên đặt mức tập nhẹ đến trung bình. Đặc biệt không nên áp dụng chế độ tập thể dục cường độ cao và kéo dài cho người có bệnh lý thận-đái tháo đường. Cần phải cân bằng lợi ích/nguy cơ khi chỉ định tập thể dục. Thời gian quá ngắn đạt được hiệu quả cần thiết trong khi tập nặng có thể có những nguy cơ lên hệ cơ xương và tim-mạch. Với đa số mọi người, tập 30 phút/ngày vào hầu hết các ngày trong tuần với mức tập trung bình là hợp lý nhất. Nếu tập ở mức 55-79% nhịp tim tối đa chỉ nên kéo dài trong 20-60 phút. Thời gian tập càng dài, đường máu càng giảm nhiều.

Tùy theo sự thuận tiện, nhưng bệnh nhân tiểu đường dùng thuốc hạ đường huyết không nên tập khi đang ở thời điểm thuốc có nồng độ cao trong máu vì dễ gây hạ đường máu. Tập sau ăn 5-8 giờ làm giảm đường huyết nhiều hơn tập lúc đói. Nếu bệnh nhân mới bắt đầu tập, chỉ nên tập nhẹ trong 10-15 phút 3 lần/tuần hoặc 5 ngày tuần để cho hệ tim mạch và cơ bắp thích ứng dần. Tùy vào sức khỏe từng người, sức chịu đựng thời gian tập được tăng dần lên cho đến khi đạt được mục tiêu đề ra. Mỗi buổi tập phải tăng theo quy trình tập 3 bước. Bước 1: khởi động làm ấm cơ thể, tránh cho tim phải tăng nhịp quá đột ngột, bảo vệ hệ cơ khỏi bị chấn thương. Khởi động làm ấm cơ thể nhằm đưa nhịp tim tăng lên khoảng 20 nhịp so với khi nghỉ. Bước 2: vận động tích cực, nhịp tim tăng dần lên theo mục tiêu. Bước 3: làm nguội cơ thể diễn ra 5-10 phút trước khi nghỉ hoàn toàn, nhịp tim trên mức nhịp tim khi nghỉ 10-15 nhịp. Vận động nhẹ trước khi nghỉ tránh cho tụt huyết áp sau tập.

Tập thể dục nếu không thực hiện đúng cách, đúng thời gian có thể dẫn đến tác động xấu cho sức khỏe, vì thế bệnh nhân tiểu đường cần nghiên cứu kỹ trước khi lên kế hoạch tập. Những người quá già, có bệnh nặng (suy tim, suy thận, suy hô hấp...), không có kiến thức điều chỉnh lượng máu, ăn uống theo sự thay đổi của vận động thể lực không nên để nằm lâu, mỗi khi có điều kiện nên ở tư thế ngồi. Người bệnh tiểu đường tập thể dục cần biết rằng, những tác động có lợi lên chuyển hóa đường như giảm đường máu, giảm đề kháng insulin chỉ thể hiện rõ sau nhiều lần tập, khối cơ bắp phát triển sau 6 tuần tập, nhưng hệ tim-mạch cần tới 10-12 tuần để thích ứng. Người già và người béo cần khoảng thời gian lâu hơn. Và điều quan trọng hơn là tất cả lợi ích do tập thể dục đem lại sẽ mất ngay lập tức khi ngừng tập.