Hanoinet - Cả cuộc đời làm nghệ thuật của đạo diễn NSND Doãn Hoàng Giang chưa bao giờ có thể quên hình ảnh những năm 80 của thế kỷ trước, khán giả xếp hàng dài 2 cây số để tìm mua cho được tấm vé vào xem vở chèo "Nàng Sita".

Và sau 26 năm, nhờ dự án bảo tồn giá trị nghệ thuật chèo của Hà Nội đã được thành phố phê duyệt, vào ngày 15, 16/10 và từ 21 đến 30/10, "Nàng Sita" sẽ trở lại lấy nước mắt khán giả, tìm lại thời vua chúa của nghệ thuật truyền thống ở Nhà hát Lớn Hà Nội và Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội.

Cuộc "mở hàng" thuận lợi

"Nàng Sita" là một trong những vở hay của Nhà hát Chèo Hà Nội một thời, cũng là vở đầu tiên mà nhà hát làm "cách tân" để kéo khán giả đến với chèo, vì cải lương ngày đó tràn ngập phía Bắc. Vở diễn đã trở thành hiện tượng trong công chúng cuối những năm 1980. Nay lên sân khấu bảo tồn vốn cổ, "Nàng Sita" vẫn kịch bản cũ (tác giả Lưu Quang Thuận và Lưu Quang Vũ), đạo diễn xưa (NSND Doãn Hoàng Giang), chỉ có diễn viên là mới: Nghệ sỹ trẻ Quang Dương vào vai hoàng tử Pơ-Liêm và NSƯT Thu Huyền vào vai nàng Sita. Theo nhận định của nhiều người, "Nàng Sita" của ngày hôm nay hấp dẫn không kém "Nàng Sita" của thời giải trí chưa bão hòa. Vở diễn đã được dựng lại với nhiều tình tiết mới, lược bỏ những cái lạc hậu, đưa thêm vào hơi thở cuộc sống đương đại. Đạo diễn NSND Doãn Hoàng Giang đã sử dụng những yếu tố mới của ngày hôm nay để vừa giữ được cốt cách của kịch bản, đảm bảo giá trị nội dung mà vở diễn muốn chuyển tải nhưng lại hiện đại, từ ánh sáng, âm nhạc, đến thiết kế sân khấu.

"Nàng Sita" đã từng đưa tên tuổi của NSƯT Quốc Chiêm và Lâm Bằng lên đến đỉnh cao của sự nghiệp. Mỗi lần cất tiếng hát diễn trên sân khấu trước khán giả là dưới hàng ghế khán giả sụt sùi. Tuy nhiên, thời điểm đó là có yếu tố "hát lồng" nên có sự cộng hưởng của vài người trong một vai diễn. Người hát cũng ca hay và người diễn cũng giỏi. Thời nay nhiều người không chấp nhận kiểu hát lồng, cho đó là phản cảm, bởi đôi khi người diễn và người hát khó cùng một cảm xúc nên sẽ không đạt hiệu quả cao nhất. Chính vì vậy, trong lần trở lại này, Nhà hát Chèo Hà Nội đã quyết định chọn nghệ sỹ trẻ Quang Dương cho vai Pơ-Liêm để vai diễn hoàn hảo hơn. Mới tốt nghiệp khoa diễn viên và về nhà hát hơn một năm, đây là vai diễn đầu tay, nhưng Quang Dương là người có ngoại hình đẹp và giọng hát hay nên anh đã nhập vai khá ngọt. Còn nàng Sita với tài năng của NSƯT Thu Huyền chắc chắn sẽ khiến khán giả yên tâm. Sở trường của Huyền là đào lệch và nổi tiếng với vai Thị Màu, nhưng gần đây Huyền thử sức ở những vai đào thương và rất thành công. Với Sita - "đào bi" còn "nặng" hơn vai Thị Phương mà Huyền đã thành công, nhưng cô vừa có nghề, vừa có bản lĩnh nên cũng không gặp rào cản nào khi bước lên sân khấu.

Tiếp nối cho dự án phục hồi chèo dài lâu

Thành phố Hà Nội đã đồng ý cấp kinh phí cho Nhà hát Chèo Hà Nội thực hiện dự án khôi phục vốn cổ của chèo Hà Nội. NSƯT Thúy Mùi - Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội cho biết: "Nhà hát sẽ khôi phục, dàn dựng lại trên 20 đầu mục, gồm các trích đoạn chèo cổ, các vở diễn truyền thống và 7 vở chèo cổ mẫu mực. Thực hiện dự án này, nhà hát sẽ dàn dựng và thu âm, ghi hình để lưu lại cho các thế hệ sau, song song với việc biểu diễn phục vụ đông đảo khán giả, sưu tầm và chỉnh lý một số vở diễn sau năm 45".

Sau "Nàng Sita", dự án sẽ tiếp nối bằng vở "Ngọc Hân công chúa" của đạo diễn NSND Dương Ngọc Đức, kịch bản Lưu Quang Vũ. Sang năm 2009, Nhà hát dự tính sẽ hoàn chỉnh khoảng 3 vở chèo cổ và 2 vở chèo truyền thống. Ấy là vở "Kim Nham" (hiện tại đã có 5 kịch bản của Kim Nham mà các tác giả đang chỉnh lý) rồi "Lưu Bình Dương Lễ", "Quan Âm Thị Kính", "Trương Viên" (sẽ chỉnh lý), "Trinh Nguyên"…