Những trở ngại về tâm lý trước khi xét nghiệm HIV là điều khó tránh khỏi đối với tất cả mọi người. Chính vì cho đến nay chưa có vaccin phòng nhiễm HIV, chưa có thuốc chữa khỏi, thời kỳ ủ bệnh kéo dài và trong thời gian đầu không có dấu hiệu rõ ràng nên tư vấn xét nghiệm có ý nghĩa lớn đối với tâm lý của con người

1. Tư vấn trước xét nghiệm
Tư vấn trước xét nghiệm sẽ giúp người được tư vấn vững tâm hơn với quyết định làm xét nghiệm của mình, đồng thời giúp người được tư vấn có kiến thức đầy đủ và chính xác về căn bệnh.

2. Tư vấn sau xét nghiệm
Kết qủa xét nghiệm HIV sẽ có tác động lớn tới tâm lý của người được xét nghiệm cho dù người đó đã được chuẩn bị tốt về tâm lý trước khi xét nghiệm. Những xáo trộn và mâu thuẫn về tâm lý khiến người có HIV dễ có những hành động nằm ngoài ý thức của họ. Bên cạnh đó, sự tác động của những người thân, bạn bè, hàng xóm và sự nhìn nhận của xã hội về căn bệnh HIV cũng khiến người có HIV dễ rơi vào cảm giác đơn độc, lẻ loi, chán nản thậm chí có cả ý tưởng về những hành vi xấu có hại với chính bản thân và những người có liên quan tới hậu quả mà họ phải gánh chịu. Tư vấn sẽ giúp người có HIV giải toả được những mâu thuẫn đang tồn tại trong bản thân họ và từ đó giúp họ nhìn nhận ra được sự cần thiết của họ đối với những người thân, bạn bè và xã hội.

3. Đối tượng tư vấn trước xét nghiệm
• Những người có quan hệ tình dục với nhiều người
• Những người mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục
• Bạn tình của những người nhiễm HIV
• Những người chăm sóc bệnh nhân AIDS bị các tai nạn rủi ro nghề nghiệp như bị kim tiêm, dao kéo...
• Những người thân của người nhiễm
• Những phụ nữ có thai nghi bị nhiễm HIV
• Những người cho máu
• Những bệnh nhân nghi bị AIDS

(Theo tài liệu của UNESCO, UN DCP và CSDS, 2002)