Tiếp tục bảo hộ?
Đình Chúc

Cả dân buôn xe và dân chơi xe có vẻ như đang bị hụt hẫng trước phương án áp thuế với ôtô cũ nhập khẩu mà Bộ Tài chính vừa đệ trình Chính phủ. Ngược lại, các đại gia sản xuất (nói đúng hơn là lắp ráp) ôtô trong nước lại đang mở cờ trong bụng!

Vì sao vậy? Vì mức thuế tuyệt đối dự kiến đánh vào dòng xe cũ nhập khẩu quá cao (thấp nhất cũng 400% và cao nhất lên tới gần 650%) - một mức thuế cao gấp đôi như nhiều người hy vọng trước đó (khoảng 300%)!

Theo đó, giá thành khi cập cảng, sơ sơ cũng trên 20.000USD/chiếc (loại 2.0) và cao nhất (loại 5.0) lên tới gần 60.000USD/chiếc. Nếu cộng với phí vận tải, thủ tục hải quan, đăng kiểm, phí lưu hành, chi phí kinh doanh lời lãi và nhất là các loại "tiêu cực phí" bất thành văn, thì giá một chiếc xe 2.0 thấp nhất cũng trên 30.000USD, còn cao nhất thì... vô giá!

Loại trừ tiêu đích hiển nhiên của việc Chính phủ cho phép nhập khẩu ôtô cũ là để truyền đi thông điệp VN nghiêm túc thực hiện các cam kết khi gia nhập WTO, thì mục tiêu tối quan trọng là tạo ra một thị trường ôtô cạnh tranh, ép các nhà sản xuất trong nước phải hạ giá và cuối cùng là người tiêu dùng được hưởng lợi.

Mục tiêu thứ nhất khỏi bàn, còn mục tiêu thứ hai? Giới am tường thị trường ôtô nhận định: Nếu mức thuế trên được Chính phủ thông qua thì mục tiêu này khó lòng đạt được. Mặc dù theo lời ông Trương Chí Trung - Thứ trưởng Bộ Tài chính - thì với mức thuế này, giá thành một chiếc xe cũ chỉ bằng 60-70% xe mới cùng loại sản xuất trong nước!

Thoạt nghe thì có vẻ chấp nhận được, nhưng ngẫm kỹ thì thấy không ổn. Thứ nhất, cái giá xe mới mà ông thứ trưởng nói trên đang là thứ giá "trên trời", mà một trong những nguyên cớ trớ trêu nhất là do chính chúng ta quá nuông chiều các nhà sản xuất trong suốt thập kỷ qua. Nay nếu lấy giá một chiếc xe đã dùng tới 5 năm ở xứ người để an ủi người tiêu dùng rằng nó chỉ bằng có 60-70% cái giá "trên trời" ấy, liệu có phải là mang cái lợi về cho người dân? Chắc chắn là không!

Thứ hai, theo nhiều nguồn tin thì hiện nay tại một số thị trường tập kết xe hơi cũ lớn như Campuchia, Mỹ, Hàn Quốc, Đức... công nghệ "mông má, đánh bóng" cho các loại xe đời cũ đang rất thịnh phát. Với kỹ nghệ vô cùng tinh xảo, họ sẽ sẵn sàng qua mặt các nhà kiểm hoá VN (vốn yếu kém cả về phương tiện, trình độ lẫn... sự minh bạch), nên ai dám đoan chắc rằng, người tiêu dùng VN phải bỏ ra 60-70% giá xe mới để không rước về cái của rởm!

Chúng ta hoàn toàn thống nhất quan điểm sẽ phải siết chặt đầu vào, sẽ không để VN biến thành bãi rác khi cho nhập khẩu ôtô cũ. Muốn vậy, phải lập nên nhiều "hàng rào" và việc dâng thuế lên cao ngất chỉ là một biện pháp.

Chưa biết tác dụng của cái "hàng rào" này thế nào, nhưng chắc chắn nó không thể tạo ra một thị trường cạnh tranh và như vậy, vô hình trung chúng ta vẫn tiếp tục bảo hộ cho các đại gia sản xuất ôtô trong nước. Một lần nữa, chúng ta lại buộc dân ta phải xài một cái giá xe cũ cao nhất thế giới - như đã và đang bắt dân ta phải xài cái giá xe mới cũng cao nhất thế giới trong suốt chục năm qua!