Cổ phần hoá ở Cty đá phụ gia và xây dựng Minh Đức - Hải Phòng:
Một phiên đấu giá không đáng ồn ào
Hà Linh Quân

Một phiên bán đấu giá tại Cty cổ phần chứng khoán Hải Phòng.

14 giờ ngày 25.7, tại trụ sở số 24 Cù Chính Lan, Q.Hồng Bàng, TP.Hải Phòng, Cty CP chứng khoán Hải Phòng tổ chức phiên bán đấu giá công khai 200.000 cổ phần (CP) lần đầu của Cty đá phụ gia và xây dựng Minh Đức (sau đây gọi tắt là Cty đá Minh Đức) cho 24 nhà đầu tư. Đến 15h45, 5 nhà đầu tư đã mua hết 200.000 CP đó bằng số tiền là 3,52 tỉ đồng. Tuy nhiên, có một số nhà đầu tư mua "trượt" đã phát đơn kiện lên các cơ quan chức năng.

"Đấu giá" là đấu nhau về giá
Họ viết rằng họ đã bị ban lãnh đạo Cty đá Minh Đức đánh lừa. Được biết, theo phương án CPH Cty đá Minh Đức, vốn điều lệ của Cty (10 tỉ đồng) sẽ bị chia thành 1 triệu CP (10.000đ/CP). Nhà nước nắm giữ 30%, NLĐ của Cty - 50%, còn 200.000 CP được bán ra ngoài.

Vẫn theo đơn kiến nghị trên, ở Cty đá Minh Đức, mọi thông tin liên quan đến việc phát hành 200.000 CP không được viết thành báo cáo dán lên cho "bàn dân thiên hạ" đọc. Mãi sau 1 ngày làm việc (ngày 19.7.2005), lãnh đạo Cty mới họp với NLĐ và "quán triệt" rằng: Giá CP khởi điểm được TP phê duyệt là 10.300đ/CP, NLĐ chỉ nên mua ở mức giá 10.700đ/CP. Lúc đó giá đấu thành công bình quân sẽ thấp, có lợi cho NLĐ khi được mua 500.000 CP ưu đãi.

Thậm chí họ nói: Ông PGĐ và kế toán trưởng còn thường "khuếch đại" những rủi ro về vùng nguyên liệu của Cty ("Nếu mỏ đá vôi bị cấm khai thác thì Cty có nguy cơ phá sản") để "khuyên" NLĐ không nên mua CP?

Chấp hành "sự hướng dẫn của cấp trên" trong phiên đấu giá ngày 25.7, nhiều NLĐ chỉ đặt giá 10.700đ/CP. Nhưng khi công bố kết quả, họ ngạc nhiên và tức giận: Ông GĐ Cty "Đá" của họ đã đặt giá 20.500đ/CP để mua 50.000 CP, ông PGĐ đã đặt giá 19.000đ/CP để mua 30.000đ/CP, ông kế toán trưởng - 17.600đ/CP để mua 90.000 CP. NLĐ lập tức đề nghị các "cấp, ngành, báo chí" can thiệp "bảo vệ quyền lợi chính đáng của 1.019 NLĐ không được mua CP"!

Trong một cuộc bán đấu giá thế này, các nhà lãnh đạo Cty có lợi thế. Bởi lẽ họ có thông tin đầy đủ hơn về tiềm năng và khả năng của DN. Đấy là chưa kể họ lợi dụng sự cả tin của NLĐ (nếu như đơn của NLĐ đúng sự thật) để có được kết quả có lợi cho mình. Tuy nhiên, kết quả cuộc bán đấu giá không thể thay đổi, bởi đấu giá là đấu nhau (cạnh tranh) về giá. NLĐ phải chấp nhận sự lạnh lùng của luật chơi: Ai trả giá cao hơn, người đó thắng. Sự "lừa dối" như trên của lãnh đạo Cty (nếu có) chỉ bị phán xét bởi toà án lương tâm.

Được làm những điều không cấm
Một diễn biến khác tiếp tục làm phiên bán đấu giá kết thúc trong bầu không khí ồn ào. Bà đại diện của Ban đổi mới DN TP đã từ chối ký vào biên bản đấu giá vì cho rằng có việc vi phạm luật: Cty CP chứng khoán Hải Phòng - tổ chức trung gian thực hiện phiên bán đấu giá - đã tự thân tham gia đấu giá CP của Cty đá Minh Đức. Ông cho rằng như thế là vừa đá bóng, vừa thổi còi?

Ngày 21.10.2003, UB Chứng khoán Nhà nước trong quyết định cấp giấy phép hoạt động kinh doanh chứng khoán cho phép Cty chứng khoán Hải Phòng được thực hiện 4 loại hình kinh doanh: Môi giới, tư vấn đầu tư, quản lý danh mục đầu tư và tự doanh. "Tự doanh chứng khoán là việc Cty chứng khoán mua và bán chứng khoán cho chính mình" (NĐ144 của Chính phủ về chứng khoán và thị trường chứng khoán).

Nghị định này cũng có cả 1 chương (XI) quy định các hành vi bị cấm (từ điều 103 đến 108) như giao dịch nội gián, lũng đoạn thị trường, thông tin sai sự thật, bán khống, làm thiệt hại đến lợi ích của nhà đầu tư. Không có điều khoản nào cấm Cty chứng khoán trực tiếp tham gia đấu giá chứng khoán cho mình. Ngày 17.6.2004, Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của Cty chứng khoán cũng khẳng định Cty chứng khoán không được thực hiện các hành vi bị cấm như trên.

Vậy thì Cty CP chứng khoán Hải Phòng được phép làm điều không cấm là chuyện tự nhiên. Được biết, có nhiều Cty chứng khoán ở HN, TPHCM cũng đang thực hiện hoạt động mua bán chứng khoán này.