Kênh phản biện hiệu quả
Đan Tâm

>> 21.6: Một ngày để nhìn lại

>> Báo in không thể bị thay thế

Báo chí nước ta trong những năm gần đây vừa là công cụ tuyên truyền và tổ chức tập thể rất có hiệu quả của Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân; vừa là một kênh phản biện đối với công tác quản lý xã hội và hoạt động xã hội rất có hiệu quả.

Sự phản biện đó thể hiện trên tất cả các khâu của quá trình xây dựng, tổ chức thực hiện, quản lý điều hành thực hiện cho đến tổ chức bộ máy, bố trí, sử dụng cán bộ, trên tất cả mọi mặt hoạt động xã hội đến việc điều hành hàng ngày, nhất là những vấn đề trực tiếp liên quan đến lợi ích đất nước, quyền dân chủ và lợi ích của nhân dân.

Do có sự phản biện có hiệu quả của báo chí, Nhà nước đã hoàn thiện tốt hơn các chính sách, pháp luật dự định ban hành hoặc kịp thời sửa đổi, bổ sung những vấn đề không sát hợp, đình chỉ những chính sách không đem lại hiệu quả, rõ nhất là về đầu tư phát triển, về sử dụng tài nguyên đất đai và sử dụng ngân sách nhà nước...

Đặc biệt, báo chí đã phát hiện và đưa ra ánh sáng hầu hết các vụ tham nhũng, lãng phí lớn, giúp các cơ quan có thẩm quyền có căn cứ thực tế và áp lực xã hội để tiến hành điều tra, xem xét, xử lý, ngăn chặn và trừng trị tham nhũng, lãng phí, góp phần trong sạch hoá xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước. Báo chí nước ta thực sự là tiếng nói và chỗ dựa tin cậy của nhân dân.

Có được như vậy là do báo chí và người làm báo của nước ta quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, bám sát cuộc sống, lăn lộn với các tầng lớp nhân dân, đương đầu với lực lượng đen tối hữu hình và vô hình, sự cám dỗ của đồng tiền. Không ít nhà báo đã bị đe doạ, thậm chí bị trả thù bằng bạo lực đối với bản thân và gia đình.

Tuy nhiên, cuộc sống có những ranh giới rất mong manh. Có những nhà báo, kể cả người có chức sắc, có tên tuổi, từng "vào sinh ra tử" trong chiến tranh đã bị ngã gục và đánh mất thanh danh cao quý của nhà báo cách mạng Việt Nam trước sự cám dỗ vật chất.

Lẽ phải và sự thật, suy cho cùng là điều hấp dẫn nhất của mỗi tờ báo và của mỗi bài báo. Tìm đến cùng sự thật, biết được sự thật đã rất khó khăn, nhưng dám nói lên sự thật, viết đúng bản chất sự thật còn gian nan hơn, nhất là những vấn đề liên quan đến bản thân, gia đình, người quen, đến người có quyền chức mà mình đã từng hoặc có dự tính sẽ nhờ cậy. Không chỉ chuyện đại sự, mà ngay việc viết một bài giới thiệu về doanh nghiệp, sản phẩm nào đó, thậm chí việc đưa một cái tin cũng vậy.

Như vậy, bản lĩnh, trình độ nghề nghiệp, tầm nhìn và cái tâm vẫn luôn luôn là đòi hỏi khắt khe đối với người cầm bút, để thực hiện tốt trách nhiệm chính trị - xã hội và trách nhiệm công dân.