Ðã được giới thiệu trước nhưng chúng tôi vẫn không khỏi bất ngờ trước sự "chuyên nghiệp" của nhóm tình nguyện viên (TNV) truyền thông Khu dân cư văn hóa số 3, phường Vạn Hương, quận Ðồ Sơn thuộc Dự án phòng nhiễm HIV/AIDS do Tầm nhìn Thế giới (WVI) tài trợ từ năm 2006, trị giá hơn 100 nghìn USD/ năm.

Riêng ở phường Vạn Hương, đã có năm nhóm TNV ngư dân trong tổng số 22 nhóm TNV được thành lập ở quận Ðồ Sơn, huyện Kiến Thụy và quận Dương Kinh.

Anh Hoàng Gia Ðỏ ở phường Vạn Hương, một trong 75 TNV ngư dân trên địa bàn quận Ðồ Sơn, tâm sự: Trước đây, số người nhiễm HIV/AIDS ở Vạn Hương khá cao. Những người bị "hít" (theo cách gọi của anh Ðỏ, chỉ những người nhiễm HIV/AIDS) thường bị mọi người chung quanh, thậm chí cả những người thân trong gia đình, kỳ thị, hắt hủi và xa lánh. Tuy nhiên, các TNV Vạn Hương đã kiên trì tư vấn, giải thích cho mọi người hiểu rõ đại dịch này và những nguy cơ lây nhiễm của nó. Hành vi, thái độ của người dân đã chuyển biến rõ rệt, không còn kỳ thị, xa lánh người nhiễm HIV/AIDS, giúp người bệnh hòa nhập cộng đồng, trở lại cuộc sống bình thường.

Ðể đạt kết quả tích cực này, các TNV đã tổ chức từ 10 đến 20 cuộc tuyên truyền mỗi tháng.

Các cuộc tuyên truyền không rầm rộ, phô trương mà mang tính chất hội họp gia đình, đậm tình làng nghĩa xóm. Mỗi buổi đề cập các chuyên đề khác nhau như đường lây nhiễm, tình dục an toàn. Các ông bố, bà mẹ cũng tích cực tham gia để về truyền đạt lại cho con, cháu. Có gia đình, TNV phải đến tận nhà kiên trì giải thích hằng tháng trời.

Có trường hợp không tiếp cận được người nhiễm HIV/AIDS, TNV phải vận động người thân trong gia đình đóng vai trò cầu nối.

Anh Ðỏ cho biết, đặc thù của phường Vạn Hương là phần lớn các gia đình làm nghề đánh cá, trình độ văn hóa thấp, ít có cơ hội tiếp xúc thông tin, đọc báo, nghe đài. Các ngư dân thường xuyên đi biển dài ngày. Vì vậy, việc tiếp xúc và vận động họ không phải đơn giản.

Các TNV phải tranh thủ tuyên truyền lúc họ đi biển về hoặc lúc họ ở nhà khi biển động, mưa bão. Trước khi chia tay, anh Ðỏ khoe với chúng tôi rằng, hiệu quả dự án đã thấy rõ bằng việc số người nhiễm HIV/AIDS mới ở Vạn Hương giảm hẳn.

Quận Ðồ Sơn có bảy phường, mỗi phường có một nhóm chăm sóc y tế cho người nhiễm HIV/AIDS, đặt tại trạm y tế, trong dự án của WVI từ tháng 5-2005.

Anh Nguyễn Quốc Hùng, Trưởng Trạm y tế kiêm Trưởng nhóm chăm sóc y tế cho người HIV/AIDS phường Vạn Hương cho biết, mỗi nhóm có sự tham gia của Hội Phụ nữ, gia đình người nhiễm HIV/AIDS và nhất là có cả người bệnh.

Theo thống kê chính thức, phường Vạn Hương có hơn 100 người trong tổng số 450 người nhiễm HIV/AIDS ở quận Ðồ Sơn. Ðể nâng cao công tác quản lý, thống kê trong việc chăm sóc người bệnh, mỗi người bệnh được trang bị một hồ sơ (còn gọi là bộ công cụ quản lý K).

Ngoài ra, dự án còn hỗ trợ 112 nghìn đồng/người/tháng, cấp miễn phí thuốc và thiết bị y tế cho người bệnh, cho gia đình có người nhiễm HIV/AIDS vay vốn kinh doanh, sản xuất trị giá hai triệu đồng/gia đình.

Nhân viên chăm sóc thường xuyên đến tận nhà, tiếp xúc, thăm hỏi, tìm hiểu tâm tư và tư vấn cho người nhiễm HIV/AIDS phương pháp tự chăm sóc. Ðể chăm sóc tốt nhất người nhiễm HIV/AIDS, các TNV tìm hiểu kỹ điều kiện gia đình, công việc và nguyên nhân, hoàn cảnh lây nhiễm của người bệnh.

Anh Hùng nói: "Việc tiếp xúc và thuyết phục người bệnh tham gia dự án là rất khó khăn, xuất phát từ mặc cảm của người nhiễm HIV/AIDS. Các nhân viên nhóm chăm sóc, nhất là người cùng cảnh ngộ, kiên trì đến nhà người bệnh, có khi hàng chục lần, để thuyết phục".

Chị Vũ Thị Mỹ, sinh năm 1979, bị nhiễm HIV/AIDS, thành viên nhóm chăm sóc phường Vạn Hương tâm sự, năm 2002, đi xét nghiệm cho kết quả dương tính. Bị "sốc" nặng khi biết mình bị lây nhiễm HIV/AIDS từ người chồng thân yêu. Thời gian đó, chị như sống trong địa ngục, bị suy sụp tinh thần, nhiễm trùng cơ hội. Dự án đã giúp chị hồi sinh. Chị được chăm sóc, học cách tự chăm sóc, giúp chị bớt mặc cảm, yêu đời hơn, hòa đồng với mọi người.

Biết nhiều người có cùng hoàn cảnh, chị đến động viên, thuyết phục họ tham gia dự án. Chị cho biết, phần lớn số người nhiễm HIV/AIDS tin tưởng khi tiếp xúc với chị. Chúng tôi cảm nhận được niềm vui trong ánh mắt chị khi chị thông báo đứa con chín tuổi của mình có kết quả xét nghiệm âm tính với HIV/AIDS.

Anh Vũ Văn Cẩn, 33 tuổi, đã từng suy sụp khi biết mình nhiễm HIV/AIDS do dùng chung kim tiêm chích ma túy.

Tham gia dự án từ năm 2006, anh Cẩn đã biết cách tự chăm sóc, sức khỏe đã trở lại bình thường. Anh đem những kiến thức học được truyền lại cho những người có cùng hoàn cảnh, giúp họ tự tin trong cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Phó Chủ tịch UBND quận Ðồ Sơn Ðinh Thị Nở, Trưởng Ban quản lý dự án của WVI tại quận Ðồ Sơn bày tỏ mong muốn dự án tiếp tục được triển khai rộng rãi tại quận Ðồ Sơn giúp tăng cường nhận thức của người dân địa phương cũng như du khách trong công tác phòng, chống đại dịch HIV/AIDS, để quận Ðồ Sơn trở thành một điểm du lịch trong sạch.